Полацкае княжанне
Полацкае княжанне — адно з імаверных правадырстваў, дадзяржаўных этнапалітычных аб’яднанняў крывічоў, якое папярэднічала раннефеадальнай дзяржаве з 2-й паловы Х ст. — Полацкаму княству,
Гістарычная дзяржава | |
Полацкае княжанне | |
---|---|
|
|
Сталіца | Полацк |
Мова(ы) | полацка-смаленскі дыялект |
Рэлігія | політэізм |
Насельніцтва | культура полацка-смаленскіх доўгіх курганоў |
Форма кіравання | правадырства |
Гісторыя
правіцьІмаверна, утварылася пасля славянскай каланізацыі тэрыторыі цэнтральнай і паўночнай Беларусі ў V—VII стст.
Паводле археалагічных даных, Полацк узнік у ІХ ст. на гарадзішчы банцараўскай культуры, якое засялілі людзі культуры полацка-смаленскіх доўгіх курганоў.
Паводле «Аповесці мінулых гадоў», у IX ст. крывічы як іншыя славянскія плямёны мелі свае «княжанні» і «князёў» (у сучаснай тэрміналогіі — правадырствы і правадыроў), але ні «княжанні», ні імёны «князёў» летапіс не назваў.
Імаверна, княжанне складалася з галоўнага горада — рэзідэнцыі князя-правадыра і яго дружыны, і падуладных князю тэрыторый.
Імаверна, менавіта Полацкае правадырства згадана як «палачане», якім, паводле «Аповесці мінулых часоў», кіеўскія князі Аскольд і Дзір вайной у 865 годзе «много зла сътвориша» («шмат зла ўчынілі»).
На думку Георгія Штыхава і Вячаслава Насевіча, яшчэ адно «княжанне»-правадырства крывічоў, магчыма, сфарміравалася ў ІХ ст. вакол Лукомля, у Х ст. яно, імаверна, было падпарадкавана Полацкам.[1]
Магчыма, Полацкае правадырства або прынамсі Полацк таго часу былі вядомы ў Скандынавіі як Палтэск’я і Палтэск’юбарг і таму пазней упісаны ў міфічныя сюжэты скандынаўскіх саг і хронік.
Крыніцы
правіць- ↑ Насевіч В. Лукомль і Лукомльская воласць // Гістарычна-археалагічны зборнік. № 4. — Мн., 1994. — С. 161—186.
Літаратура
правіць- Дук Д. У. Полацкае гарадзішча // Археалогія Беларусі. Энцыклапедыя ў двух тамах. Т. 2. — Мінск: «Беларуская энцыклапедыя» імя Патруся Броўкі, 2011. — С. 201—202.