Мікалай Фёдаравіч Карчэўскі

Мікалай Фёдаравіч Карчэўскі (1824—1900) — беларускі інжынер-архітэктар.

Мікалай Фёдаравіч Карчэўскі
Дата нараджэння	1824
Дата смерці	1900
Альма-матар	Пецярбургскае будаўнічае вучылішча (1844)
Працы і дасягненні
Працаваў у гарадах	Камянец-Падольскі, Віцебск
Найважнейшыя пабудовы	Растоўцаўскі тэатр (1870-я) Будынак Віцебскага акруговага суда
Узнагароды
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфія

Дзяцінства і адукацыя

Нарадзіўся ў 1824 годзе. Першапачатковую адукацыю атрымаў у класічнай гімназіі, а ў 1839 годзе паступіў ва Учылішча грамадзянскіх інжынераў галоўнага ўпраўлення шляхоў зносін у Пецярбургу. Скончыў курс у пераўтвораным з яго Будаўнічым вучылішчы ў 1844 годзе з чынам XII класа.

Прафесійная дзейнасць

Пасля заканчэння вучобы выконваў абавязкі падольскага губернскага архітэктара ў Камянцы-Падольскім. У 1848 годзе яго зацвердзілі на гэтай пасадзе.

У 1859 годзе перавёўся на службу ў Разань, дзе складаўся на той самай пасадзе да 1862 года.

Потым сем гадоў знаходзіўся ў адстаўцы і займаўся прыватнай практыкай.

У 1869 годзе зноў паступіў на службу па Міністэрстве ўнутраных спраў з прызначэннем валынскім губернскім архітэктарам, а потым — губернскім інжынерам у Віцебску (з 1876), а з 1884 — у Разані.

Акрамя тэхнічнай дзейнасці на пералічаных пасадах, М. Карчэўскі складаўся ганаровым членам віцебскага губернскага апякунства дзіцячых прыютаў (1873-84).

Творчасць

Карчэўскі выконваў творы ў формах бідэрмееру, неарэнесансу, неаракако і «цаглянага стылю».

• у 1845-58 гадах у Падольскай губерні:
  • драўляны гарадскі, аб 4-х паставах, млын на р. Смотрычы
  • яловы вадаспуск на р. Бугу
  • перабудова рабочага вадаспуска і рамонт млына ў г. Бары
  • перабудова старажытных мураваных будынкаў для артылерыйскіх казармаў і службаў
  • мураваны будынак казначэйства ў г. Гайсыне
  • у Камянцы-Падольску
    • уладкаванне двух галоў на вежах рымска-каталіцкай царквы
    • перабудова будынка казённай палаты
    • перабудова тэатра, які належаў прыказу грамадскага апекавання
    • перабудова мураванага двухпавярховага будынка для арыштанцкай паўроты
    • прыстасаванне дома для памяшкання будаўнічай і дарожнай камісіі
    • у 1858 годзе выканаў праект губернскай бальніцы ў Камянцы-Падольскім (пабудавана пазней па праекце, дапрацаваным у 1862 годзе архітэктарам Эдмундам Міквіцам, у 1864—1887 гадах).
  • драўляны мост цераз р. Сбруч у м. Гусяціне
  • тры драўляных моста з гацямі цераз рукавы р. Буга ў г. Хмельніку
  • цукровы завод графа Кушалёва-Безбародкі бліз Хмельніка
  • драўляны мост падкоснай сістэмы, цераз р. Смотрыч
  • перабудова старажытнага мураванага моста, так званага Турэцкага, бліз г. Хаціна
  • перабудова старажытнага будынка пры класічнай гімназіі ў г. Камянцы-Падольску
  • рэстаўрацыя старажытнай вежы (брама караля Баторыя) з аркаю, там жа
  • мураваная лесвіца ў 12 сажаняў вышыні, якая злучала новую частку горада з верхняй, старажытнай
  • перабудова мураванага будынка пад паштовую кантору ў г. Ямпалі
  • два мураваных арачных моста цераз рэкі Мурафу і Русаву ў Ямпальскім павеце
  • аднаўленне пасля пажару будынка цукровага завода ў с. Маеўцы
  • пераправа цераз р. Буг у г. Вінніцы для войскаў, якія вярталіся з Сілістрыі (1854)
  • мураваны чатырохпавярховы турэмны замак са службамі і царквою на 600 чалавек у Камянцы-Падольску
  • запасныя хлебныя магазіны для войскаў у павеце
  • перабудова і аздабленне губернатарскага дома для імператара Аляксандра II (1856)
  • мураваны двухпавярховы будынак для дваранскага дэпутацкага сходу ў Камянцы-Падольску
• у 1861-73 гадах у Разані:
  • удзельнічаў у пабудове тэатра
  • рамонт будынка жандармскіх казармаў, арыштанцкага папраўчага аддзялення
  • будынак турэмнага замка
• у 1873-85 гадах у Віцебску:
  • перабудова і пашырэнне былога будынка паліцэйскага аддзялення на Смаленскай рыначнай плошчы пад гарадскі тэатр (1870-я)
  • перабудова будынка дзіцячых прытулкаў з уладкаваннем дамовай царквы
  • прыстасаванне двухпавярховага драўлянага дома для грамадскай бібліятэкі (1883)
  • мураваны трохпавярховы будынак класічнай гімназіі з паралельнымі класамі (1880)
  • драўляны павільён у грамадскім садзе
  • удзельнічаў у пабудове будынка акруговага суда
  • бальніца (1884)
  • правядзенне добраўпарадкавання Замкавай гары (1881)
• у 1885-88 гадах:
  • царква ў с. Вакіне Зарайскага павета Разанскай губерні

Літаратура

• Карчэўскі Мікалай Фёдаравіч. Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 8: Канто — Кулі / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1999. — Т. 8. — 576 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0144-3 (т. 8).

Спасылкі

• Володимир Тимофієнко. Зодчі України кінця XVIII — початку XX століть: Біографічний довідник Архівавана 5 сакавіка 2016.
• Барановский Г. В. Юбилейный сборник сведений о деятельности бывших воспитанников Института гражданских инженеров (Строительного училища) 1842—1892
• КАРЧЕВСКИЙ Николай Федорович (руск.)
• Жители Каменца на старых фотографиях. Городская (Земская) больница