Прэзідэнцкія выбары ў Малдове (2024)
Прэзідэнцкія выбары прайшлі ў Рэспубліцы Малдова ў два туры: 20 кастрычніка 2024 года першы тур (адначасова з рэферэндумам аб уступленні краіны ў Еўрапейскі саюз) і 3 лістапада 2024 года другі тур.
| 20 кастрычніка 2024 (першы тур) 3 лістапада 2024 (другі тур) | |||
|---|---|---|---|
.jpg) |
.jpg) |
||
| Кандыдат: | Мая Санду | Аляксандр Стаяногла | |
| Галасоў у першым туры: | 656 852 (42,49 %) |
401 215 (25,95 %) |
|
| Галасоў у другім туры: | 930 238 (55,35 %) |
750 371 (44,65 %) |
|
| | |||
| Вынік выбараў: | Мая Санду пераабрана Прэзідэнтам у другім туры | ||
Па выніках першага тура выбараў, ніводны кандыдат не змог атрымаць больш за палову галасоў выбаршчыкаў, таму быў прызначаны другі тур, у якім прынялі ўдзел лідэры першага тура Мая Санду і Аляксандр Стаяногла.
Выбарчая сістэма
правіцьДата
правіць17 красавіка 2024 года старшыня парламента Рэспублікі Малдова Ігар Гросу аб’явіў аб правядзенні прэзідэнцкіх выбараў адначасова з рэферэндумам аб уступленні ў Еўрапейскі саюз (ЕС) 20 кастрычніка. Рашэнне было ўхвалена парламентам Рэспублікі Малдова 16 мая[1][2].
Патрабаванні да кандыдатаў
правіцьКанстытуцыя Рэспублікі Малдова (п. 2 арт. 78) вызначае чатыры ўмовы, якім павінен адпавядаць кандыдат у прэзідэнты: мець грамадзянства Рэспублікі Малдова, быць не маладзейшым за 40 гадоў, пражываць у Малдове не менш за 10 гадоў і валодаць дзяржаўнай мовай. Артыкул 80 Канстытуцыі ўстанаўлівае тэрмін паўнамоцтваў: адна асоба не можа займаць пасаду больш за два тэрміны запар[3].
Працэдура
правіцьКандыдаты могуць быць вылучаныя палітычнай партыяй, выбарчым альянсам ці балатавацца як незалежныя кандыдаты. Яны павінны сабраць не менш за 15 000 подпісаў выбаршчыкаў у сваю падтрымку як мінімум у палове адміністрацыйна-тэрытарыяльных адзінак другога ўзроўню Малдовы, у кожным з якіх не менш за 600 подпісаў[4].
Вынікі выбараў можна лічыць сапраўднымі толькі ў тым выпадку, калі яўка будзе роўная або перавышаць 33%[5].
Прэзідэнтам абіраецца кандыдат, які набраў абсалютную большасць галасоў. Калі ніводзін з кандыдатаў не набірае большасці галасоў, другі тур паміж двума кандыдатамі, якія набралі ў першым туры найбольшую колькасць галасоў, праводзіцца праз два тыдні пасля першага тура. Кандыдат, які набраў найбольшую колькасць галасоў у другім туры, становіцца прэзідэнтам[5].
Кандыдаты
правіцьУ перыяд з 21 па 31 жніўня ЦВК Рэспублікі Малдова атрымала 23 заяўкі аб рэгістрацыі ініцыятыўных груп у падтрымку 19 кандыдатаў, з якіх 13 заявак былі задаволены[6]. Двум з гэтых ініцыятыўных груп не ўдалося зарэгістраваць свайго кандыдата на выбарах.
Выбары
правіцьПершы тур
правіцьПасля апрацоўкі ЦВК 100 % пратаколаў дзейны прэзідэнт Рэспублікі Малдова Мая Санду набрала 42,49 %, былы генпракурор Аляксандр Стаяногла сабраў 25,95 %[7].
ЦВК рэспублікі прызначыў на 3 лістапада 2024 года другі тур выбараў, у якім удзельнічаюць Мая Санду і Аляксандр Стаяногла[8].
Другі тур
правіцьПаводле дадзеных ЦВК, пасля апрацоўкі 100% пратаколаў Мая Санду набірае 55,35% галасоў, Аляксандр Стаяногла, атрымлівае 44,65%. Яўка на выбарах склала крыху больш за 54 %[9].
Зноскі
правіць- ↑ Moldova to hold referendum on joining EU in October. The Kyiv Independent (16 мая 2024).
- ↑ Moldova To Hold Presidential Vote, EU Referendum In October. Радыё Свабодная Еўропа/Радыё Свабода (16 мая 2024).
- ↑ Republic of Moldova Constitution of 1994 with Amendments through 2016
- ↑ Regulations
- ↑ а б Statutul și atribuțiile președintelui Republicii Moldova
- ↑ "Promo-LEX released the second report of the Observation Mission for the election on 20 October". European Platform for Democratic Elections. 2024-09-25.
- ↑ Полные результаты первого тура на сайте ЦИК Молдавии
- ↑ Майя Санду вышла во второй тур выборов президента Молдовы. На референдуме об интеграции в ЕС разрыв оказался минимальным (руск.). BBC News Русская служба (20 кастрычніка 2024). Праверана 27 кастрычніка 2024.
- ↑ Alegeri pentru funcția de Preşedinte al Republicii Moldova, Turul II(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 14 студзеня 2025. Праверана 5 лістапада 2024.