Мікалай Яўсеевіч Саўчанка
Мікалай Яўсеевіч Саўчанка (7 лістапада 1922, вёска Красны Дварэц, Чачэрскі раён, Гомельская вобласць — 12 чэрвеня 2001) — беларускі уролаг, доктар медыцынскіх навук (1965), лаўрэат Дзяржаўнай прэміі СССР (1982) і БССР (1988), акадэмік НАНБ (1972), прафесар (1966).
Мікалай Яўсеевіч Саўчанка | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
|
|||||||
|
|||||||
|
|||||||
|
|||||||
|
|||||||
Папярэднік | Іван Анісімавіч Інсараў | ||||||
Пераемнік | Уладзімір Сяргеевіч Улашчык | ||||||
Нараджэнне |
7 лістапада 1922 |
||||||
Смерць |
12 чэрвеня 2001 (78 гадоў) |
||||||
Месца пахавання | |||||||
Адукацыя | |||||||
Навуковая ступень | доктар медыцынскіх навук[1] (1965) і акадэмік Акадэміі навук Беларускай ССР (1972) | ||||||
Навуковае званне | |||||||
Дзейнасць | уралогія | ||||||
Месца працы | |||||||
Бітвы | |||||||
Узнагароды |
Біяграфія
правіцьНарадзіўся 7 лістапада 1922 года ў сям’і селяніна. Скончыў сярэднюю школу (1938), лячэбны факультэт Мінскага медыцынскага інстытута (1948). Удзельнік Вялікай Айчыннай вайны. Працаваў галоўным урачом Гарадзенскага скурна-венерычнага дыспансера, 1948—1950. Служыў у Савецкай Арміі, 1950—1951. Вучыўся ў ад’юнктуры кафедры уралогіі Ленінградскай ваенна-медыцынскай акадэміі, 1951—1954, дзе абараніў кандыдацкую дысертацыю (1954). Працаваў старшым ардынатарам, памочнікам начальніка уралагічнай клінікі акадэміі, 1954—1958; дацэнтам кафедры уралогіі БелДІУУ, 1958—1965 г., рэктарам БелДІУУ, 1960—1966. У 1965 годзе абараніў доктарскую дысертацыю і ў 1966 годзе зацверджаны ў званні прафесара. Міністр аховы здароўя БССР (1966—1986), загадчык кафедры уралогіі МДМІ (1987—1991).
За 20 гадоў працы на пасадзе міністра аховы здароўя рэспубліка выйшла на перадавыя пазіцыі ў СССР па развіцці матэрыяльна-тэхнічнай базы, падрыхтоўцы і укамплектаванню медыцынскімі кадрамі, паказчыках здароўя насельніцтва і дзейнасці лячэбна-прафілактычных устаноў. Належнае развіццё атрымала медыцынская навука — адкрыты шэраг новых навукова-даследчых інстытутаў.
Член-карэспандэнт АНБ (1969), акадэмік АН БССР (1972). З 1991 года працаваў прафесарам 2-й кафедры хірургічных хвароб МДМІ.
Памёр 12 чэрвеня 2001 года. Пахаваны ў Мінску на Усходніх могілках.
Навуковая дзейнасць
правіцьАсноўныя напрамкі навуковых даследаванняў: прыроджаныя заганы развіцця ніжніх мачавых шляхоў, палавых органаў (патагенез, класіфікацыя эпідэ-і гіпаспадый, уніфікацыя схем лячэння, рэканструктыўныя органзахавальныя аперацыі), прыроджаныя анамаліі нырак, лячэнне нейрагенных разладаў мачавыпускання, лячэнне хранічнай нырачнай недастатковасці, перасадка нырак (зрабіў першую ў Беларусі перасадку ныркі), праблемы лячэння анкалагічных захворванняў і інш.
Аўтар каля 400 навуковых прац, у тым ліку 9 манаграфій, шэрагу даведнікаў і вучэбных дапаможнікаў, шматлікіх вынаходстваў і рацыяналізатарскіх прапаноў. Падрыхтаваў 6 дактароў і 19 кандыдатаў медыцынскіх навук.
Грамадская дзейнасць
правіцьВыбіраўся дэпутатам 7—10 скліканняў Вярхоўнага Савета БССР.
Узнагароды і памяць
правіцьУзнагароджаны 7 ордэнамі (4 баявыя), медалямі, ганаровымі граматамі Вярхоўнага Савета БССР.
У гонар Саўчанкі названа 4-я гарадская клінічная бальніца Мінска.
Зноскі
Літаратура
правіць- Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 14: Рэле — Слаявіна / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 14. — С. 199. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0238-5 (т. 14).
- Саўчанка Мікалай Яўсеевіч // Беларусь: энцыклапедычны даведнік / Рэдкал. Б. І. Сачанка (гал. рэд.) і інш.; Маст. М. В. Драко, А. М. Хількевіч. — Мн.: БелЭн, 1995. — С. 647. — 800 с. — 5 000 экз. — ISBN 985-11-0026-9.
- Национальная академия наук Беларуси : персональный состав. — Минск, 2016
- Организаторы здравоохранения Республики Беларусь. — Минск, 2002
- Белорусская ССР : краткая энциклопедия. В 5 т. Т. 5. — Минск, 1982
Спасылкі
правіць- Саўчанка Мікалай Яўсеевіч на сайце анлайн-энцыклапедыі «Беларусь у асобах і падзеях»
- Памяці вучонага: САЎЧАНКА Мікалай Яўсеевіч // НАНБ
- Мікалай Яўсеевіч Саўчанка ў базе даных «История белорусской науки в лицах» Цэнтральнай навуковай бібліятэкі імя Якуба Коласа НАН Беларусі (руск.)
- Савченко Николай Евсеевич Архівавана 29 жніўня 2021. (руск.) // Сайт БДМУ
- Савченко Николай Евсеевич Архівавана 29 жніўня 2021. (руск.) // сайт БелМАПА