Леанід Рыгоравіч Рахленка
Леанід Рыгоравіч (Гдальевіч) Рахленка (1907, г.п. Церахоўка, Добрушскі раён — 1986) — беларускі акцёр, рэжысёр. Народны артыст Беларусі (1946) і Народны артыст СССР (1966), лаўрэат Дзяржаўнай прэміі БССР (1970).
| Леанід Рыгоравіч Рахленка | |
|---|---|
.jpg) | |
| Дата нараджэння | 6 (19) верасня 1907 |
| Месца нараджэння | |
| Дата смерці | 9 сакавіка 1986 (78 гадоў) |
| Месца смерці | |
| Месца пахавання | |
| Грамадзянства | |
| Муж | Лідзія Іванаўна Ржэцкая |
| Дзеці | Юрый Леанідавіч Рахленка[d] і Валянціна Леанідаўна Рахленка |
| Адукацыя | |
| Месца працы | |
| Прафесія | акцёр, тэатральны рэжысёр, рэжысёр |
| Прэміі |
 |
| Узнагароды |
        |
Біяграфія правіць
У 1925—1927 гадах навучаўся ў Ленінградскім інстытуце сцэнічнага мастацтва (Расійская СФСР) на курсе Леаніда Віўена і Сяргея Радлава. З 1926 года ў Ленінградскім рабочым тэатры пралеткульта. У 1929—1981 гадах у Беларускім тэатры імя Янкі Купалы, дзе ў 1937—1941 гадах займаў пасаду мастацкага кіраўніка. Адначасова ў 1956—1958 і 1967—1969 гадах быў мастацкім кіраўніком студый пры тэатры.
Члены Беларускага саюза тэатральных дзеячаў з 1946 года.
Творчасць правіць
Выкананыя ім ролі былі адметныя выразнасцю душэўных уласцівасцей, светапогляднай абагульненасцю і падрабязнасцю распрацоўкі. Ён выканаў наступныя ролі ў адпаведных пастаноўках:
- Старац — «Раскіданае гняздо» Янкі Купалы;
- Сымон — «Салавей» Змітрака Бядулі;
- Гарлахвацкі — «Хто смяецца апошнім» Кандрата Крапівы;
- Добрых — «Амністыя» Мікалая Матукоўскага;
- Круціцкі — «На ўсякага мудраца хапае прастаты» Аляксандра Астроўскага;
- Прыбыткоў — «Апошняя ахвяра» А.Астроўскага;
- Дудукін — «Без віны вінаватыя» Астроўскага;
- Бубнаў — «На дне» Максіма Горкага;
- Бераст — «Платон Крэчат» Аляксандра Карнейчука;
- Сцяпан Сыравараў — «У мяцеліцу» Леаніда Лявонава;
- Ён — «Чацверты» Канстанціна Сіманава[1].
Яго пастаноўкі вызначаліся дакладнасцю вобразнай будовы, тонкай распрацоўкай характараў і акцёрскай спалучанасцю. На памостках Купалаўскага тэатра ён паставіў:
- 1934 — «Канец дружбы» са Львом Літвінавым;
- 1936 — «Ваўкі і авечкі» А.Астроўскага;
- 1937 — «Скупы» Мальера;
- 1937 — «Салавей» з Л.Літвінавым;
- 1938 — «Без віны вінаватыя» Астроўскага;
- 1938 — «Партызаны» з Канстанцінам Саннікавым;
- 1939 — «Хто смяецца апошнім» з Восіпам Раеўскім;
- 1941 — «У стэпах Украіны» А.Карнейчука;
- 1943 — «Рускія людзі» К.Сіманава;
- 1953 — «Каварства і каханне» Фрыдрыха Шылера;
- 1954 — «Вогненны мост» Барыса Рамашова;
- 1956 — «Пані міністэрша» Браніслава Нушыча;
- 1962 — «Паўночная мадонна» братоў Тур (Леаніда Тубельскага і Пятра Рыжэя)[1].
Фільмаграфія правіць
- 1941 — «Жыві, родная Беларусь» (музычны фільм): паэт
- 1941 — «Марскі ястраб»: контр-адмірал
- 1954 — «Хто смяецца апошнім»: кіраўнік інстытута Гарлахвацкі
- 1956 — «Міколка-паравоз»: нямецкі палкоўнік
- 1957 — «Палеская легенда»: пан Іван
- 1957 — «Далёкае і блізкае»: Чугай
- 1957 — «Сцяпан Кальчугін»: Бахмуцкі
- 1958 — «Гадзіннік спыніўся апоўначы»: Курт фон Готберг
- 1960 — «Веснавыя навальніцы»[1]: прафесар
- 1978 — «Расклад на паслязаўтра»: прафесар Калмыкаў
- 1980 — «Атланты і карыятыды»: Багдан Вітальевіч
Сям’я правіць
- жонка Лідыя Ржэцкая (1899—1977) — актрыса, народная артыстка СССР (1955)
- Дачка Валянціна (нар. 1931) — беларуская піяністка[2].
- брат Аляксандр Рахленка (1918—1959) — акцёр
- унук Аляксандр Юр’евіч Рахленка (нар. 1961) — кінаакцёр
Узнагароды і званні правіць
- заслужаны артыст Беларускай ССР[3]
- народны артыст БССР (1946)
- народны артыст СССР (1966)
- Дзяржаўная прэмія Беларускай ССР (1970)
- Ганаровая грамата Прэзідыума ВС БССР (1982)
- ордэн Кастрычніцкай Рэвалюцыі
- тры ордэны Працоўнага Чырвонага Сцяга (1940, 1948, 1955)
- ордэн Дружбы народаў (1977)
- медалі.
Зноскі
- ↑ а б в Клара Кузняцова. Рахленка // Беларуская энцыклапедыя ў 18 тамах / гал.рэд. Генадзь Пашкоў. — Мінск: Беларуская Энцыклапедыя імя Петруся Броўкі, 2001. — Т. 13. — С. 380-381. — 576 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0216-4.
- ↑ СЕМЬЯ С ИСТОРИЕЙ. Лидия Ржецкая, Леонид Рахленко, Генрих Вагнер — три народных артиста в одной семье Архівавана 7 студзеня 2021.
- ↑ Рахленко Леон Гдальевич
Літаратура правіць
- Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 13: Праміле — Рэлаксін / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2001. — Т. 13. — 576 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0216-4 (т. 13).
- Рахле́нка Леанід Рыгоравіч // Беларусь: энцыклапедычны даведнік / Рэдкал. Б. І. Сачанка (гал. рэд.) і інш.; Маст. М. В. Драко, А. М. Хількевіч. — Мн.: БелЭн, 1995. — С. 626. — 800 с. — 5 000 экз. — ISBN 985-11-0026-9.