Магілёўскае партызанскае злучэнне

Магілёўскае партызанскае злучэнне — партызанскае злучэнне на тэрыторыі Магілёўскай вобласці, аформілася 6 красавіка 1943 года як ваенна-аператыўная група пры Магілёўскім падпольным абкоме КП(б)Б.

Магілёўскае партызанскае злучэнне
Гады існавання	красавік 1943 года — чэрвень-ліпень 1944 года
Краіна	СССР
Падпарадкаванне	Беларускі штаб партызанскага руху
Уваходзіць у	Савецкі партызанскі рух у Беларусі
Тып	партызаны
Функцыя	змаганне з акупантамі
Колькасць	33400 партызан
Дыслакацыя	Магілёўская вобласць
Войны	Другая сусветная вайна Вялікая Айчынная вайна
Камандзіры
Вядомыя камандзіры	Пётр Яхантаў Савелій Сідарэнка-Салдаценка

Камандаванне

Кіраўнікі:

• Дзмітрый Сцяпанавіч Маўчанскі (да красавіка 1944);
• М. В. Шпак (красавік—чэрвень 1944);

Камандзіры:

• Пётр Валяр’янавіч Яхантаў (да жніўня 1943);
• Савелій Герасімавіч Сідарэнка-Салдаценка (жнівень 1943—чэрвень 1944);

Начальнікі штаба:

• С. Г. Сідарэнка-Салдаценка (да жніўня 1943);
• Г. І. Георгіеўскі (жнівень 1943—чэрвень 1944).

Склад

У злучэнне ўваходзілі:

• 1-я Клічаўская партызанская брыгада;
• 2-я Клічаўская партызанская брыгада;
• 4-я Клічаўская партызанская брыгада;
• 5-я Клічаўская партызанская брыгада;
• 3-я Бярэзінская партызанская брыгада;
• 1-я Асіповіцкая партызанская брыгада;
• 6-я Магілёўская партызанская брыгада;
• 8-я Рагачоўская партызанская брыгада (да красавіка 1943 года);
• 8-я Круглянская партызанская брыгада;
• 9-я Кіраўская партызанская брыгада;
• 10-я Журавіцкая партызанская брыгада (да красавіка 1943 года),

усяго каля 6 500 партызан.

Пазней былі ўключаны або сфарміраваны:

• 11-я Быхаўская партызанская брыгада;
• 12-я кавалерыйская партызанская брыгада імя І. В. Сталіна (да верасня 1943 года);
• 13-я Касцюковіцкая партызанская брыгада;
• 14-я Цемналеская партызанская брыгада;
• 17-я партызанская брыгада;
• Партызанская брыгада «Чэкіст»;
• Партызанская брыгада імя М. А. Шчорса.

Для ўмацавання кіраўніцтва партызанскім рухам у красавіку 1943 года падпольны абком партыі накіраваў ва ўсходнюю частку вобласці ўпаўнаважаных Я. Н. Нікіфарава (паўднёва-ўсходнія раёны) і М. В. Шпака (паўночна-ўсходнія раёны). Пры падпольных райкомах партыі былі створаны Асіповіцкая, Быхаўская, Бялыніцкая, Бярэзінская, Кіраўская, Клічаўская, Круглянская, Магілёўская, Шклоўская, Краснапольская, Прапойская, Чэрыкаўская ваенна-аператыўныя групы; большасць брыгад на працягу 1943 года былі расфарміраваны на самастойныя атрады, якія дзейнічалі ў складзе ваенна-аператыўных груп. Па меры росту і ўзброенасці атрады разгортваліся ў партызанскія палкі:

• 15-ы партызанскі полк;
• 113-ы партызанскі полк;
• 121-ы партызанскі полк імя А. М. Касаева;
• 122-і партызанскі полк «За Радзіму»;
• 152-і партызанскі полк;
• 208-ы партызанскі полк імя І. В. Сталіна;
• 277-ы партызанскі полк;
• 425-ы партызанскі полк;
• 537-ы партызанскі полк;
• 600-ы партызанскі полк;
• 810-ы партызанскі полк.

У снежні 1943 года перабазіраваны зноў сфарміраваная 8-я партызанская брыгада ў Брэсцкую, 208-ы полк у Пінскую вобласці. На тэрыторыі Магілёўскай вобласці дзейнічалі партызанскі полк «Трынаццаць» і 1-я Бабруйская партызанская брыгада, якія не ўваходзілі ў склад Магілёўскага партызанскага злучэння. На час злучэння з Чырвонай Арміяй (верасень—кастрычнік 1943 года і чэрвень—ліпень 1944 года) у злучэнні налічвалася 33 400 партызан.

Адзінаццаці партызанам злучэння — Б. М. Дзмітрыеву, С. Г. Жуніну, П. І. Кавалёву, М. П. Каралёву, А. М. Касаеву, А. Ф. Колесавай, В. І. Лівенцаву, Л. Дз. Лорчанку, А. С. Лукашэвічу, У. А. Парахневічу, М. Тапівалдыеву — прысвоена званне Героя Савецкага Саюза.

Літаратура

• Беларусь у Вялікай Айчыннай вайне, 1941—1945: Энцыкл. / Рэдкал.: І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ, 1990. — 680 с. — 20 000 экз. — ISBN 5-85700-012-2.