Міхаіл Георгіевіч Эндэ
Міхаіл Георгіевіч Эндэ (1888, Перм — 16 красавіка 1932, Масква) — беларускі жывапісец, графік і педагог. Член Усебеларускага аб’яднання (асацыяцыі) мастакоў у 1927—1930 гг.
| Міхаіл Георгіевіч Эндэ | |
|---|---|
| Дата нараджэння | 1888 |
| Месца нараджэння | |
| Дата смерці | 16 красавіка 1932 |
| Месца смерці | |
| Грамадзянства | |
| Род дзейнасці | мастак |
| Месца працы | |
| Вучоба | |
| Уплыў на | Хаім Майсеевіч Ліўшыц і Генрых Францавіч Бржазоўскі |
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
.svg){kind=small}
Біяграфія
правіцьНарадзіўся ў 1888 годзе ў горадзе Перм (Расія) у сям’і выкладчыка нямецкай мовы. Дзяцінства правеў у Магілёве. Вучыўся ў Пензенскім мастацкім вучылішчы(1905—1909), у Імператарскай Акадэміі мастацтваў (Санкт-Пецярбург, 1909—1911), аднак Акадэмію не скончыў за недахопам сродкаў.
Член «Таварыства мастакоў» у Пецярбургу. З 1911 года працаваў выкладчыкам малявання ў гімназіях Наваржэва, Гарадка, Веліжа. У 1918 годзе быў ініцыятарам стварэння Веліжскай мастацкай школы, куды ён некалькі пазней запрасіў сваіх сябраў па Акадэміі В. В. Волкава і М. А. Керзіна. У 1923—1930 гадах працаваў у Віцебскім мастацкім тэхнікуме, дзе выкладаў дэкаратыўны жывапіс і асновы плакату. Удзельнік Усебеларускіх мастацкіх выставак у 1925, 1927, 1929 гадоў, выстаўкі мастацтва народаў СССР у Маскве (1927).
У 1931 годзе выехаў у Маскву, дзе пачаў працаваць мастаком у газеце «Вечерняя Москва». Трагічна загінуў 16 красавіка 1932 года ў Маскве ў выніку няшчаснага выпадка[1].
Творчасць
правіць
У 1924 годзе сумесна з Валянцінам Волкавым удзельнічаў у стварэнні манументальна-дэкаратыўных твораў — пано ў фае віцебскага кінатэатра «Мастацкі», дзе яму належала кампазіцыя з выявай урачыстага шэсця беларускага народа. Сярод жывапісных работ М. Г. Эндэ: «Партызаны» (1924) «Працаўніца» (1928), «Беларусь», «Дзеці», «За работай», «Трактар» і інш. Новы змест яго твораў увасабляўся з дапамогай прыёмаў, нагадаваючых стыль Мадэрн.
Выканаў вокладку першага нумара краязнаўчага часопіса «Наш край» (1925). Займаўся афармленнем і ілюстраваннем кніг, у тым ліку беларускіх народных казак ў апрацоўцы Я. Коласа «Воўк і дурань» (1928), «Сабака і воўк» (1930). Разам з мастакамі Валянцінам Волкавым і Уладзімірам Хрусталёвым афармляў кнігу «У нас і ў іх» (1928).
Зноскі
- ↑ Дзесяць стагоддзяў мастацтва Беларусі: з музейных, прыватных збораў і карпаратыўнай калекцыі ААТ "Белгазпрамбанк": каталог выстаўкі, 27.03–10.07.2014 / навуковы рэдактар Б. А. Лазука. — Мн.,: Чатыры чвэрці, 2014. — С. 407. — 629 с. — 600 экз.
Літаратура
правіць- Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 18. Кн. 1: Дадатак: Шчытнікі — Яя / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2004. — Т. 18. Кн. 1. — С. 127. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0295-4 (т. 18. Кн. 1).
Спасылкі
правіць
На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Міхаіл Георгіевіч Эндэ- Энде Михаил Георгиевич Архівавана 20 красавіка 2015. // АртРу.инфо Архівавана 20 красавіка 2018.
