Мікалай Валянцінавіч Хаўстовіч
Мікалай (Мікола) Валянцінавіч Хаўстовіч (нар. 10 жніўня 1959, вёска Млынка, Слуцкі раён, Мінская вобласць, БССР, СССР) — беларускі і польскі літаратуразнаўца, перакладчык гісторык беларускай літаратуры, выкладчык БДУ, прафесар Варшаўскага ўніверсітэта[3].
Мікалай Валянцінавіч Хаўстовіч | |
---|---|
Дата нараджэння | 10 жніўня 1959 (65 гадоў) |
Месца нараджэння | |
Грамадзянства | |
Род дзейнасці | гісторык, літаратуразнавец, гісторык літаратуры, перакладчык, выкладчык універсітэта, літаратар |
Навуковая сфера | літаратуразнаўства[1], гісторыя літаратуры[d][1] і пераклад[1] |
Месца працы | |
Навуковая ступень | навуковы прафесар[d][2] (25 верасня 2009) |
Альма-матар |
Біяграфія
правіцьНарадзіўся ў 1959 г. на Случчыне. Скончыў Беліцкую СШ у 1976 г. Служыў у войску.
У 1980—1985 гг. вучыўся на філалагічным факультэце БДУ. У 1985—1988 гг. працаваў настаўнікам на Случчыне. У 1988—1991 гг. вучыўся ў аспірантуры пры кафедры беларускай літаратуры, пасля — выкладчык названай кафедры. З 1993 г. выкладчык, старшы выкладчык, дацэнт кафедры гісторыі беларускай літаратуры. З 2000 г. — загадчык кафедры гісторыі беларускай літаратуры[4].
У 1993 г. абараніў кандыдацкую дысертацыю «Беларускі літаратурна-грамадскі рух 30-40 гг. XIX ст.», а ў 2003 г. — доктарскую дысертацыю «Мастацкі метад Яна Баршчэўскага і развіццё беларускай літаратуры 30-40 гг. XIX ст.»[5]
Даследуе беларускую літаратуру XVIII—XIX стагоддзяў. У кастрычніку 2005 года камандзіраваны на кафедру беларусістыкі Варшаўскага ўніверсітэта[6].
Аўтар каля 300 публікацый, у тым ліку шматлікіх манаграфіяў[7]. Перакладае з польскай мовы[8].
Жыве і працуе ў Варшаве.
Абраныя працы
правіць- Новыя аспекты праграмы па беларускай літаратуры XVIII—XIX стагоддзяў: Вучэбна-метадычны дапаможнік. — Мінск: БДУ, 1994. — 54 с. (У сааўтарстве).
- XIX стагоддзе: Навукова-літаратурны альманах / Уклад., уступныя артыкулы, падрыхтоўка тэкстаў, пераклад з польск. мовы і камент. М. Хаўстовіча. — Мінск: БДУ, 1999. — Кн. першая. — 214 с.
- Гісторыя беларускай літаратуры ХІ-XIX стст.: Праграма. — Мінск: БДУ, 1999. — 44 с. (У сааўтарстве).
- XIX стагоддзе: Навукова-літаратурны альманах / Уклад., уступныя артыкулы, падрыхтоўка тэкстаў, пераклад з польск. мовы і камент. М. Хаўстовіча. — Мінск: БДУ, 2000. — Кн. другая. — 224 с.
- Беларуская літаратура XVIII—XIX стагоддзяў: Зборнік тэкстаў / Склад. і аўтар камент. М. В. Хаўстовіч. — Мн: БДУ, 2000. — 229 с.
- Гісторыя беларускай літаратуры 30-40-х гг. XIX ст.: Дапаможнік для студэнтаў філал. спец. вышэйш. навуч. устаноў. — Мінск: БДУ, 2001. — 171 с.
- На парозе забытае святыні: Творчасць Яна Баршчэўскага. — Мінск: ВТАА «Права і эканоміка», 2002. — 186 с.
- Мастацкі метад Яна Баршчэўскага. — Мінск: БДУ, 2003. — 204 с.
- Беларуская літаратура: Хрэстаматыя. Частка першая (другая палова XVIII — першая палова XIX стст). Дапаможнік для польскіх студэнтаў па спецыяльнасці «Беларуская філалогія». — Мн., 2006. — 224 с.
- Беларуская літаратура: Хрэстаматыя. Частка другая. (Другая палова XIX ст.) Дапаможнік для польскіх студэнтаў па спецыяльнасці «Беларуская філалогія» / Уклад. і камент. М. Хаўстовіча. Мн., 2006. − 204 с.
- Беларуская літаратура: Хрэстаматыя. Частка трэцяя (1901—1920). Дапаможнік для польскіх студэнтаў па спецыяльнасці «Беларуская філалогія». — Мн., 2006. — 305 с.
- Айчына здалёку і зблізку: Ігнацы Яцкоўскі і Аляксандр Рыпінскі. — Мн., 2006. — 280 с.
- Тэкля з Бажымоўскіх Урублеўская і яе літаратурная спадчына // Беларусь і беларусы ў прасторы і часе: Зборнік да 75-годдзя прафесара Адама Мальдзіса / Пад рэд. С. Запрудскага, А. Фядуты, З. Шыбекі. — Мн.: Лімарыус, 2007. — С. 218—234.
- Жыццё і творчасць Рамуальда Падбярэскага. Мн., 2008. — 148 с.
- «Я, хоць і не паэта…» // Arche. 2008. № 7-8. С. 880—923.
- Творчасць Яна Баршчэўскага вачыма рускага чалавека // Arche. 2009. № 4. С. 385—400.
- Аляксандр Рыпінскі: знаёмы і незнаёмы // Arche. 2009. № 5. С. 281—395.
- Літаратурна-выдавецкая дзейнасць Аляксандра Рыпінскага ў Лондане, [у:] Your Sun Shall Never Set Again, And Yuor Moon Shall Wane No More: Essays in Honor of Fr Alexander Nadson on the Occasion of his Eightieth Birthday and Fiftieth Anniversary of His Priesthood — Сонца тваё не закоціцца, і месяц твой не схаваецца: Зборнік артыкулаў па беларусістыцы і багаслоўі ў гонар 80-годдзя з дня нараджэння і 50-годдзя святарства айца Аляксандра Надсана, Мінск 2009, с. 190—203.
- Шляхамі да беларускасці: Нарысы, артыкулы, эсэ, Варшава 2010, 648 с.
- Гісторыя беларускай літаратуры (ХІ-XIX стагоддзі): Тыпавая вучэбная праграма для вышэйшых навучальных устаноў /у сааўтарстве, Мінск 2011, 66 с.
- Даследаванні і матэрыялы: Літаратура Беларусі XVIII—XIX стагоддзяў, том першы, Варшава, 2014.
- Даследаванні і матэрыялы: Літаратура Беларусі XVIII—XIX стагоддзяў, том другі, Варшава, 2016.
- Даследаванні і матэрыялы: Літаратура Беларусі XIX — пачатку XX стагоддзя, том трэці, Варшава, 2017.
- Даследаванні і матэрыялы: Літаратура Беларусі канца XVIII—XIX стагоддзя, том чацвёрты, Варшава, 2018.
- Даследаванні і матэрыялы: Літаратура Беларусі XIX — пачатку XX стагоддзя, том пяты, Варшава, 2019.
- Даследаванні і матэрыялы: Літаратура Беларусі XIX стагоддзя, том шосты, Варшава, 2020.
- Даследаванні і матэрыялы: Літаратура Беларусі XIX стагоддзя, том сёмы, Варшава, 2021.
- Даследаванні і матэрыялы: Літаратура Беларусі XIX стагоддзя, том восьмы, Варшава, 2022.
Выбраныя пераклады
правіць- Пільштынова С. Авантуры майго жыцця / Пераклад з польскай мовы, каментарыі. — Мн.: Маст. літ., 1993. — С. 19-379.
- Баршчэўскі Я. Шляхціц Завальня, або Беларусь у фантастычных апавяданнях / Пераклад з польскай мовы, пасляслоўе, каментарыі. — Мн.: Юнацтва, 1996. — С. 5-261.
- Станкевіч С. Беларускія элементы ў польскай рамантычнай паэзіі: V. Балады і рамансы А. Міцкевіча / Пераклад з польскай // Спадчына. — 1998. — № 6. — С. 75-159.
- Равускі Г. Князь Радзівіл Пане Каханку (Раздзел з «Успамінаў Сапліцы») / Пераклад з польскай, каментарыі // Полымя. — 2000. — № 6. — С. 131—150.
- Ходзька І. Успаміны квестара / Пераклад з польскай, каментарыі // Край-Kraj. Дыялог на сумежжы культур: Polonica-Lithuanica-Albaruthenica / Рэд. А. Агееў і Я. Іваноў. — Магілёў: Магілёўск. абл. друкарня, 2000. — С. 167—245.
- Яцкоўскі І. Аповесць з майго часу, або Літоўскія прыгоды (урывак) / пераклад з польскай // Працы кафедры гісторыі беларускай літаратуры Белдзяржуніверсітэта: Навуковы зборнік / Пад агульн. рэд. М. Хаўстовіча. Выпуск восьмы. − Мн.: Права і эканоміка, 2007. − С. 167—237.
- Ходзька І. Успаміны квестара / пер. з польскай мовы, прадмова і камент. — Мн.: Universitas, 2007. — 204 с.
- Ганна Мастоўская. Не заўсёды так робіцца, як гаворыцца / Пераклад і каментарый // Працы кафедры гісторыі беларускай літаратуры Белдзяржуніверсітэта: Навуковы зборнік, выпуск дзявяты. Мн., 2008. С. 169—196.
- Яцкоўскі І. Аповесць з майго часу, альбо Літоўскія прыгоды / Пераклад і каментарый // Arche. 2008. № 7-8. С. 924—1055.
- Аляксандр Рыпінскі. Беларусь / пераклад з польскай мовы і каментарый // Arche. 2009. № 5. С. 202—280.
- Баляслаў Прус. «Лялька» // Arche. 2010. № 4. С. 441—583.
- Ігнацы Яцкоўскі, Аповесць з майго часу, альбо Літоўскія прыгоды / укладанне, пераклад, пасляслоўе і каментарый, Варшава 2010, 290 с.
Зноскі
- ↑ а б в Czech National Authority Database Праверана 7 лістапада 2022.
- ↑ Polish Science Праверана 10 снежня 2022.
- ↑ Prof. dr hab. Mikalaj Chaustowicz, [у:] baza «Ludzie nauki» portalu Nauka Polska (OPI), https://nauka-polska.pl/#/profile/scientist?id=131750&_k=mwpwzr
- ↑ Біяграфія
- ↑ Біяграфія
- ↑ Мікола Хаўстовіч / Часопіс ARCHE-Пачатак, https://web.archive.org/web/20220903135855/https://store.arche.by/authors/608
- ↑ Хаўстовіч Мікола Валянцінавіч / Філалагічны факультэт БДУ, https://philology.bsu.by/by/tsentry/1853-kha-stovich-mikola-valyantsinavich
- ↑ Мікола Хаўстовіч / ПрайдзіСвет, http://prajdzisvet.org/translators/77-khaustovich-mikola.html
Спасылкі
правіць- Мікалай Валянцінавіч Хаўстовіч на сайце анлайн-энцыклапедыі «Беларусь у асобах і падзеях»