Лучана Берыа

Лучана Берыа (іт. Luciano Berio; 24 кастрычніка 1925, Імперыя — 27 мая 2003, Рым) — італьянскі кампазітар.

Лучана Берыа
Род дзейнасці	кампазітар класічнай музыкі, дырыжор, педагог, музычны педагог, выкладчык універсітэта, піяніст, музыкант, кампазітар
Дата нараджэння	24 кастрычніка 1925(1925-10-24)[…]
Месца нараджэння	Імперыя, правінцыя Імперыя, Лігурыя, Італія або Анелья[d], Імперыя, правінцыя Імперыя, Лігурыя, Італія
Дата смерці	27 мая 2003(2003-05-27)[…] (77 гадоў)
Месца смерці	Рым, правінцыя Рым, Лацыа, Італія
Грамадзянства	Італія  Каралеўства Італія
Веравызнанне	атэізм
Жонка	Cathy Berberian[d]
Месца працы	Гарвардскі ўніверсітэт Нацыянальная акадэмія Св. Цэцыліі[d] Джульярдская школа
Альма-матар	Міланская кансерваторыя
Член у	Еўрапейская акадэмія навук і мастацтваў[d] Амерыканская акадэмія мастацтваў і навук
Узнагароды і прэміі	грант Гугенхайма (1968) Імператарская прэмія (1996) прэмія Эрнста фон Сіменса[d] (1989) член Амерыканскай акадэміі мастацтваў і навук Прэмія Фельтрынелі[d] прэмія Вольфа ў мастацтве (1991) Royal Philharmonic Society Music Awards[d]
Сайт	lucianoberio.org (італ.)​ (англ.)
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфія

Нарадзіўся ў сям’і музыкантаў. Першыя ўрокі фартэпіяна атрымліваў у бацькі і дзеда, якія былі арганістамі. У час Другой сусветнай вайны пайшоў на фронт, дзе быў паранены ў руку ў першы ж дзень. Пасля вайны вучыўся ў Міланскай кансерваторыі ў Джуліа Чэзарэ Парыбені, Джорджа Федэрыка Гедзіні і Карла Марыі Джуліні (дырыжыраванне). Раненне рукі турбавала яго падчас ігры на фартэпіяна, і ён усё больш часу прысвячаў кампазіцыі. У 1947 годзе быў выдадзены першы яго твор — сюіта для фартэпіяна. У гэты час Берыа зарабляў сабе на хлеб, акампануючы ў вакальных класах кансерваторыі, дзе і пазнаёміўся са сваёй першай жонкай — амерыканскай сапрана Кэці Берберан.

У 1951 годзе з’ехаў у ЗША, дзе вучыўся ў Тэнглвудскім музычным цэнтры ў Луіджы Далапіколы, які абудзіў яго цікавасць да дадэкафоніі. З 1954 па 1959 гады наведваў курсы новай музыкі ў Дармштаце, дзе пазнаёміўся з П’ерам Булезам, Карлхайнцам Штокхаўзенам, Дзьёрдзем Лігеці і іншымі вядучымі кампазітарамі авангарда. Зацікавіўшыся электроннай музыкай, заснаваў у 1955 годзе эксперыментальную «Студыю музычнай фаналогіі» — італ. Studio di Fonologia Musicale. У студыю запрашаліся вядомыя кампазітары, у прыватнасці Джон Кейдж. Таксама пачаў выдаваць часопіс аб электроннай музыцы італ. Incontri Musicali. У 1966 годзе выйграў італьянскі прыз за твор Laborintus II. У 1968 годзе з вялікім трыўмфам адбылося першае выкананне «Сімфоніі»— пасля стала найбольш вядомым творам кампазітара. Яна напісана для васьмі галасоў і аркестра да 125-гадовага юбілею Нью-Ёркскага філарманічнага аркестра і прысвечана Леанарду Бернстайну. Прэм’ера была ажыццёўлена Нью-Ёркскім філарманічным аркестрам і The Swingle Singers пад кіраваннем самога аўтара. У 1965—1972 гадах быў прафесарам кампазіцыі і заснавальнікам ансамбля Новай музыкі ў Джульярдскай школе музыкі ў Нью-Ёрку.

У 1972 годзе зноў вярнуўся ў Італію. З 1974 па 1980 год быў дырэктарам аддзялення электраакустычнай музыкі ў IRCAM у Парыжы. У 1987 годзе заснаваў у Фларэнцыі італ. Tempo Reale — цэнтр, падобны да IRCAM. З 1994 па 2000 год быў ганаровым кампазітарам у Гарвардскім універсітэце (англ.: «distinguished composer in residence»).