Пярэжыр

Пярэ́жыр (трансліт.: Piarežyr, руск.: Пережир) — вёска ў Пухавіцкім раёне Мінскай вобласці. Уваходзіць у склад Пярэжырскага сельсавета.

Вёска Пярэжыр Краіна Беларусь Вобласць Мінская Раён Пухавіцкі Сельсавет Пярэжырскі Каардынаты 53°40′37″ пн. ш. 27°45′48″ у. д. Часавы пояс UTC+3 Тэлефонны код +375 1713 Паштовы індэкс 222844 Аўтамабільны код 5 Пярэжыр на карце Беларусі ±

Геаграфія

Знаходзіцца за 45 кіламетраў на паўночны захад ад Мар’інай Горкі, 1 кіламетр ад чыгуначнай прыпыначнага пункту Седча лініі Мінск-Асіповічы, каля р. Свіслач.

Гісторыя

Вялікае Княства Літоўскае

У першай палове 15 ст. належала Судзівою Валімунтавічу. У канцы 16 ст. у Менскім павеце ВКЛ.

У складзе Расійскай імперыі

У 1793 г. у выніку другога падзелу Рэчы Паспалітай вёска адышла да Расійскай імперыі. У 19 - пачатак 20 ст. сяло, цэнтр Пярэжырскай воласці Ігуменскага павета Мінскай губерні.

На 1886 г. у сяле працавалі валасное праўленне, праваслаўная царква, капліца, народнае вучылішча, вінакурны завод і млын.

Найноўшы час

У Першую сусветную вайну ў лютым — снежні 1918 года была пад акупацыяй войскаў кайзераўскай Германіі.

25 сакавіка 1918 года згодна з Трэцяй Устаўной граматай вёска абвешчана часткай Беларускай Народнай Рэспублікі. З 1 студзеня 1919 года ў адпаведнасці з пастановай І з’езда КП(б) Беларусі вёска ўвайшла ў склад БССР.

У жніўні 1919 — ліпені 1920 вёска знаходзілася пад польскай уладай.

З 20.08.1924 г. цэнтр сельсавета. У 1927 г. арпанізавана тарфяная арцель. У 1929 г. - калгас «Перамога». Пад час Другой сусветнай вайны з канца чэрвеня 1941 г. да 4 ліпеня 1944 г. акупіравана нямецкімі войскамі. Было забіта больш за 30 жыхароў.

Насельніцтва

• 1886 год — 100 двароў, 750 жыхароў.
• пачатак XX ст. — 164 двары, 1561 жыхар. Побач з сялом знаходзіўся чыгуначны раз'езд Пяражыр - 3 гаспадаркі, 56 жыхароў (1906 годзе).
• 1917 год — 186 двароў, 1020 жыхароў.
• 1 студзеня 2002 год — 193 двары, 445 жыхароў.

Сацыяльная сфера

Адукацыя

Пярэжырская сярэдняя школа імя А.Е. Гурыновіча

Ахова здароўя

Медыцынскія паслугі надае вясковая амбулаторыя. Колькасць абслугоўваных пацыентаў складае – 20 чалавек у змену.

Культура і грамадства

Музей імя Анатоля Гурыновіча

Музей гісторыі знаходзіцца ў Пярэжырскай сярэдняй школе. У 2000 годзе па ініцыятыве Іосіфа Васільевіча Кучко, на той момант дырэктара школы, Пярэжырскай сярэдняй школе было прысвоена імя былога міністра замежных спраўБССР Анатоля Гурыновіча.

Страчаная спадчына

Царква, праект маскоўскай перабудовы, 1870 г.

• Царква Святога Мікалая (1842г.). Пабудавана на сродкі прыхаджан і мясцовага памешчыка Іскрыцкага. Была пабудавана з дрэва на мейсцы старай царквы (старая згарэла ў 1812 годзе). У 1879 г. царква мела 23 дзес. ворыва, 10 - сенакосу, 5 дзес. прысядзібнай зямлі, больш за 1,6 тыс. прыхаджан, пры царкве было папячыцельства.
• Капліца, упамінаецца ў 1886 годзе.

Славутасці

• Брацкая магіла (1944)
• Царква свяціцеля Мікалая Цудадзея.

Гл. таксама

• Пярэжырская воласць

Літаратура

• Памяць : Пухавіцкі раён: гісторыка-дакументальныя хронікі гарадоў і раёнаў Беларусі / [укладальнік А. А. Прановіч; рэдкалегія: А. М. Карлюкевіч і інш.]. — Мінск : Беларусь, 2003. — 748 с. — 3000 экз. ISBN 985-01-0251-9.

Спасылкі

• На Вікісховішчы пакуль няма медыяфайлаў па тэме, але Вы можаце загрузіць іх
• У Пярэжырскай школе адкрылі музей імя Анатоля Гурыновіча // http://zviazda.by/
• У імя славутага выпускніка // http://nastgaz.by/
• Гісторыя школы // http://pukhovichi-roo.by/