Самуэль Эйленберг
Самуэль Эйленберг (англ.: Samuel Eilenberg; 30 верасня 1913, Варшава — 30 студзеня 1998, Нью-Ёрк) — амерыканскі і польскі матэматык.
| Самуэль Эйленберг | |
|---|---|
| англ.: Samuel Eilenberg | |
 | |
| Дата нараджэння | 30 верасня 1913[1][2][…] |
| Месца нараджэння | |
| Дата смерці | 30 студзеня 1998[1][2][…] (84 гады) |
| Месца смерці | |
| Грамадзянства | |
| Род дзейнасці | матэматык, таполаг, выкладчык універсітэта, калекцыянер мастацтва |
| Навуковая сфера | тапалогія, матэматыка[6], калекцыянаванне[6] і выяўленчае мастацтва[6] |
| Месца працы | |
| Альма-матар | |
| Навуковы кіраўнік | Казімеж Куратоўскі[d][9] і Караль Борсук[9] |
| Член у | |
| Узнагароды | |
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
Вучань польскага матэматыка Караля Борсука, пад кіраўніцтвам якога напісаў дысертацыю для атрымання доктарскай ступені ў Варшаўскім універсітэце. У 1936 годзе атрымаў доктарскую ступень. У 1939 годзе з-за пагрозы акупацыі Польшчы нацыстамі і па патрабаванні бацькі эміграваў у ЗША. З 1940 па 1946 гады працаваў выкладчыкам у Мічыганскім універсітэце, затым ва Універсітэце Індыяны ў 1946 і 1947 гадах. З 1947 па 1982 гады выкладаў у Калумбійскім універсітэце. У 1948 годзе атрымаў грамадзянства ЗША.
Асноўныя працы адносяцца да алгебраічнай тапалогіі (найболей вядомая сістэма аксіём тэорыі гамалогій Эйленберга — Стынрода) і гамалагічнай алгебры.
Эйленберг быў стваральнікам (разам з С. Мак-Лейнам) тэорыі катэгорый. Таксама яны ўвялі прасторы Эйленберга — Маклейна K(G,n), якія маюць адзіную нетрывіяльную групу гаматопій G у размернасці n. Маюць значэнне яго працы ў галіне тэорыі аўтаматаў.
Член НАН ЗША (1959) і Амерыканскай акадэміі мастацтваў і навук (1974). Лаўрэат прэміі Вольфа (1986) і прэміі Стыла (1987). Двойчы атрымаў стыпендыю Гугенхайма (у 1950 і 1974 гадах).
Быў чальцом знакамітай групы «Нікаля Бурбакі», прычым адным з нямногіх яе ўдзельнікаў — не французаў.
Падпісаў «Папярэджанне навукоўцаў чалавецтву» (1992).
Зноскі
- ↑ а б Deutsche Nationalbibliothek Record #119020769 // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 2 мая 2014.
- ↑ а б Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr: платформа адкрытых даных — 2011. Праверана 10 кастрычніка 2015.
- ↑ а б MacTutor History of Mathematics archive Праверана 22 жніўня 2017.
- ↑ Deutsche Nationalbibliothek Record #119020769 // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 15 снежня 2014.
- ↑ Deutsche Nationalbibliothek Record #119020769 // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 31 снежня 2014.
- ↑ а б в Czech National Authority Database Праверана 7 лістапада 2022.
- ↑ а б в г д е MacTutor History of Mathematics archive
- ↑ а б https://mathshistory.st-andrews.ac.uk/Biographies/Eilenberg/
- ↑ а б Матэматычная генеалогія — 1997.
- ↑ https://www.nytimes.com/1998/02/03/nyregion/samuel-eilenberg-84-dies-mathematician-at-columbia.html