Шуйскія

Шуйскія (руск.: Шуйские, польск.: Szuyscy) — княжацкі род у Расіі, ВКЛ і Польшчы. Паводле паходжання Рурыкавічы. Адыгрывалі значную ролю ў гісторыю Маскоўскай дзяржавы XVI — пачатку XVII стагоддзяў. Адзін з прадстаўнікоў роду, князь Васіль IV Шуйскі, у 1606—1610 быў расійскім царом. У Расіі род згас у першай палове XVII стагоддзя, яго беларуская лінія існуе і сёння. Яе прадстаўнікі займалі пасады ў асноўным у Берасцейскім ваяводстве.

Паходжанне роду правіць

Былі адгалінаваннем суздальскіх князёў, якія ў сваю чаргу паходзілі ад Андрэя Яраслававіча^[ru], брата Аляксандра Неўскага. У другой палове XIV стагоддзя княства было саслаблена барацьбой з татарамі. Пасля далучэння Суздаля да Маскоўскага княства Васіль Кірдзяпа^[ru], пераемнік апошняга суздальскага князя, стаў уладаром горада Шуя. Яго нашчадкі, а таксама нашчадкі яго брата Сямёна Дзмітрыевіча^[ru], пачалі звацца Шуйскімі.

Радавод правіць

Васіль Кірдзяпа^[ru] (к. 1350—1403), кн. Суздальскі (1365—1382, 1387—1391), кн. Гарадзецкі (1387—1403)
      ├─> Іван (?-1417)
      │       └─> Аляксандр Брухаты (?-1418), кн. Ніжагародскі (1417—1418)
      │            ж- з 1417 Васіліса, д. вял. кн. Васіля I Дзмітрыевіча
      │            └─> Сямён (?-1434/1440)
      ├─> Юрый Кірдзяпін, князь Шуйскі
      │         ├─> Васіль (?-да 1450), кн. Шуйскі
      │         │         ├─> Васіль Блёклы (узг. 1487), кн. Шуйскі
      │         │         │       ├─> Юрый (памёр у дзяцінстве), кн. Шуйскі
      │         │         │       ├─> Іван Большы Скапа (узг. 1519), 
      │         │         │       │   кн. Шуйскі, баярын 1519, заснавальнік Скапіных-Шуйскіх
      │         │         │       └─> Іван Меншы Хрэн (узг. 1508), кн. Шуйскі
      │         │         └─> Міхаіл (узг. 1495), кн. Шуйскі
      │         │                 ├─> Іван Пляцень (?-1559), кн. Шуйскі, баярын з 1535; ж- ????? Лоўчыкава
      │         │                 └─> Андрэй Частакол (?-1543), кн. Шуйскі
      │         │                        └─> Іван (?-1573), кн. Шуйскі, баярын з 1569; ж- Марфа Фёдараўна
      │         │                              ├─> Андрэй (?-1589), кн. Шуйскі
      │         │                              ├─> Васіль IV (1552—12 верасня 1612), кн. Шуйскі, цар Расіі (1606—1610) ж- 1 кн. Алена Міхайлаўна Рапніна (развяліся); 2 з 1608 кн. Марыя Пятроўна Буйносава-Растоўская(?-1626)
      │         │                              │          ├─> (ад 2-й жонкі) Ганна (1609-?)
      │         │                              │          └─> (ад 2-й жонкі) Анастасія (1610-?)
      │         │                              ├─> Дзмітрый (?-1613), кн. Шуйскі баярын з 1591; ж- Кацярына Рыгораўна Скуратава-Бельская(?-1612)
      │         │                              ├─> Аляксандр (?-1601), кн. Шуйскі, стольнік з 1584/1588, дваранін маскоўскі з 1591, баярын; ж- Ганна, д. Рыгора Васільевіча Гадунова
      │         │                              └─> Іван Пугаўка (?-1638), кн. Шуйскі, баярын з 1596; ж- кн. Марфа Васільеўна Далгарукага(?-1634)
      │         ├─> Фёдар (?-1476), кн. Шуйскі
      │         │       └─> Васіль Кітай (?-1495), кн. Шуйскі
      │         │                ├─> Васіль Нямы (?-1538), кн. Шуйскі, баярын, ваявода ў Вязме 1508, намеснік у Смаленску 1514; ж- з 1538 Анастасія, д. царэвіча Пятра (Куйдагула)
      │         │                │         └─> Марфа (1538-?) м- кн. Іван Дзмітрыевіч Бельскі (?-1571)
      │         │                ├─> Дзмітрый, кн. Шуйскі
      │         │                │          └─> Іван Дзмітрыевіч Губка^[ru] (?-1560) заснавальнік беларускай галіны; ж- Марына Багданаўна з Багавіцінавічаў (?- да 1563)
      │         │                └─> Іван (?-1542), кн. Шуйскі, баярын
      │         │                       ├─> Петр-Гурый (?-26 студзеня 1564), кн. Шуйскі, баярын, з 1563 ваявода ў Оршы
      │         │                       │       ├─> Іван (?-1588), кн. Шуйскі, баярын з 1577
      │         │                       │       └─> Мікіта, кн. Шуйскі, баярын
      │         │                       └─> Андрэй (?-1587), кн. Шуйскі, баярын з 1584
      │         └─> Іван, кн. Шуйскі 
      ├─> Фёдар
      └─> Данііл (?-1411/1412)

Беларуская галіна правіць

Іван Дзмітрыевіч Губка^[ru] (?-1560) ж- Марына Багданаўна з Багавіцінавічаў (?-да 1563)
     └─> Іван
           └─> Ян^[pl] (?-3 лютага 1610) падкаморы берасцейскі з 1596, перайшоў у каталіцтва
                  ├─> Андрэй (?-1640) ж-1) Соф'я Грэк (?-да 26 ліпеня 1626); 2) Дарота Жылінская (?-пасля 1632) 
                  │       └─>(ад 2-й жонкі) Ян ((?-пасля 1691)
                  │              └─> Геранім (?-1767) ж- Дарота Эйнаровіч
                  │                    └─> Антоній Тамаш (24 лютага 1745, Пінск - 8 чэрвеня 1823) ж- 1) (1770/1775) Юзэфа Лахоцкая (1750—1783); 2) з 17 красавіка 1785 Уршуля Якса-Свенціцкая (?-11 красавіка 1807, Кракаў)
                  │                          ├─>(ад 1-й жонкі) Юзаф (к.1780—20 верасня 1831) ж- з 1807 Кунегунда Кятлінская (1785—15 кастрычніка 1845)
                  │                          │     ├─> Артур (1811 — 17 лістапада 1843, Кракаў)
                  │                          │     ├─> Каміла (1816—1846)
                  │                          │     ├─> Эмілія Амалія (1818—1868)м- (1850, Кракаў) Раман Влодак (28 лютага 1818—2 жніўня 1879)
                  │                          │     └─> Цэлестына (1823—1835, Кракаў)
                  │                          ├─>(ад 1-й жонкі) Антаніна Анэля (1783–люты 1846)м- Тамаш Слёнскі (?-1823)
                  │                          ├─>(ад 2-й жонкі) Ігнацы Сымон (1788-1842) ж- Анэля Міхаліна Дзержак (?-1873)
                  │                          │     ├─> Уладзімір Рамуальд (1818—1854) штабс-капітан расійскіх войскаў, загінуў падчас Крымскай вайны
                  │                          │     ├─> Юзаф Ян Яўген (1835—1897) ж- Ганна Кінаш (?-1913)
                  │                          │     │        ├─> Казімір (?-1882)
                  │                          │     │        ├─> Адольф (?- 1922) ж- Міхаліна Корсач
                  │                          │     │        ├─> Уладзіслаў Ян (1880—1953, Кракаў) ж- з 4 сакавіка 1905 Ядвіга Францішка Кжачкоўская (1885 — 5 кастрычніка 1968, Кракаў)
                  │                          │     │        │    ├─> Тадэвуш Адам (1906—1985, Варшава) ж- 1) Генрыка Здзяніцкая (1907—1967, Варшава); 2) з 28 красавіка 1984 Яланта Ямпольская ((28 ліпеня 1946, Варшава-)
                  │                          │     │        │    └─> Рышард Уладзіслаў (1907—1945)
                  │                          │     │        ├─> Яўгенія, м- Зыгмунт Бароўскі
                  │                          │     │        ├─> Алена, дэпартавана ў СССР у 1939—1945 г, м- Ян Ажаховіч
                  │                          │     │        ├─> Юзэфа, м- Гжэгаж Галухоўскі
                  │                          │     │        ├─> Казіміра Яўгення, м- Роберт Ксянзкевіч 
                  │                          │     │        ├─> Марыя Алімпія, м- Францішак Панкевіч, памёр у канцлагеры Асвенцім
                  │                          │     │        ├─> Браніслава, м- Адольф Фідэрэр
                  │                          │     │        └─> Дызма (1871—1940)
                  │                          │     ├─> Анэля (1823-?)м- Караль Маак
                  │                          │     └─> Францішка (памерла маладой)
                  │                          ├─>(ад 2-й жонкі) Пётр (17 студзеня 1802, Кракаў - 26 верасня 1881) ж- 1) з 9 мая 1830 гр. Юзэфа Стадніцкая (?-15 верасня 1842); 2) Юзэфа Тэкля Елавіцкая
                  │                          │     ├─>(ад 2-й жонкі) Раман (1854—18 лістапада 1882) ж- 1) з 10 чэрвеня 1877 Юзэфа Стабніцкая (1850—10 верасня 1881)
                  │                          │     │     ├─> Вацлаў (10 лютага 1881—17 лістапада 1951)сенатар Польшчы ў 1928—1930; ж- 1) (1904/1905; развяліся) Аліна Русоцкая (11 лістапада 1879 — 7 сакавіка 1959, Лодзь); 2) з 28 красавіка 1920 Аляксандра Марыя Юзэфа Ясінская (8 лістапада 1884—24 лістапада 1964)
                  │                          │     │     │    ├─>(ад 1-й жонкі) Роман Дымітар Канстанты^[be-tarask] (1907—1953), польскі дыпламат; ж- з 1934 Яніна Марыя Каміля дэ Ноель (1905, Львоў-)
                  │                          │     │     │    │    ├─> Альжбета (1936-)
                  │                          │     │     │    │    └─> Ганна Марыя (1939-)м- 1) (22 сакавіка 1958; развяліся 28 лістапада 1969) Юзаф Багдан Леошка; 2) (1975; развяліся 17 чэрвеня 1980) Марэк Юзаф Ванек (23 жніўня 1944-)
                  │                          │     │     │    ├─>(ад 1-й жонкі)  Вацлаў (17 чэрвеня 1908, Львоў - 22 лістапада 1979, Лодзь) ж- 1) (9 ліпеня 1934; развяліся [1940]) Караліна Любенская (1906, Берлін-25 красавіка 1991, Варшава); 2) (24 снежня 1940) Эдварда Вейгт (1 кастрычніка 1913, Лодзь-11 мая 1991)
                  │                          │     │     │    │    ├─>(ад 2-й жонкі) Пётр(1943, Варшава-) ж- 1) (гр. шлюб; 1967 развяліся 1970) Альжбета Часлава Рагульская (20 ліпеня 1943, Варшава-) 2) (26 верасня 1970; развяліся 1987) Ганна Марыя Вільк (19 лістапада 1947-)
                  │                          │     │     │    │    └─>(ад 2-й жонкі) Тэрэза Крысціна (15 верасня 1941, Варшава-28 верасня 1980, Лодзь) м- (развяліся ў 1976) Яцак Марыя Яцакевіч (1938, Вільня-)
                  │                          │     │     │    └─>(ад 1-й жонкі)  Ганна (1905, Львоў-6 верасня 1944, Варшава) загінула падчас Варшаўскага паўстання; м- з 1937 Густаў Патвароўскі (6 снежня 1912 — 1 ліпеня 1970, Лодзь)
                  │                          │     │     └─> Ванда (1879—1913)м- Зігмунт Ясінскі (1871 — 2 лютага 1932, Львоў)
                  │                          │     ├─>(ад 2-й жонкі) Тадэвуш Марцэл (1860—1886)
                  │                          │     ├─>(ад 2-й жонкі) Марыя Алена Адэля (16 снежня 1856-пасля 1905?)м- з 10 ліпеня 1875 Станіслаў Творак-Вышкоўскі (1852—31 мая 1882)
                  │                          │     └─>(ад 2-й жонкі) Соф'я Цэліна Канстанцыя (13 чэрвеня 1858-к.1930)м- з 19 лістапада 1881 Уладзіслаў Аляксей Гламбоцкі (1853—20 студзеня 1909)
                  │                          ├─>(ад 2-й жонкі) Пелагія (1794—1859)м.-Ежы Ксёмскі
                  │                          ├─>(ад 2-й жонкі) Караліна (4 лістапада 1798—28 сакавіка 1857)м- (2 сакавіка 1835; шлюб ануляваны 18 сакавіка 1843) Генрык Міхалоўскі
                  │                          └─>(ад 2-й жонкі) Эмілія (1802, Кракаў-1857, Кракаў)
                  ├─> Юрый
                  │     └─> Ян (?-1700), войскі браслаўскі (каля 1674)
                  │          ├─> Ян Ежы (?-1704), падстолі браслаўскі (каля 1698), уладальнік маёнтка ў Скоках^[1]; ж - 1) Катажына з Савіцкіх, дачка Мельхіёра Станіслава Савіцкага; 2) Петранела з Пагоўскіх
                  │          │    ├─> (ад 1-й жонкі) Францішак Фларыян (?-1715), падстолі браслаўскі (1707-1715); ж - Тэрэза з Нямцэвічаў, дачка віцебскага стольніка^[2] Андрэя Нямцэвіча і Зоф’і з Гадлеўскіх^[3]
                  │          │    │    ├─> Фларыян^[pl] (?- да 1780), стражнік брэсцкі; ж - 1) з Корсакаў; 2) Барбара з Качанаў
                  │          │    │    │    └─> (ад 2-й жонкі) Ян, стражнік брэсцкі (каля 1783)
                  │          │    │    ├─> Юзаф (?- да 1768), падстолі браслаўскі; ж - Людвіка з Вішнеўскіх
                  │          │    │    │    ├─> Станіслаў (?- да 1790)
                  │          │    │    │    ├─> Пётр (1751-?), паручнік уланаў, ротміст польскага войска; ж - Марыяна з Навакоўскіх
                  │          │    │    │    │    ├─> Юстына (?-1859), выхоўвала свайго ўнука Рамуальда Траўгута; м - Блоцкі
                  │          │    │    │    │    └─> Віталіс Віктар (1793-1849); ж - Гелена з Бельскіх
                  │          │    │    │    │         └─> Віталіс Пётр Ігнацій (1847-1860)^[4]
                  │          │    │    │    ├─> Вінцэнт (1755-?), скарбовы дваранін ВКЛ (1789)
                  │          │    │    │    └─> Ян (1759-?), паручнік палка пяхоты, капітан польскага войска
                  │          │    │    └─> Ганна, кіраўніца брэсцкага кляштара бернардзінак
                  │          │    ├─> (ад 1-й жонкі) Антоні
                  │          │    ├─> (ад 1-й жонкі) Мацей Станіслаў, падчашы брэсцкі (каля 1740)
                  │          │    ├─> (ад 1-й жонкі) Міхаіл
                  │          │    ├─> (ад 1-й жонкі) Пётр Фларыян
                  │          │    ├─> (ад 1-й жонкі) Юзаф
                  │          │    │    ├─> Міхаіл
                  │          │    │    └─> Тэрэза; м - Янкоўскі
                  │          │    ├─> (ад 1-й жонкі) Крысціна
                  │          │    ├─> (ад 1-й жонкі) Разалія
                  │          │    ├─> (ад 1-й жонкі) Эльжбета
                  │          │    └─> (ад 2-й жонкі) Разалія
                  │          ├─> Станіслаў (?-1705), скарбнік Ноўгарад-Северска; ж - Тэрэза Ганна з Ляцкіх, пазней выйшла замуж за Францішка Міхаіла Шуйскага
                  │          │    └─> Катажына; м - Галінскі
                  │          └─> Катажына; м - Піаркоўскі
                  ├─> Крыштаф^[pl] (?-пасля 1632)
                  ├─> Канстанцін (?-1634)
                  │     └─> Юрый Канстанцін (?-1694) берасцейскі чашнік з 1676
                  ├─> Ян^[pl] (?-1643)
                  └─> Аляксандр^[pl] (?-да 1658)^[5]^[6], харунжы берасцейскі; ж - Ядвіга з Крыўчыцкіх
                        ├─> Уладзіслаў Аляксандр^[pl] (?-1671), харунжы берасцейскі; ж - Юсціна з Календаў
                        │    ├─> Аляксандр (?-1714)
                        │    └─> Францішак Міхаіл (?-1746); ж - Тэрэза Ганна з Ляцкіх
                        ├─> Канстанцін Ян (?-1695) вялікі пісар ВКЛ з 1690; ж - 1) Соф’я з Бжазоўскіх, дачка Максіміліяна Бжазоўскага; 2) Соф’я з Канапацкіх; 3) Людвіка з Сапегаў; 4) Ганна з Копцяў, дачка Яна Караля Копця
                        │    ├─> (ад 1-й жонкі) Дамінік Ян (?-1720), харунжы берасцейскі; 1) Гелена з Сулімерскіх; 2) Элізабет з Раствароўскіх, дачка Лукаша Яцака Раствароўскага^[pl]^[7]; 3) Канстанцыя з Гарайнаў
                        │    │    ├─> (ад 1-й жонкі) Мікалай (?-1725)
                        │    │    ├─> (ад 1-й жонкі) Ядвіга; м - Пётр Пеплоўскі^[pl]
                        │    │    ├─> (ад 2-й жонкі) Ігнацы (?-1751?), харунжы берасцейскі; ж - Людвіка са Збароўскіх
                        │    │    │    ├─> Анеля (?-1797); м - Войцех Шуйскі (1730-1792), староста нежынскі
                        │    │    │    └─> Адам (1744-1770); ж - Марыяна з Халецкіх, пазней выйшла замуж за Юзафа Прозара
                        │    │    │        └─> Людвіка Канстанцыя (1770-1829), уладальніца Хойнікаў; м - Караль Прозар
                        │    │    ├─> (ад 3-й жонкі) Крысціна; м - Станіслаў Спінек
                        │    │    ├─> (ад 3-й жонкі) N дачка; м - Выжыцкі
                        │    │    ├─> (ад 3-й жонкі) Канстанцыя; м - Міхал Аранскі
                        │    │    └─> (ад 3-й жонкі) Людвіка; м - Мікалай Кучынскі^[pl] (?-1755)
                        │    ├─> (ад 1-й жонкі) Людвіка Тэрэза (?-1701); м - 1) Ян Казімір Пац^[pl]; 2) Аляксандр Агінскі
                        │    ├─> (ад 2-й жонкі) Паўла (?- да 1704); м - Аляксандр Няміра
                        │    ├─> (ад 2-й жонкі) Бенедыкта (?- пасля 1704); м - Стэфан Асалінскі^[pl]
                        │    └─> (ад 4-й жонкі) Апалоніуш Аляксандр (1690-1763); ж - Бальбіна з Хжанстоўскіх
                        │         ├─> Ян Непамуцэн (?- паміж 1763 і 1784)
                        │         └─> Ганна; м - 1) Антоні Красінскі (?-1777); 2) Ян Тадэвуш Арэшка^[8]
                        └─> Ганна; м - Стэфан Русецкі

Зноскі

↑ Федорук А. Т. Скоки // Старинные усадьбы Берестейщины (руск.) / А. Т. Федорук; ред. Т. Г. Мартыненко. — 2-е изд. — Мн.: БелЭн, 2006. — С. 194. — 576 с: ил. — 1 500 экз. — ISBN 985-11-0383-7.
↑ Sumariusz dokumentów do dóbr supraskich, A. Mironowicz (oprac.), Białystok 2011, s. 78.
↑ Kasper Niesiecki. Niemcewicz herbu Rawicz. // Herbarz Polski Kaspra Niesieckiego S. J. powięksyony dodatkami z późniejszych autorów, rękopismów, dowodów urzędowych i wydany przez J. Bobrowicza w Lipsk. T. 6. 1841. S. 543;
↑ Анатоль Бензярук Скрыжаванні лёсаў // Гістарычная брама. — 2004. — № 1 (22).
↑ Tomasz Lenczewski, Genealogie rodów utytułowanych w Polsce, t. 1, Warszawa 1996-1997, s. 79-84. [1].
↑ J. Wolff Kniaziowie litewsko-ruscy od końca XIV wieku
↑ JACEK ŁUKASZROSTWOROWSKI H. NAŁĘCZ (польск.)(недаступная спасылка). Польскі біяграфічны слоўнік. Архівавана з першакрыніцы 20 красавіка 2023. Праверана 20.04.2023.
↑ Пазднякоў В. Янаў // Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (гал. рэд.) і інш.; маст. З. Э. Герасімовіч. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 2005. — Т. 2: Кадэцкі корпус — Яцкевіч. — С. 782. — 792 с. — ISBN 985-11-0378-0 (т. 2), ISBN 985-11-0315-2.

Літаратура правіць

Міхаіл Красноў // Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У 6 т.. — Мн. : БелЭн

Спасылкі правіць

На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Шуйскія
Родословная роспись князей Шуйских (польская ветвь)

[1] Федорук А. Т. Скоки // Старинные усадьбы Берестейщины (руск.) / А. Т. Федорук; ред. Т. Г. Мартыненко. — 2-е изд. — Мн.: БелЭн, 2006. — С. 194. — 576 с: ил. — 1 500 экз. — ISBN 985-11-0383-7.

[2] Sumariusz dokumentów do dóbr supraskich, A. Mironowicz (oprac.), Białystok 2011, s. 78.

[3] Kasper Niesiecki. Niemcewicz herbu Rawicz. // Herbarz Polski Kaspra Niesieckiego S. J. powięksyony dodatkami z późniejszych autorów, rękopismów, dowodów urzędowych i wydany przez J. Bobrowicza w Lipsk. T. 6. 1841. S. 543;

[4] Анатоль Бензярук Скрыжаванні лёсаў // Гістарычная брама. — 2004. — № 1 (22).

[5] Tomasz Lenczewski, Genealogie rodów utytułowanych w Polsce, t. 1, Warszawa 1996-1997, s. 79-84. [1].

[wolff-6] J. Wolff Kniaziowie litewsko-ruscy od końca XIV wieku

[7] JACEK ŁUKASZROSTWOROWSKI H. NAŁĘCZ (польск.)(недаступная спасылка). Польскі біяграфічны слоўнік. Архівавана з першакрыніцы 20 красавіка 2023. Праверана 20.04.2023.

[8] Пазднякоў В. Янаў // Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (гал. рэд.) і інш.; маст. З. Э. Герасімовіч. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 2005. — Т. 2: Кадэцкі корпус — Яцкевіч. — С. 782. — 792 с. — ISBN 985-11-0378-0 (т. 2), ISBN 985-11-0315-2.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]