Прэм’ер-міністр Ірландыі

Прэм'ер-міністр Ірландыі (ірл.: Taoiseach, [t̪ˠiːʃəx]) — кіраўнік урада і фактычны кіраўнік выканаўчай улады Ірландыі, які высоўваецца палатай прадстаўнікоў і зацвярджаецца Прэзідэнтам Рэспублікі.

Прэм'ер-міністр Ірландыі
Taoiseach

Пасаду займае
Энда Кені
з 9 сакавіка 2011 года
Узначальвае Урад Ірландыі[en]
Афіцыйная рэзідэнцыя Steward's Lodge[d]
Кандыдатура прапануецца Палатай прадстаўнікоў Ірландыі
Прызначаецца прэзідэнтам Ірландыі
Тэрмін паўнамоцтваў 5 год
Зарплата 200 000 у год [1][2]
Пасада з’явілася 29 снежня 1937
gov.ie/en/organis… (англ.)
gov.ie/ga/eagraio… (ірл.)

Гэты спіс складаецца з усіх глаў урадаў Ірландыі з моманту здабыцця ёю дзяржаўнасці ў 1919 годзе, гэта значыць старшыняў палаты прадстаўнікоў Ірландыі, прэзідэнтаў Ірландскай рэспублікі, старшыняў урада Паўднёвай Ірландыі, старшыняў выканаўчага савета Ірландскай свабоднай дзяржавы і прэм'ер-міністраў Рэспублікі Ірландыя.

У гэты момант пасаду прэм’ер-міністра займае Энда Кені — член партыі Фінэ Гэл, які сфарміраваў урад у кааліцыі з лейбарыстамі.

Спіс правіць

Шын Фейн
Шын Фейн (прыхільнікі Англа-ірландскага дагавора)
Куман на Гэл[en]
Фіяна Фол  (польск.)
Фінэ Гэл
# Прэм'ер-міністр Арыгінальнае імя Пачатак паўнамоцтваў Канец паўнамоцтваў Партыя
Ірландская рэспубліка (1919—1922) — Старшыня палаты прадстаўнікоў Ірландыі/Прэзідэнт[en]
-   Кахал Бру[3]
(1874 — 1922)
Cathal Brugha 21 студзеня 1919 1 красавіка 1919 Шын Фейн
-   Эйман дэ Валера[3][4]
(1882 — 1975)
Éamon de Valera 1 красавіка 1919 9 студзеня 1922 Шын Фейн
-   Артур Грыфіт[заўв. 1][4]
(1871 — 1922)
Arthur Griffith 10 студзеня 1922 12 жніўня 1922 Шын Фейн
(прыхільнікі Англа-ірландскага
дагавора
)
-   Уільям Томас
Косгрэйв
[заўв. 1][5]
(1880 — 1965)
William Thomas
Cosgrave
9 верасня 1922 6 снежня 1922 Шын Фейн
(прыхільнікі Англа-ірландскага
дагавора
)
Паўднёвая Ірландыя (1921—1922) — Старшыня часовага ўрада[en]
-   Майкл Колінз[заўв. 1][4]
(1890 — 1922)
Michael Collins 16 студзеня 1922 22 жніўня 1922 Шын Фейн
(прыхільнікі Англа-ірландскага
дагавора
)
-   Уільям Томас
Косгрэйв
[заўв. 1][4][5]
(1880 — 1965)
William Thomas
Cosgrave
25 жніўня 1922 6 снежня 1922 Шын Фейн
(прыхільнікі Англа-ірландскага
дагавора
)
Ірландская Свабодная дзяржава (1922—1937) — Старшыня выканаўчага савета[6]
1[заўв. 2]   Уільям Томас
Косгрэйв

(1880 — 1965)
William Thomas
Cosgrave
6 снежня 1922 9 сакавіка 1932 Куман на Гэл[en]
2   Эйман дэ Валера
(1882 — 1975)
Éamon de Valera 9 сакавіка 1932 29 снежня 1937 Фіяна Фол  (польск.)
Рэспубліка Ірландыя (з 1937) — Прэм'ер-міністр[6]
(2)   Эйман дэ Валера
(1882 — 1975)
Éamon de Valera 29 снежня 1937 18 лютага 1948 Фіяна Фол  (польск.)
3   Джон Кастэла
(1891 — 1976)
John A. Costello 18 лютага 1948 13 чэрвеня 1951 Фінэ Гэл
(2)   Эйман дэ Валера
(1882 — 1975)
Éamon de Valera 13 чэрвеня 1951 2 чэрвеня 1954 Фіяна Фол  (польск.)
(3)   Джон Кастэла
(1891 — 1976)
John A. Costello 2 чэрвеня 1954 20 сакавіка 1957 Фінэ Гэл
(2)   Эйман дэ Валера
(1882 — 1975)
Éamon de Valera 20 сакавіка 1957 23 чэрвеня 1959 Фіяна Фол  (польск.)
4   Шон Лемас[en]
(1899 — 1971)
Sean Lemass 23 чэрвеня 1959 10 лістапада 1966 Фіяна Фол  (польск.)
5   Джон («Джэк») Лінч
(1917 — 1999)
John Lynch 10 лістапада 1966 14 сакавіка 1973 Фіяна Фол  (польск.)
6   Ліям Косгрэйв[en]
(нар. 1920)
Liam Cosgrave 14 сакавіка 1973 5 ліпеня 1977 Фінэ Гэл
(5)   Джон («Джэк») Лінч
(1917 — 1999)
John Lynch 5 ліпеня 1977 11 снежня 1979 Фіяна Фол  (польск.)
7   Чарлз Хогі
(1925 — 2006)
Charles Haughey 11 снежня 1979 30 чэрвеня 1981 Фіяна Фол  (польск.)
8   Гарэт Фіц-Джэральд
(1926 — 2011)
Garret FitzGerald 30 чэрвеня 1981 9 сакавіка 1982 Фінэ Гэл
(7)   Чарлз Хогі
(1925 — 2006)
Charles Haughey 9 сакавіка 1982 14 снежня 1982 Фіяна Фол  (польск.)
(8)   Гарэт Фіц-Джэральд
(1926 — 2011)
Garret FitzGerald 14 снежня 1982 10 сакавіка 1987 Фінэ Гэл
(7)   Чарлз Хогі
(1925 — 2006)
Charles Haughey 10 сакавіка 1987 11 лютага 1992 Фіяна Фол  (польск.)
9   Альберт Рэйнальдс[en]
(нар. 1932)
Albert Reynolds 11 лютага 1992 15 снежня 1994 Фіяна Фол  (польск.)
10   Джон Братан
(нар. 1947)
John Bruton 15 снежня 1994 26 чэрвеня 1997 Фінэ Гэл
11   Берці Ахерн
(нар. 1951)
Bertie Ahern 26 чэрвеня 1997 7 снежня 2008 Фіяна Фол  (польск.)
12   Браян Коўэн
(нар. 1960)
Brian Cowen 7 снежня 2008 9 сакавіка 2011 Фіяна Фол  (польск.)
13   Энда Кені[7]
(нар. 1951)
Enda Kenny 9 сакавіка 2011 Па сучаснасць
час
Фінэ Гэл

Храналагічная дыяграма правіць

Энду КеніБраян КоўэнПатрык Барталам'ю АхернГерард Братан ДжонАльберт РэйнальдсЧарлз ХогіГарэт Фіц-ДжэральдЧарлз ХогіГарэт Фіц-ДжэральдЧарлз ХогіДжэк ЛінчЛіям КосгрэйвДжэк ЛінчШон ЛемасЭйман дэ ВалераДжон КастэлаЭйман дэ ВалераДжон КастэлаЭйман дэ ВалераУільям Томас КосгрэйвМайкл Джон КолінзАртур ГрыфітЭйман дэ ВалераКахал Бру

Зноскі правіць

  1. а б в г Са жніўня 1921 па снежань 1922 у Ірландыі існавала два ўрады — Часовы ўрад Паўднёвай Ірландыі і ўрад Ірландскай рэспублікі. Пры гэтым пасады ў абодвух кабінетах займалі палітычныя прыхільнікі. Нярэдка адзін чалавек быў членам адразу двух урадаў. Пасля амаль адначасовай смерці Колінза і Грыфіта кіруючыя пасады ў абодвух кабінетах заняў Уільям Томас Косгрэйв, які стаў затым першым старшынёй выканаўчага савета.
  2. Афіцыйна Taoiseach лічацца кіраўніком урадаў Ірландыі, пачынаючы са старшыняў выканаўчага савета Ірландскай Свабоднай дзяржавы. Таму, напрыклад, Энду Кені — 13-ці Taoiseach.

Зноскі

  1. Прынята рашэнне зменшыць зарплату міністрам(недаступная спасылка). rte.ie (3 лістапада 2011). Архівавана з першакрыніцы 1 чэрвеня 2012. (англ.)
  2. Прэм'ер-міністр і міністры добраахвотна зменшылі зарплаты(недаступная спасылка). irishtimes.com (4 лістапада 2011). Архівавана з першакрыніцы 10 сакавіка 2012. (англ.)
  3. а б Кабінеты міністраў першага Дойла(недаступная спасылка). taoiseach.gov.ie. Архівавана з першакрыніцы 22 верасня 2011. (англ.)
  4. а б в г Кабінеты міністраў другога Дойла(недаступная спасылка). taoiseach.gov.ie. Архівавана з першакрыніцы 22 верасня 2011. (англ.)
  5. а б Кабінеты міністраў трэцяга Дойла(недаступная спасылка). taoiseach.gov.ie. Архівавана з першакрыніцы 22 верасня 2011. (англ.)
  6. а б Былыя прэм'ер-міністры(недаступная спасылка). taoiseach.gov.ie. Архівавана з першакрыніцы 7 красавіка 2014. (англ.)
  7. Новое правительство Ирландии надеется на "Новый рассвет"(недаступная спасылка). ru.euronews.net (3 верасня 2011). Архівавана з першакрыніцы 9 чэрвеня 2011.

Спасылкі правіць