Мікалай Аляксандравіч Бярдзяеў

Мікалай Аляксандравіч Бярдзяеў (6 сакавіка 1874, Кіеў — 23 сакавіка 1948) — рускі філосаф і публіцыст.

Мікалай Аляксандравіч Бярдзяеў
руск.: Николай Александрович Бердяев укр.: Микола Олександрович Бердяєв
Дата нараджэння	6 (18) сакавіка 1874[…]
Месца нараджэння	Кіеў, Кіеўская губерня, Расійская імперыя[…]
Дата смерці	24 сакавіка 1948(1948-03-24)[…] (74 гады)
Месца смерці	Кламар[d], canton of Le Plessis-Robinson[d], arrondissement of Antony[d], дэпартамент Сена, Францыя
Месца пахавання	Clamart Communal Cemetery[d]
Грамадзянства	Францыя  Расійская імперыя  СССР  Расійская рэспубліка  РСФСР  Веймарская рэспубліка
Бацька	Alexandre Michailovitch Berdiaev[d]
Маці	Alina Sergeevna Kudasheva[d]
Жонка	Lydia Yudifovna Berdyaev[d]
Род дзейнасці	філосаф, публіцыст, выкладчык універсітэта, багаслоў
Навуковая сфера	філасофія, філасофская антрапалогія[d], анталогія, філасофія рэлігіі[d], этыка і палітычная філасофія[d]
Месца працы	МДУ
Навуковая ступень	доктар багаслоўя[d] і honoris causa (1947)
Альма-матар	Кіеўскі нацыянальны ўніверсітэт імя Тараса Шаўчэнкі
Партыя	Саюз вызвалення
Член у	Russian Student Christian Movement[d] Moscow Religious and Philosophical Society[d]
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Мікалай Бярдзяеў

Біяграфічныя звесткі

Вучыўся ў Кіеўскім універсітэце (1894—98). За ўдзел у «Саюзе барацьбы за вызваленне рабочага класа» выключаны з універсітэта і сасланы ў Валагодскую губерню. Выступаў у зборніках «Вехі», «Праблемы ідэалізму» і інш. Пасля рэвалюцыі (з 1917) быў прафесарам філасофіі Маскоўскага ўніверсітэта. Арганізатар «Вольнай акадэміі духоўнай культуры ў Маскве» (1919). У 1922 высланы з СССР, жыў у Берліне, Парыжы.

Светапогляд

Знаходзячыся пад уплывам філасофіі І. Канта, Я. Бёме, А. Шапенгаўэра, Ф. Ніцшэ, У. Салаўёва, В. Разанава, абараняў ідэі экзістэнцыялізму, прапагандаваў прымат свабоды над быццём і чалавека над светам, адстойваў абсалютную каштоўнасць любой асобы і любой культуры.

У працах «Філасофія свабоды» (1911), «Дух і рэальнасць» (1937), «Экзістэнцыяльная дыялектыка боскага і чалавечага» (1952) і інш. абгрунтаваў канцэпцыю т.зв. новай рэлігійнай свядомасці, або хрысціянскага персаналізму. Паводле М. Бярдзяева, задача чалавека ў вызваленні свайго духу з палону ўяўнага быцця і «выхадзе з рабства ў свабоду», з варожасці свету ў «касмічную любоў»; гэта магчыма толькі пры выкананні строгіх правіл і норм паводзін, сфармуляваных у Старым запавеце (этыка закону), перайманні подзвігу Ісуса Хрыста (этыка збавення), выхаванні святасці, духоўным узвышэнні асобы і яе свабоднай любові да Бога-творцы (этыка творчасці). М. Бярдзяеў лічыў неапраўданымі сацыяльныя рэвалюцыі, якія прыводзяць «да вынішчэння святасці», гібелі духоўнай культуры. Ён сцвярджаў, што марксізм «засланіў» чалавека класам і не здольны вырашыць праблему свабоды і актыўнасці асобы, асуджаў бесчалавечнасць, гвалт і тэрор, якія сталі штодзённай практыкай таталітарных рэжымаў, у т. л. і сталінскага рэжыму ў СССР.

Даследаваў праблемы інтэлектуальнай гісторыі Расіі, распрацаваў канцэпцыю т. зв. «камюнатарнасці» (абшчыннасці) або рускай самабытнасці, за мяжой выступаў як патрыёт, прадстаўнік рускай культуры і праціўнік розных формаў месіянскай і шавіністычнай ідэалогіі.

Выбраная бібліяграфія

• Новое религиозное сознание и общественность. СПб., 1907;
• Душа России. М., 1915;
• Судьба России: Опыты по психологии войны и национальности. М., 1918 (репр. изд. М., 1990);
• Смысл истории. Берлин, 1923; М., 1990;
• О назначении человека. Париж, 1931; М., 1993;
• Русская идея: Осн. проблемы рус. мысли XIX — нач. XX в. Париж, 1946;
• Истоки и смысл русского коммунизма. Париж., 1955 (репр. изд. М., 1990);
• Философия неравенства. М., 1990;
• Самопознание: (Опыт филос. автобиогр.). М., 1991;
• Философия творчества, культуры и искусства. Т. 1—2. М., 1994;
• Царство Духа и царство Кесаря. М., 1995.

Літаратура

• Дубянецкі С. Бярдзяеў // БЭ ў 18 т. Т. 3. Мн., 1996.