Леў Кішка

Леў Кішка (у літаратуры сустракаецца Леан і Лявон), свецкае імя Лука (1668, Ковель Валынскага ваяводства — 19 снежня 1728, Купычыў Валынскага ваяводства) — царкоўны дзеяч Рэчы Паспалітай, пісьменнік і перакладчык. Уніяцкі епіскап уладзімірскі і берасцейскі (з 1711), мітрапаліт кіеўскі, галіцкі і ўсяе Русі (з 1714). Доктар багаслоўя (1691)

Леў Кішка
Леў Кішка. Гравюра XIX ст.
Герб «Дуброва»
10-ы Мітрапаліт кіеўскі, галіцкі і ўсяе Русі 1714 — 1728
Папярэднік	Юрый Вінніцкі
Пераемнік	Атанас Шаптыцкі
Нараджэнне	1668(1668) Ковель, Валынскае ваяводства, Малапольская правінцыя, Карона Каралеўства Польскага, Рэч Паспалітая
Смерць	19 снежня 1728(1728-12-19) Купычыў, Валынскае ваяводства, Малапольская правінцыя, Карона Каралеўства Польскага, Рэч Паспалітая або Уладзімір, Уладзімірскі павет[d], Валынскае ваяводства, Малапольская правінцыя, Карона Каралеўства Польскага, Рэч Паспалітая
Месца пахавання	Уладзімір
Род	Кішкі
Веравызнанне	Каталіцкая Царква і Руская ўніяцкая царква
Адукацыя	Pontificio Collegio Urbano de Propaganda Fide[d]
Навуковая ступень	доктар багаслоўя[d]
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфія

Паходзіў са шляхецкага роду герба «Дуброва». З 1683 года навучаўся ў Быцені, дзе ўступіў у ордэн базыльянаў (1684). Працягваў адукацыю ў Калегіуме прапаганды веры ў Рыме, па сканчэнні якога атрымаў ступень доктара багаслоўя. У 1694—1696 гадах выкладаў рыторыку і філасофію ў базыльянскай школе ва Уладзіміры.

У 1696 годзе прапаведнік і вікарый, у 1697—1699 — ігумен Віленскага Траецкага манастыра. Абараніў гэты цэнтр уніяцтва ад дамаганняў епіскапаў і канечна падпарадкаваў яго базыльянскаму ордэну (1703).

У 1699—1708 гадах архімандрыт Полацкага Барысаглебскага манастыра. У 1703—1713 гадах протаархімандрыт (генерал) ордэна базыльянаў, у 1709—1728 — архімандрыт Супрасльскага манастыра.

Далучыў да ордэна базыльянаў шэраг манастыроў, раней падпарадкаваных біскупам, умацаваў аўтарытэт і ўладу протаархімандрыта (палічыў несапраўднымі выбары мітрапаліта Юрыя Вінніцкага ў 1708, якія адбыліся без яго ўдзелу, дамогся паўторнага галасавання). Падрыхтаваў і правёў Замойскі сабор (1720).

Рэгулярна наведваў манастыры, у тым ліку архімандрыі, што не ўваходзілі ў ордэн. Адбудаваў шэраг зруйнаваных манастыроў і цэркваў, у тым ліку ў Беразвеччы і Супраслі, аднавіў дзейнасць Супрасльскай друкарні, заснаваў паперню.

Клапаціўся пра адукацыю белага духавенства. Выдаў на старабеларускай мове дапаможнік для святароў з катэхізісам для вернікаў «Собрание припадков краткое» (Супрасль, 1722), «Букварь языка словенского» (Супрасль, 1727).

Быў прыхільнікам частковага захавання ўсходняй абраднасці ў Грэка-Каталіцкай Царкве, імкнуўся пераадолець абрадавую разнастайнасць і недахоп богаслужбовай літаратуры — з гэтай мэтай выйшаў вялікім тыражом уніфікаваны для ўсіх парафій «Служэбнік» (Супрасль, 1727—1732).

Пакінуў некалькі тэалагічных прац і апісанне Замойскага сабора. Пахавалі мітрапаліта ва Уладзіміры.

Літаратура

• Казуля С. Кішка Леў // Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (гал. рэд.) і інш.; маст. З. Э. Герасімовіч. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 2005. — Т. 2: Кадэцкі корпус — Яцкевіч. — С. 100. — 792 с. — ISBN 985-11-0378-0 (т. 2), ISBN 985-11-0315-2.
• Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У 6 т. Т. 4: Кадэты — Ляшчэня / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (галоўны рэд.) і інш.; Маст. Э. Э. Жакевіч. — Мн. : БелЭн, 1997. — 432 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0041-2.
• Кішка Лявон. Жыцьцяпіс Іпація Пацея // Спадчына. 1998. № 4. — С. 143—180.
• Дурбак Р. Митрополича дiяльнiсть Льва Кишки (1713—1728). — Львiв, 1939;
• Недельский С. Униатский митрополит Лев Кишка и его значение в истории унии. — Вильна, 1893;
• Рэлігія і царква на Беларусі: энцыкл. давед. — Мн., 2001;