Кобрынка
Ко́брынка, Кобрынскі канал — рака ў Беларусі, у Кобрынскім раёне Брэсцкай вобласці, левы прыток ракі Мухавец (басейн Віслы).
| Кобрынка | |
|---|---|
| Характарыстыка | |
| Даўжыня | 11,5 км |
| Басейн | 23 км² |
| Вадацёк | |
| Выток | |
| • Месцазнаходжанне | каля вёскі Ізабелін |
| • Каардынаты | 52°05′24″ пн. ш. 24°26′53″ у. д.HGЯO |
| Вусце | Мухавец |
| • Месцазнаходжанне | Кобрын |
| • Каардынаты | 52°12′52″ пн. ш. 24°21′40″ у. д.HGЯO |
| Ухіл ракі | 0,5 м/км |
| Размяшчэнне | |
| Водная сістэма | Мухавец → Заходні Буг → Нараў → Вісла → Балтыйскае мора |
| Краіна | |
| Рэгіён | Брэсцкая вобласць |
| Раён | Кобрынскі раён |
   |
|
 выток вусце |
|
|
— выток, — вусце |
|
Назва правіць
Рачная назва балцкага (магчыма, яцвяжскага) паходжання. Ад назвы ракі ўтварылася назва паселішча Кобрынь.
Найбліжэйшы аналаг — назва дняпроўскай ракі Кобрына (варыянт: Кобрын), правага прытоку Дняпра адразу на поўдні ад Кіева (пасля вусця ракі Стугны). Недалёка ад Кобрыны (цераз Дняпро) — рэчка з балцкай назвай Недра[1]. Гэта адны з самых паўднёвых балцкіх гідронімаў. Назва *Kobr-in- ад літоўскага kobrinti, kūbrinti «ісці сагнуўшыся, пахіліўшыся».
Ад kūbrinti таксама балцкія назвы «звілістых» рэк польск. Kubra (басейн Нарава), рус. Кубрь (у басейне Дзясны), літ. Kūbris[2][3].
Корань Kobr- таксама ў прускім тапоніме Kobrun (назва лесу ў прускай Натангіі, засведчаная пад 1354 г.)[4]. Гэтую мясцовую назву звязваюць з прускім kāubri, літоўскім kauburys, kūbrys «пагорак, узвышша» (супольная з kobrinti, kūbrinti семантыка звязаная з адхіленнем ад роўнага руху ці роўнай паверхні).
Тыпалагічны адпаведнік — назва паўночнасмаленскай ракі Гжаць (< *Guž-et-), ад літоўскага gužas «бусел»[5], gūžinti «ісці сагнуўшыся, згорбіўшыся», gužinėti «хадзіць сагнуўшыся»[6].
Назва кобрынскай ракі матываваная звілістасцю яе рэчышча.
Гідраграфія правіць
Даўжыня ракі 11,5 км. Сярэдні нахіл воднай паверхні 0,5 ‰. Плошча вадазбору 23 км². Пачынаецца каля вёскі Ізабелін, вусце ў межах горада Кобрын. Рэчышча каналізаванае.
Заўвагі правіць
- ↑ П. Л. Маштаков. Список рек днепровского бассейна. С.-Петербург, 1913. С. 52—53.
- ↑ В. Н. Топоров, О. Н. Трубачев. Лингвистический анализ гидронимов Верхнего Поднепровья. Москва, 1962. С. 192.
- ↑ A. Vanagas. Lietuvių hidronimų etimologinis žodynas. — Vilnius, 1981. — С. 169.
- ↑ G. Gerullis. Die altpreußischen Ortsnamen. Berlin / Leipzig, 1922. C. 67.
- ↑ Топоров В. Н. Балтийский элемент в гидронимии Поочья III // Балто-славянские исследования 1988—1996. Москва, 1997. С. 305—306.
- ↑ V. Urbutis. Baltų kalbų garnio pavadinimai // Baltistica. 1966. II (2). C. 185.
Літаратура правіць
- Блакітная кніга Беларусі : Энцыклапедыя / рэдкал.: Н. А. Дзісько і інш. — Мн.: БелЭн, 1994. — 415 с. — 10 000 экз. — ISBN 5-85700-133-1.
- Кобрынка // Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 3. Катэнарыя — Недайка / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1984. — С. 49. — 588 с., іл. — 10 000 экз.