Нацыянальны парк

Нацыянальны парк — гэта тэрыторыя, дзе ў мэтах аховы навакольнага асяроддзя абмежавана дзейнасць чалавека. Нацыянальны парк з'яўляецца прыродаахоўнай тэрыторыяй катэгорыі II паводле азначэння МСАП.

Нацыянальны парк у Аргенціне

У адрозненне ад запаведнікаў, дзе дзейнасць чалавека практычна цалкам забаронена (забаронены паляванне, турызм і г. д.), на тэрыторыю нацыянальных паркаў дапушчаюцца турысты, у абмежаваных маштабах дапушчаецца гаспадарчая дзейнасць.

Найбуйнейшым у свеце нацыянальным паркам з'яўляецца Паўночна-усходні Грэнландскі нацыянальны парк, заснаваны ў 1974 годзе.

Асаблівасці

У Белавежскім нацыянальным парку

Нацыянальны парк Каньён Брайс на поўдні штата Юта, заснаваны ў 1928 годзе. Да таго ён быў Нацыянальным прыродным помнікам.

Нацыянальныя паркі звычайна размешчаны ў месцах, якія былі ў значнай ступені неразвітыя, і часта захоўваюць вобласці з роднымі жывёламі, раслінамі і экасістэмамі (асабліва тымі, што знаходзяцца ў небяспецы), біялагічнай разнастайнасці або незвычайнымі геалагічнымі асаблівасцямі. Часам, нацыянальныя паркі ствараюцца ў развітых абласцях з мэтай вяртання некаторых тэрыторый як мага блізка да іх арыгінальныя стану. У некаторых краінах, напрыклад Англіі і Уэльсе, нацыянальныя паркі ня дзікія, якія не належаць ураду, і могуць ўключаць значныя паселішчы і выкарыстоўваемыя землі, якія часта з'яўляюцца часткай ландшафту.

Упраўленне паркамі

Нацыянальныя паркі адыгрываюць двайную ролю, і як прытулак для жывой прыроды, так і як папулярныя турыстычныя раёны. Трэба захоўваць баланс паміж гэтымі двума напрамкамі, якія, аднак, часта звязаныя - напрыклад, турысты часта прыносяць паркам даход, які можна расходавацца на праекты захавання прыроды. Паркі таксама служаць рэзервам значных прыродных рэсурсаў, напрыклад лесаматэрыялаў, мінералаў і іншых каштоўных прадуктаў. Баланс паміж расходваннем гэтых рэсурсаў і іх захаванасцю таксама важны для кіравання паркаў. Часам нацыянальныя паркі становяцца месцам незаконнай забудовы і іншага выкарыстання, часта з-за палітычнай карупцыі. Такая дзейнасць пагражае цэласнасці многіх экасістэм.

Гл. таксама

• Дзень запаведнікаў і нацыянальных паркаў
• Біяцэнтрызм
• Нацыянальныя паркі Беларусі

Літаратура

• Нацыяна́льныя па́ркі // Беларусь: энцыклапедычны даведнік / Рэдкал. Б. І. Сачанка (гал. рэд.) і інш.; Маст. М. В. Драко, А. М. Хількевіч. — Мн.: БелЭн, 1995. — С. 532. — 800 с. — 5 000 экз. — ISBN 985-11-0026-9.

Спасылкі

• ЮНЕСКА — Праграма «Чалавек і біясфера»
• Месцы сусветнага спадчыны
• База даных прыродаахоўных тэрыторый ААН Архівавана 18 кастрычніка 2007.
• Федэрацыя EUROPARC — еўрапейскія прыродаахоўныя тэрыторыі
• Еўрапейскі цэнтр нацыянальных паркаў Архівавана 14 чэрвеня 2007.