Вікіпедыя

Разбуры турмы муры

песня
(Пасля перасылкі з Муры (песня))

«Разбуры турмы муры» (польск.: Mury — Муры) — пратэставая песня, якая пазней стала гімнам «Салідарнасці». Таксама стала сімвалам пратэсту ў Беларусі. Песня пазычала мелодыю ў «L’Estaca», тэкст аўтарства Яцака Качмарскага.

Mury
Выканаўца Яцак Качмарскі
Пшэмыслаў Гінтроўскі
Збігнеў Лапінскі
Дата выпуску 1981 год
Дата запісу 1980 год
Жанр пратэставая песня
Мова песні польская мова
Працягласць каля 5 хвілін
Аўтары Льюіс Льяк (музыка)
Яцак Качмарскі (тэкст)

У Польшчы

правіць

Польскі музыкант Яцак Качмарскі натхніўся пісаць новыя словы на мелодыю «L’Estaca», калі пачуў песню на адной з некалькіх іспанскіх кружэлак, пазычаных у знаёмага ў снежні 1978 года. У выніку атрымаліся «Mury», якія сталі адной з вядомейшых песень пасля прыняцця польскім прафсаюзам «Салідарнасць» яе як свайго гімна і спеваў на шматлікіх мітынгах, сходах, акцыях пратэсту і страйках па ўсёй Польшчы цягам 1980-х гадоў[1].

У Беларусі

правіць

У сувязі з дзвюхмоўнасцю ў Беларусі пашыраныя як беларускі варыянт «Разбуры турмы муры», так і рускамоўны руск.: «Стены рухнут».

Беларускі пераклад «Разбуры турмы муры» зрабіў беларускі паэт Андрэй Хадановіч. Упершыню ён быў праспяваны 19 снежня 2010 года на «Плошчы» пратэстоўцамі пад кіраўніцтвам аўтара беларускага варыянта.

Песня таксама набыла папулярнасць падчас прэзідэнцкіх выбараў у 2020 годзе. 25 мая 2020 года на стрыме ў Слуцку блогер і стваральнік YouTube-канала «Страна для жизни» Сяргей Ціханоўскі расказаў, што на мінскай студыі гітарыста Alexander Kiss, які і зрабiў арыгінальную аранжыроўку песні, запісаў у сваім выкананні прыпевы «Стены Рухнут» і беларускамоўны варыянт «Муры». А ўсю песню дапісаў спявак Сяргей Kosmas. У сваім стрыме Сяргей Ціханоўскі заклікаў, каб людзі вучылі яе словы і разам спявалі на беларускіх плошчах падчас выбарчых пікетаў, акцый салідарнасці і палітычных мітынгаў. Варта адзначыць, што Alexander Kiss разам з Сяргеем Kosmas адаптавалі тэкст пад актуальную сітуацыю ў Беларусі і прыдумалі новыя словы ў трэцім і чацвёртым куплетах (арфаграфія аўтарская):

«Па усёй Беларусі падняўся народ
Свабоду сваю адстаяць.
Адзінаю мэтай узняўся наш дух
Цемру святлом разганяць.
Браты-афіцэры, мы — адзіны народ.
Мы разам жывем на зямлі.
Зрабіце ж сумленны выбар свой.
Ня хочам мы гэтай вайны.

Прачніцесь, сябры, мы да праўды ідзем,
Імкнемся да шчасця свайго.
І мара народа ў краіне жыцця
Проста — каб добра было.
Моцны грукат нястомленых рук,
Рады ідуць і ідуць.
Мы — беларусы, мы з мірам ідзем
У светлы і сонечны пуць».

З 23 чэрвеня 2020 года пачаўся флэшмоб Салідарнасці[2], у межах якога выкарыстоўвалася песня, але збольшага ў рускім варыянце «Стены рухнут»[3][4][5][6][7][8].

У 2020 годзе песня ўвайшла ў патрыятычны музычны альбом «Годныя песні» Вольнага хору[9].

Тэксты

правіць
L’Estaca Mury Разбуры турмы муры

L’avi Siset em parlava
De bon matí al portal,
Mentre el sol esperàvem
I els carros vèiem passar.
Siset, que no veus l’estaca
On estem tots lligats?
Si no podem desfer-nos-en
Mai no podrem caminar!

(прыпеў)
Si estirem tots, ella caurà
I molt de temps no pot durar:
Segur que tomba, tomba, tomba!
Ben corcada deu ser ja.
Si tu l’estires fort per aquí
I jo l’estiro fort per allà,
Segur que tomba, tomba, tomba
I ens podrem alliberar.

Però, Siset, fa molt temps ja:
Les mans se’m van escorxant,
I quan la força se me’n va
Ella és més ampla i més gran.
Ben cert sé que està podrida
Però és que, Siset, pesa tant
Que a cops la força m’oblida.
Torna’m a dir el teu cant É

L’avi Siset ja no diu res,
Mal vent que se l’emportà,
Ell qui sap cap a quin indret
I jo a sota el portal.
I mentre passen els nous vailets
Estiro el coll per cantar
El darrer cant d’en Siset,
El darrer que em va ensenyar

On natchniony i młody był, ich nie policzyłby nikt
On im dodawał pieśnią sił, śpiewał że blisko już świt.
Świec tysiące palili mu, znad głów podnosił się dym,
Śpiewał, że czas by runął mur…

(прыпеў)
Oni śpiewali wraz z nim:
Wyrwij murom zęby krat!
Zerwij kajdany, połam bat!
A mury runą, runą, runą
I pogrzebią stary świat!

Wkrótce na pamięć znali pieśń i sama melodia bez słów
Niosła ze sobą starą treść, dreszcze na wskroś serc i głów.
Śpiewali więc, klaskali w rytm, jak wystrzał poklask ich brzmiał,
I ciążył łańcuch, zwlekał świt…

Aż zobaczyli ilu ich, poczuli siłę i czas,
I z pieśnią, że już blisko świt szli ulicami miast;
Zwalali pomniki i rwali bruk — Ten z nami! Ten przeciw nam!
Kto sam ten nasz najgorszy wróg!
A śpiewak także był sam.

Patrzył na równy tłumów marsz,
Milczał wsłuchany w kroków huk,
A mury rosły, rosły, rosły
Łańcuch kołysał się u nóg…

Patrzy na równy tłumów marsz,
Milczy wsłuchany w kroków huk,
A mury rosną, rosną, rosną
Łańcuch kołysze się u nóg…

Ён быў натхнёны і малады,
Іх незлічона было.
Ён на плошчы вёў гарады
З песняй, што блізка святло.
І запальвалі свечкі яму,
Плыў па-над плошчаю дым.
Ён спяваў: зруйнуем турму!
Яны спявалі за ім:

(прыпеў)
Разбуры турмы муры!
Прагнеш свабоды — то бяры!
Мур хутка рухне, рухне, рухне —
І пахавае свет стары!

Ведалі словы на памяць — і спеў
Неслі па вуліцах так,
Што кроў кіпела і гнеў кіпеў,
І сэрцы стукалі ў такт.
Білі ў сто тысяч далоняў — і рытм
Ворагаў біў напавал.

Ішлі на муры ва ўсім свеце старым…
А ён усё граў і спяваў.

Так паўстаў шматтысячны рух,
Воінаў цэлая раць,
Можна помнікі зносіць і брук
На камяні разбіраць.
Кожны адчуў — прыйшоў яго час
Сілы аддаць барацьбе:
Хто не з намі — той супраць нас!..
…Спявак быў сам па сабе.

Глядзеў, як шчыльныя рады
З ягонай песняю ідуць,
А песня глухне, глухне, глухне…
А муры растуць, растуць…

Крыніцы

правіць
  1. ↑ Пусть стены рухнут, рухнут, рухнут! 10 главных польских песень о свободе, Culture.pl
  2. ↑ Флэшмоб Салідарнасці
  3. ↑ «Стены рухнут» на ўвесь двор (Мінск)
  4. ↑ «Стены рухнут» ва Уруччы (Мінск)
  5. ↑ Запісы з розных гарадоў
  6. ↑ «Стены рухнут» на Вяснянцы (Мінск)
  7. ↑ Мінск
  8. ↑ На аўтапрабегу Салідарнасці
  9. ↑ «Вольны хор» прэзентаваў унікальны альбом «Годныя песні». 16-11-2020

Спасылкі

правіць

Беларускія выкананні

правіць
Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Разбуры_турмы_муры&oldid=4830071"