Лех Валенса

Лех Вале́нса (польск.: Lech Wałęsa, 29 верасня 1943; в. Папова, Данцыг — Заходняя Прусія, Германія, цяпер Куяўска-Паморскае ваяводства, Польшча) — польскі дзяржаўны дзеяч і прафсаюзны актывіст. Адзін з заснавальнікаў і лідараў «Салідарнасці», першага незалежнага прафсаюза на тэрыторыі Савецкага блока. Лаўрэат Нобелеўскай прэміі міру 1983 года і першы абраны Прэзідэнт Трэцяй Польскай рэспублікі з 1990 да 1995 года.

Лех Валенса
польск.: Lech Wałęsa
Асабісты герб Леха Валенсы, як кавалера ордэна Серафімаў
2-і Прэзідэнт Польшчы 23 снежня 1990 — 23 снежня 1995
Папярэднік	Войцех Ярузельскі
Пераемнік	Аляксандр Квасьнеўскі
Нараджэнне	29 верасня 1943(1943-09-29)[…] (79 гадоў) Папова, Трэці рэйх
Жонка	Данута Валенса
Дзеці	Яраслаў Валенса
Веравызнанне	каталік
Партыя	Салідарнасць
Член у	Салідарнасць Q11756664?
Дзейнасць	палітык, электраманцёр, прафсаюзны дзеяч, дысідэнт, палітычны актывіст, актывіст
Аўтограф
Узнагароды	Нобелеўская прэмія міру
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфія

Лех Валенса быў электрыкам па прафесіі і неўзабаве пасля пачатку працы ў Гданьску на суднабудаўнічым заводзе імя Леніна (затым Гданьская суднаверф) стаў прафсаюзным актывістам, за што падвяргаўся пераследу з боку камуністычных уладаў, змяшчаўся пад нагляд, быў звольнены ў 1976 годзе і некалькі разоў быў арыштаваны. У жніўні 1980 года адыграў важную ролю ў палітычных перамовах, якія прывялі да новага Гданьскага пагаднення паміж страйкоўцамі і ўрадам. Стаў адным з заснавальнікаў прафсаюзнага руху «Салідарнасць».

У канцы 1981 года, пасля таго, як рэжым генерала В. Ярузельскага абвясціў у Польшчы ваеннае становішча, а «Салідарнасць» была абвешчана па-за законам, зноў быў арыштаваны, зняволены ў турму амаль на год. Лаўрэат Нобелеўскай прэміі міру (1983) за дзейнасць у падтрымку правоў працоўных.

Пасля вызвалення працягваў сваю актыўнасць і займаў бачнае месца ў падрыхтоўцы пагаднення Польскага круглага стала з удзелам «Салідарнасці», якое прывяло да паўсвабодных парламенцкіх выбараў у чэрвені 1989 года.

На ўсеагульных выбарах 1990 года балатаваўся на адноўленую пасаду Прэзідэнта Польшчы і быў абраны. Кіраваў пераходам Польшчы ад камунізму да пост-камуністычнай дзяржавы. Перад ім стаялі цяжкія праблемы палітычнай нестабільнасці і пераходу Польшчы да вольнай рыначнай эканомікі. Яго папулярнасць аслабла і роля ў польскай палітыцы паменшылася пасля таго, як ён прайграў некалькі адсоткаў на наступных прэзідэнцкіх выбарах 1995 года Аляксандру Квасьнеўскаму.

Лех Валенса ўдзельнічае ў міжнародным палітычным жыцці. Чытае лекцыі па гісторыі і палітыцы ў Польшчы і за мяжой.

На пачатку ХХІ ст. у адкрытых архівах Службы бяспекі была знойдзена асабістая справа сакрэтнага супрацоўніка «Болека», ім, як мяркуецца, мог быць Лех Валенса. Былы прэзідэнт Польшчы і лідар прафсаюза «Салідарнасць» заявіў, што ўсе дакументы падробленыя.