Пятро Панч

Пятро Панч, сапр. Пётр Іосіфавіч Панчанка (укр.: Петро́ Йо́сипович Панченко; 4 ліпеня 1891, Валкі — 1 снежня 1978, Кіеў) — украінскі пісьменнік. Лаўрэат Дзяржаўнай прэміі Украіны (1966).

Пятро Панч
Асабістыя звесткі
Дата нараджэння	22 чэрвеня (4 ліпеня) 1891
Месца нараджэння	Валкы, Валкаўскі павет[d], Харкаўская губерня, Расійская імперыя
Дата смерці	1 снежня 1978(1978-12-01) (87 гадоў)
Месца смерці	Кіеў, УССР, СССР
Пахаванне	Байкавыя могілкі
Грамадзянства	Расійская імперыя  СССР
Альма-матар	Сергіеўскае артылерыйскае вучылішча[d]
Прафесійная дзейнасць
Род дзейнасці	пісьменнік, празаік
Жанр	раман, аповесць і апавяданне
Мова твораў	украінская мова
Грамадская дзейнасць
Партыя	КПСС
Член у	Саюз пісьменнікаў СССР
Узнагароды
Подпіс
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Жыццяпіс

Скончыў землямерную школу ў Палтаве, Адэскае артыстычнае вучылішча (1916). Служыў у Арміі УНР, а затым у Чырвонай Арміі (1919—1921). У 1941—1945 — адказны рэдактар радыёстанцыі «Савецкая Украіна». Пахаваны на Байковых могілках.

Творчасць

Дэбютаваў у друку ў 1921 годзе. Асноўная тэма творчасці — станаўленне асобы ў новых умовах: зборнікі апавяданняў і аповесцей «Блакітныя эшалоны» (1928), «Нараджэнне» (1932), раман «Аблога ночы» (1935). Аўтар вядомага гістарычнага рамана «Гаманіла Украіна» (1954) пра казацка-сялянскую вайну ў 1648—1654 гг. Таксама пісаў для дзяцей: зборнікі апавяданняў «Будзем лятаць» (1935), «Добрыя дзеці» (1959), аповесць «Сын Тарашчанскага палка» (1937).

Творы П. Панча перакладзены на шмат моў.

Прызнанне

Лаўрэат Дзяржаўнай прэміі Украіны імя Т. Шаўчэнкі (1966) за аўтабіяграфічную аповесць «На Калінавым мосце» (1965).

Асноўная бібліяграфія

• Гомоніла Україна: Роман. — К.: Дніпро, 1991. — 523 с.
• Дорогий подарунок: Повісті, оповідання. — К.: Веселка, 1988. — 303 с.
• З моря; Голубі ешелони; Олександр Пархоменко: Повісті. — К.: Молодь, 1979. — 280 с.
• На Калиновім мості: Повість минулих літ. — К.: Молодь, 1987. — 256 с.
• Повісті. Оповідання. Гуморески. Казки. — К.: Наук. думка, 1985. — 574 с.
• Про вас і для вас: Оповідання, казки та гуморески. — К.: Веселка, 1965. — 144 с.
• Син Таращанського полку: Повісті, оповідання, казки. — К.: Веселка, 1985. — 206 с.
• Твори. — К.: Молодь, 1971. — 444 с.

Беларускія пераклады

• Зямля / п. Купалы (1928)
• Блакітныя эшалоны (Голубі ешелони) / Пераклад Л. Калюгі, К. Чорнага (1930)

Літаратура

• Дончик В. Невіддільно від народу: До 90-річчя від дня народження П. Й. Панча // Наука і культура. Україна, 1981. — К., 1982. — С. 512—517;
• Дончик В. Петро Панч // Панч П. На Калиновім мості: Повість минулих літ. — К., 1987. — С. 246—254;
• Дяченко О. Щедрий талант: До 90-ліття від дня народження // Література. Діти. Час, 1981. — К., 1981. — С. 169—172;
• Петро Панч // Білецький О. І. Літературно-критичні статті. — К., 1990. — С. 151—160;
• Петро Панч // Веселка: Антологія української літератури для дітей. — К., 1985. — Т.3. — С. 158—159;
• Петро Панч (1891—1978) // Кодлюк Я. П., Одинцова Г. С. Розповіді про письменників. — Тернопіль, 2002. — С. 69-71;
• Петро Панч (1891—1978) // Рідне слово. Українська дитяча література: Хрестоматія. — К., 1999. — Кн.2. — С. 149—151;
• Петро Панч (4.11.1891-1.12.1978) // Українська дитяча література: Хрестоматія. — К., 1992. — Ч.2. — С. 102.
• Таланчук О. Шкільна бібліотека Петра Панча // Панч П. Дорогий подарунок: Повісті, оповідання. — К., 1988. — С. 5-14.