Міхал Юзаф Масальскі

Міхал Юзаф Масальскі (каля 1700 — 26 студзеня 1768) — дзяржаўны і ваенны дзеяч Вялікага Княства Літоўскага. Пісар вялікі літоўскі (з 1726), ваявода мсціслаўскі (з 1737), кашталян троцкі (з 1742) і віленскі (з 1744), гетман польны (1744—1762) і вялікі літоўскі (з 1762).

Міхал Юзаф Масальскі
Michał Józef Massalski
Герб «Масальскі»
гетман вялікі літоўскі 1762 — 1768
Папярэднік	Міхал Казімір Радзівіл Рыбанька
Пераемнік	Міхал Казімір Агінскі
гетман польны літоўскі 1744 — 1762
Папярэднік	Міхал Казімір Радзівіл Рыбанька
Пераемнік	Аляксандр Міхал Сапега
ваявода мсціслаўскі 1737 — 1742
кашталян віленскі 1744 — 1768
кашталян троцкі з 1742
пісар вялікі літоўскі з 1726
маршалак Трыбунала Вялікага Княства Літоўскага[d] з 1741
цівун тэндзягольскі[d] з 1717
Нараджэнне	1697 Трокі, Троцкі павет, Троцкае ваяводства, Вялікае Княства Літоўскае, Рэч Паспалітая
Смерць	26 студзеня 1768(1768-01-26)
Род	Масальскія
Бацька	Ян Масальскі
Маці	Ганна з Валовічаў
Жонка	Францішка з Агінскіх[d]
Дзеці	Ігнацій Якуб Масальскі, Юзаф Адрыян Масальскі, Ян Мікалай Масальскі, Казімір Адрыян Масальскі[d] і Кацярына Масальская[d]
Дзейнасць	дыпламат
Узнагароды
Міхал Юзаф Масальскі на Вікісховішчы

Біяграфія

З княжацкага роду Масальскіх гербу ўласнага, сын Яна, старосты гарадзенскага, і Ганны з Валовічаў.

Навучаўся ў Віленскім універсітэце. Займаў некалькі дзяржаўных пасадаў, у тым ліку гарадзенскага судовага старосты (1726). З 1718 бесперапынна ўдзельнічаў у соймах. Выступаў як прыхільнік каралеўскага двара і прыдворнай партыі Чартарыйскіх.

У часы бескаралеўя па смерці Аўгуста Моцнага абіраўся маршалкам канвакацыйнага сойма (1733). Падтрымліваў абранне Станіслава Ляшчынскага, аднак у 1736 вызнаў каралём Аўгуста Саса.

У 1741 пры падтрымцы Сапегаў атрымаў урад маршалка Вярхоўнага Трыбунала, дзе бараніў іх правы ў спрэчках з Радзівіламі.

Як прыхільнік партыі Чартарыйскіх падтрымліваў іх праекты рэформ. У 1764 сфарміраваў у Вялікім Княстве Літоўскім генеральную канфедэрацыю, якая з дапамогай расійскіх войскаў абрала каралём Станіслава Аўгуста Панятоўскага.

Прыняцце канвакацыйным соймам пастановы аб стварэнні Вайсковай камісіі Вялікага Княства Літоўскага, якая абмяжоўвала правы гетманаў, прычынілася да разрыву з Чартарыйскімі. У пазнейшы час дрэнна ставіўся да новага караля і вялікага князя, імкнуўся стварыць моцную групоўку Масальскіх, а таксама вярнуць ранейшыя правы гетманам.

Літаратура

• Мацук А. Масальскі Міхал Юзаф // Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (гал. рэд.) і інш.; маст. З. Э. Герасімовіч. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 2005. — Т. 2: Кадэцкі корпус — Яцкевіч. — С. 274―275. — 792 с. — ISBN 985-11-0378-0 (т. 2), ISBN 985-11-0315-2.
• Wielka encyklopedia PWN. Т. 17. ― Warszawa, 2001.
• Wielka ilustrowana encyklopedja powszechna. T. 10. — Krakόw, [1931].
• Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш.. — Мн.: БелЭн, 2000. — Т. 10: Малайзія — Мугаджары. — 544 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0169-9 (т. 10), ISBN 985-11-0035-8.
• Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У 6 т. Т. 5: М — Пуд / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (галоўны рэд.) і інш.; Маст. Э. Э. Жакевіч. — Мн.: БелЭн, 1999. — 592 с.: іл. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0141-9.