Мікалай Фаўстын Радзівіл
Мікалай Фаўстын Радзівіл (21 мая 1688, мястэчка Здзецел, Слонімскі павет — 2 лютага 1746) — вялікалітоўскі дзяржаўны і ваенны дзеяч. Чашнік (1706—1709) і мечнік вялікі літоўскі (1710—1729), ваявода новагародскі (1729—1740). Генерал-лейтэнант (1725).
| Мікалай Фаўстын Радзівіл | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| польск.: Mikołaj Faustyn Radziwiłł | |||||||
 | |||||||
 Герб Радзівілаў «Трубы» | |||||||
|
|||||||
| Папярэднік | Ян Мікалай Радзівіл | ||||||
| Пераемнік | Ежы Радзівіл | ||||||
|
|||||||
| Папярэднік | Крыштаф Сяніцкі | ||||||
| Пераемнік | Юзаф Тадэвуш Агінскі | ||||||
| Нараджэнне |
21 мая 1688[1][2] |
||||||
| Смерць |
2 лютага 1746[1][2][…] (57 гадоў) |
||||||
| Месца пахавання | |||||||
| Род | Радзівілы | ||||||
| Бацька | Дамінік Мікалай Радзівіл[3] | ||||||
| Маці | Ганна Марыяна з Палубінскіх[d] | ||||||
| Жонка | Барбара з Завішаў[4][3] | ||||||
| Дзеці | Удальрык Крыштаф Радзівіл[3], Ежы Радзівіл[3], Альбрэхт Радзівіл[3], Станіслаў Радзівіл[3], Тэрэза Барбара з Радзівілаў[d][5][3][…], Брыгіта Петранела з Радзівілаў[d][3], Марыя Гертруда з Радзівілаў[d][3], Францішка з Радзівілаў[d][3], Удальрыка з Радзівілаў[d][3], Крыштаф Радзівіл[d][3], Фелікс Радзівіл[d][3], Караль Радзівіл[d][3], Дамінік Радзівіл[d][3] і Ганна Аўгустына з Радзівілаў[d][3] | ||||||
| Дзейнасць | палітык | ||||||
| Званне | генерал | ||||||
| Узнагароды | |||||||
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |||||||
Валодаў Здзецелам у Слонімскім павеце, Глускам, Парэччам і Уселюбам у Новагародскім павеце, Крожамі ў Жамойці, набыў горада Бярдычаў у Брацлаўскім ваяводстве. Быў старостам бабруйскім[6]. Кавалер ордэнаў Белага Арла і расійскага Аляксандра Неўскага (1742)[7].
Біяграфія правіць
З нясвіжскай лініі роду Радзівілаў герба «Трубы», сын Дамініка Мікалая, канцлера вялікага літоўскага, і Ганны Мар’яны з Палубінскіх. Меў старэйшага брата Яна Мікалая, ваяводу новагародскага, які апекваўся ім па смерці бацькі.
Атрымаў адукацыю ў Нясвіжскім калегіуме езуітаў. У 1699 годзе з’ехаў на пяць гадоў за мяжу, каб працягваць навучанне.
Па вяртанні ў Вялікае Княства Літоўскае, актыўна ўдзельнічаў у палітычным жыцці дзяржавы. У 1706 годзе атрымаў урад чашнікі вялікага літоўскага, у 1710 годзе — мечніка вялікага літоўскага. Абіраўся паслом на соймы 1718 (ад Слонімскага павета[8]), 1720, 1722 і 1726 гадоў. У 1725 годзе атрымаў чын генерал-лейтэнанта пяхоты. Камандаваў войскам Вялікага Княства Літоўскага. У 1729 годзе стаў ваяводам новагародскім.
У 1733 годзе як саюзнік Расіі спрыяў абранню каралём і вялікім князем Аўгуста Саксонскага, далей заставаўся агентам Пецярбурга (атрымліваў штогод 5 тыс. руб.)[9].
У Здзецеле на ўласныя сродкі распачаў будаванне палаца, скончанага ў 1751 годзе. У Глуску на бернардзінскім касцёле быў вялікі звон, на баку якога знаходзіўся герб з выявай арла і лебедзя і надпіс: «Nicolai Faustin Xsonze Radzivill Woievoda Novogrodzki-Barbara z Zaviszow Xienzna Radzivillowa … 1743».
Сям’я правіць
Ажаніўся 4 снежня 1710 года ў Раготне з Барбарай, дачкой кашталяна менскага Крыштафа Станіслава Завішы (1660—1721) і Тэрэзы з Тышкевічаў. У шлюбе нарадзіліся дзеці:
- Удальрык Крыштаф (1712—1770), пісар вялікі літоўскі, паэт і гісторык
- Тэрэза Барбара
- Альбрэхт (1717—1790), староста рэчыцкі, генерал-маёр
- Марыя Гертруда
- Юрый (1721—1754), ваявода новагародскі
- Станіслаў (1722—1787), генерал-лейтэнант
- Ганна Аўгусціна
- Брыгіта Петранеля
- Францішка
- Удальрыка
- Крыштаф
- Фелікс
- Караль
- Дамінік
Галерэя правіць
- Іканаграфія Мікалая Фаўстына Радзівіла
-
З Нясвіжскай партрэтнай галерэі, каля 1733 -
З альбома «Выявы роду Радзівілаў». Г. Ляйбовіч, 1758 -
Невядомы мастак, 1746 -
М. Старкман, 1857
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
У картцы да артыкула прыводзіцца партрэт, напісаны ў 1720—1730 гадах невядомым мастаком, з Нясвіжскай партрэтнай галерэі, які цяпер захоўваецца ў Нацыянальным мастацкім музеі Беларусі.
Дадатковыя звесткі правіць
- Цела М. Ф. Радзівіла пахавалі ў Нясвіжы, а сэрца — у Здзецельскім касцёле.
- У Нацыянальным мастацкім музей Беларусі ў 2007 годзе ўпершыню выставілі ўнікальны надмагільны партрэт, створаны ў 1746 годзе, які доўгі час лічыўся выявай невядомага магната. У 2006 годзе яго атрыбутавалі — гэта Мікалай Фаўстын Радзівіл[10].
Зноскі
- ↑ а б Lundy D. R. Prince Mikolaj Faustyn Radziwill // The Peerage Праверана 9 кастрычніка 2017.
- ↑ а б Mikołaj Faustyn Radziwiłł h. Trąby // Internetowy Polski Słownik Biograficzny
- ↑ а б в г д е ё ж з і к л м н о п Radziwiłłowie herbu Trąby — Warszawa: Archiwum Główne Akt Dawnych, Wydawnictwo DiG, 1996. — 67 с. — ISBN 83-85490-62-0
- ↑ (unspecified title) Праверана 7 жніўня 2020.
- ↑ Lundy D. R. The Peerage
- ↑ ЭнцВКЛ 2005, с. 496.
- ↑ Бантыш-Каменский Н. Н. Списки кавалерам российских императорских орденов Св. Андрея Первозванного, Св. Екатерины, Св. Александра Невского и Св. Анны с учреждения до установления в 1797 года орденского капитула. Москва, 2005. С. 130.
- ↑ Pamiętniki Krzysztofa Zawiszy, wojewody mińskiego, (1666—1721). Warszawa, 1862. S. 350.
- ↑ ЭнцВКЛ 2005.
- ↑ Кірпічэнкава Н. Востраў скарбаў у цэнтры мегаполіса // «Культура» № 10 (776), 2007 г.
Літаратура правіць
- Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (гал. рэд.) і інш.; маст. З. Э. Герасімовіч. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 2005. — Т. 2: Кадэцкі корпус — Яцкевіч. — С. 495—496. — 792 с. — ISBN 985-11-0378-0 (т. 2), ISBN 985-11-0315-2.
- Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У 6 т. Т. 6. Кн. 1: Пузыны — Усая / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (галоўны рэд.) і інш.; Маст. Э. Э. Жакевіч. — Мн. : БелЭн, 2001. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0214-8.
- Шышыгіна-Патоцкая К. Нясвіж і Радзівілы, Мн.: Беларусь, 2007.
- Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 13: Праміле — Рэлаксін / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2001. — Т. 13. — 576 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0216-4 (т. 13). — С. 217.
Спасылкі правіць
На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Мікалай Фаўстын Радзівіл
