Луі Даву
Луі Нікаля Даву (фр.: Louis-Nicolas Davout ці D'Avout, Davoust) (10.5.1770, Ану, Шампань — 1.6.1823) — французскі ваенны дзеяч. Маршал Францыі (1804), герцаг Аўэрштэцкі (1808), прынц Экмюльскі (1809).
| Луі-Нікаля Даву фр.: Louis-Nicolas Davout | |||||||||||||
 | |||||||||||||
| Маршал Даву, герцаг Аўэрштэцкі | |||||||||||||
.svg) герб 1-га герцага Аўэрштэцкага | |||||||||||||
| |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 20 сакавіка 1815 — 7 ліпеня 1815 | |||||||||||||
| Прэм’ер-міністр | Ж. Фушэ | ||||||||||||
| Манарх | Напалеон I | ||||||||||||
| Папярэднік | А.-Ж.-Г. Кларк | ||||||||||||
| Пераемнік | Л. дэ Гувіён Сен-Сір | ||||||||||||
| Манарх | Фрыдрых Аўгуст | ||||||||||||
| |||||||||||||
| Адукацыя | ваенная школа ў Брыен-ле-Шато | ||||||||||||
| Дзейнасць | палітык, афіцэр, ваенны | ||||||||||||
| Нараджэнне | 10 мая 1770 Анну (Бургундыя, цяпер — у дэпартаменце Ёна) | ||||||||||||
| Смерць | 1 чэрвеня 1823 (53 гады) Парыж | ||||||||||||
| Пахаванне | |||||||||||||
| Бацька | Jean-François d'Avout[d] | ||||||||||||
| Маці | Françoise-Adélaïde Minard de Velars[d] | ||||||||||||
| Дзеці | Adélaïde-Louise d'Eckmühl de Blocqueville[d] і Joséphine Davout d'Auerstaedt[d] | ||||||||||||
| Ваенная служба | |||||||||||||
| Гады службы | 1788—1815 | ||||||||||||
| Прыналежнасць |  Першая імперыя
| ||||||||||||
| Род войскаў | пяхота | ||||||||||||
| Званне | маршал Францыі | ||||||||||||
| Камандаваў | 1-ы армейскі корпус (Вялікая армія) | ||||||||||||
| Бітвы | |||||||||||||
| Узнагароды |
| ||||||||||||
.svg){kind=small}
БіяграфіяПравіць
Нарадзіўся ў бургундcкім мястэчку Ану у шляхецкай сям'і, быў старэйшым з дзяцей кавалерыйскага лейтэнанта Жана-Франсуа д'Аву (Jean-François d'Avout; 1739—1779) і Франсуазы-Адэлаіды Мінар дэ Велар (Françoise-Adelaide Minard de Velars; 1741—1810).
Скончыў ваеннае вучылішча ў Асеры ў 1785 і Парыжы 1778. У 1789 годзе падтрымаў рэвалюцыю і перайшоў у рэвалюцыйную армію, пасля чаго ў 1793 годзе стаў генералам. Удзельнічаў у вайне супраць першай антыфранцузкай кааліцыі, грамадзянскай вайне ў Вандэі, Егіпецкай і Італьянскай кампаній.
Даву лічыўся аднім з найвыдатнейшых палкаводцаў Напалеона. У 1807—08 гадах быў генералам-губернатарам Варшаўскага герцагства. З 1811 камандзір першага Эльбскага абсервацыйнага корпуса, які ў студзені 1812 года ператвораны ў першы корпус «Вялікай арміі» для вайны супраць Расіі. У ходзе Віленскай аперацыі 1812 Даву спрабаваў акружыць другую рускую армію П.І. Баграціёна; заняў 23 чэрвеня Валожын і 26 чэрвеня Мінск, чым парушыў сувязь паміж рускімі арміямі. З-за недысцыплінаванасці Жэрома Банапарта, які адмовіўся падначаліцца Даву, Баграціёну ўдалося адысці на Бабруйск. Праследуючы другую армію, Даву ўзяў Магілёў, у баі каля Салтанаўкі адкінуў Баграціёна на поўдзень, але не змог перашкодзіць яго пераправе на левы бераг Дняпра. 22 ліпеня першы корпус злучыўся з галоўнымі сіламі Напалеона каля Дуброўны, у далейшым удзельнічаў у Смаленскай аперацыі 1812. У Барадзінскай бітве Даву быў паранены. Пры адступленні з Масквы Даву камандаваў ар'ергардам арміі, жорсткімі мерамі здолеў захаваць дысцыпліну ў сваім корпусе.
У 1813—14 камандзір 13-га корпуса, кіраваў абаронай Гамбурга. У час «Ста дзён» Напалеона быў ваенным міністрам. Пры другой рэстаўрацыі Бурбонаў звольнены з арміі і да 1817 высланы пад нагляд паліцыі.
Пасля бітвы пры Ватэрлоа Даву высунуў саюзнікам патрабаванне абвясціць поўную амністыю ўсім асобам, якія ўдзельнічалі ў рэстаўрацыі Напалеона. У выніку перамоў саюзнікі былі вымушаныя прыняць яго патрабаванне. Даву быў адзіным маршалам Напалеона, ніколі не прыносіў прысягу Бурбонам. У 1818 Даву атрымаў доступ да двара Людовіка XVIII, а ў 1819 годзе быў узведзены ў пэры Францыі.
Памёр Даву 1 чэрвеня 1823 года ў Парыжы ад туберкулёзу лёгкіх.
Зноскі
ЛітаратураПравіць
- Chenier Davout, duc d'Auerstaedt. — P., 1866.
- Marquise de Blocqueville (дочь Даву). Le Maréchal Davout raconté par les siens et lui-même. — P., 1870—1880, 1887.
- John G. Gallaher. The Iron Mashal — a biography of Louis N. Davout. — L.: The Greenhill Books, 2000.
- Чиняков М. К. Луи-Никола Даву. — Вопросы истории. — 1999. — № 2. — С. 59-72.
- Исходящая переписка маршала Даву (с 14 октября по 31 декабря 1811 г.) // Отечественная война 1812 года. Отд. 2. Т. 1. Спб., 1903.