Падзенне Германскай Мікранэзіі

Падзенне Германскай Мікранэзіі
Падзенне Германскай Мікранэзіі
	Асноўны канфлікт: Азіяцка-Ціхаакіянскі тэатр ваенных дзеянняў Першай сусветнай вайны
	Германскія валоданні ў заходняй частцы Ціхага акіяна на пачатку XX стагоддзя
Вынік	Перамога Антанты.
Праціўнікі
Антанта і саюзнікі:; Японская імперыя;	Цэнтральныя дзяржавы:; Германская імперыя;
Камандуючыя
Танін Ямая; Тацуа Мацумура	Максіміліян фон Шпее

Падзе́нне Герма́нскай Мікранэ́зіі — захоп японскімі сіламі нямецкіх каланіяльных уладанняў у паўночнай частцы Ціхага акіяна на пачатковым этапе Першай сусветнай вайны.

Перадгісторыя правіць

Германская імперыя атрымала свае ціхаакіянскія калоніі ва другой палове XIX стагоддзя: у 1886 годзе была ўтворана Германская Новая Гвінея (да якой у 1888 годзе быў далучаны востраў Науру, а ў 1899 годзе — у адпаведнасці з нямецка-іспанскім дагаворам — Каралінскія астравы, Марыянскія астравы і Архіпелаг Палау), а ў 1900 — Германскае Самоа. Да 1911 года ў Германскай Мікранэзіі (на Каралінскіх астравах, Марыянскіх астравах і Палау) пражывала каля 15 400 тубыльцаў і 459 еўрапейцаў (з якіх толькі 259 чалавек з’яўляліся грамадзянамі Германскай імперыі). Узброеных сіл там не было, толькі ў шэрагу пунктаў існавалі вугальныя станцыі, а на востраве Яп размяшчалася буйная радыёрэтрансляцыённая станцыя.

Ход падзей правіць

На момант пачатку Першай сусветнай вайны каля вострава Панапе стаялі германскія браняносныя крэйсеры «Шарнхорст» і «Гнейзенау» з складу Германскай Усходне-Азіяцкай крэйсерскай эскадры. 6 жніўня да іх далучыўся прыбыўшы з Ганалулу лёгкі крэйсер «Нюрнберг». 11 жніўня германская эскадра перайшла да вострава Паган. 12 жніўня да яе далучыўся лёгкі крэйсер «Эмдэн», а 13-га — дапаможныя крэйсеры «Прынц Эйтэль Фрыдрых» і «Кармаран», якія прыйшлі з Цындаа . Адразу пасля гэтага асноўныя сілы эскадры накіраваліся да берагоў Чылі, а «Эмдэн» быў накіраваны ў Індыйскі акіян. «Прынц Эйтэль Фрыдрых» і «Кармаран» яшчэ некаторы час знаходзіліся ў Мікранэзіі, пакуль 30 жніўня не атрымалі загад ісці да берагоў Аўстраліі.

23 жніўня 1914 года Японская імперыя абвясціла вайну Германіі. Пераследуючы германскую Усходне-Азіяцкую эскадру, японская 1-я эскадра Паўднёвага мора пад камандаваннем віцэ-адмірала Ямая захапіла Джалуіт, а 12 кастрычніка з’явілася ў гавані Трука. 1 кастрычніка 2-я эскадра Паўднёвага мора контр-адмірала Мацумуры захапіла належаўшы Германіі порт Рабаул на востраве Новая Брытанія, а 7 кастрычніка прыбыла на востраў Яп, дзе сустрэла германскую кананерку «Планет», паспешліва затопленую экіпажам, пабачыўшым японцаў.

Вынікі правіць

Дзеянні японцаў выклікалі нервовую рэакцыю ў Аўстраліі і Новай Зеландыі, якія самі разлічвалі пажывіцца за кошт германскіх калоній. Новазеландскія войскі паспелі захапіць Германскае Самоа да прыбыцця туды японцаў, але японскія караблі ўжо грунтаваліся ў гавані Сува на Фіджы. Да канца 1914 года японскі і брытанскі ўрады з цяжкасцю ўрэгулявалі пытанне аб захопе германскіх уладанняў на Ціхім акіяне. Каб пазбегнуць новых інцыдэнтаў, англічане пагадзіліся, што войскі Брытанскага садружнасці не будуць дзейнічаць на поўнач ад экватара, а Марыянскія, Каралінскія і Маршалавы астравы застануцца ў японцаў.

Літаратура правіць

А. Больных. Морские битвы Первой мировой: На океанских просторах. — М.: АСТ, 2000. — ISBN 5-17-004429-1
«Заморские театры Первой мировой войны» — М.: АСТ, 2003. — ISBN 5-17-018624-X