Сафія Шарлота Гановерская

Сафія Шарлота Гановерская, герцагіня Браўншвайга і Люнебурга (ням.: Sophie Charlotte von Hannover; 30 кастрычніка 1668, Бад-Ібург — 1 лютага 1705, Гановер) — адзіная дачка Сафіі Гановерскай і ў наступным курфюрста Гановера Эрнста Аўгуста Браўншвайг-Люнебургскага. У 1701 годзе Сафія Шарлота стала першай каралевай Прусіі. Яна валодала французскай, англійскай і італьянскай мовамі і, як і яе маці, сябравала з Готфрыдам Лейбніцам. Бабуля Фрыдрыха Вялікага.

Сафія Шарлота Гановерская
Sophie Charlotte von Hannover
1-я каралева Прусіі
1701 — 1705
Каранацыя 18 студзеня 1701
Папярэднік няма
Пераемнік Сафія Луіза Мекленбург-Шверынская
Нараджэнне 30 кастрычніка 1668(1668-10-30)[1]
Смерць 1 лютага 1705(1705-02-01)[1] (36 гадоў)
Месца пахавання
Род Вельфы
Бацька Эрнст Аўгуст[d]
Маці Сафія Гановерская
Муж Фрыдрых I Гогенцолерн[4]
Дзеці Фрыдрых Вільгельм I, Friedrich August Prinz von Brandenburg[d][5] і unnamed son von Hohenzollern[d][5]
Веравызнанне пратэстанцтва
Дзейнасць калекцыянер
Манаграма Манаграма
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфія правіць

Сафія Шарлота нарадзілася ў палацы Ібурга. Першыя пяць гадоў жыцця яна правяла разам з бацькамі ў правінцыйным Ібургскім палацы, затым сям’я архібіскупа-курфюрста перасялілася ў 1673 годзе ў новую рэзідэнцыю — палац у Оснабруку. Яна была адзінай дачкой у сваіх бацькоў; у яе было тры старэйшых і тры малодшых брата. У 1679 годзе пасля смерці яе дзядзькі Іагана Фрыдрыха Браўншвайг-Люнебургскага сям’я пераехала з Оснабрука ў Гановер, дзе бацька Сафіі Шарлоты ўступіў у валоданне княствам Каленберг.

Пратэстанцкая сям’я Сафіі Шарлоты не выключала магчымасці шлюбу з каталіком па палітычных матывах. Разам з маці, якая захаплялася садовым мастацтвам, Сафія Шарлота пабывала ў Францыі. Аднак галоўнай мэтай, якую ў паездцы пераследвала Сафія Гановерская, быў шлюб з дафінам, сынам французскага караля Людовіка XIV.

Спроба выдаць Сафію Шарлоту за дафіна скончылася няўдачай, сутыкнуўшыся з дынастычнымі планамі яе бацькі. 8 кастрычніка 1684 года яе выдалі замуж за які ўдавее курпрынца Брандэнбурга Фрыдрыха. Чатыры гады праз памёр Вялікі курфюрст Фрыдрых Вільгельм, і Фрыдрых ўзыйшоў на курфюрсцкі трон. Шлюб, арганізаваны з палітычных матываў, апынуўся нешчаслівым. Курфюрсціна нарадзіла Фрыдрыху I траіх дзяцей, з якіх выжыў толькі адзін сын, які стаў пасля каралём Прусіі Фрыдрыхам Вільгельмам I.

 
Труна Сафіі Шарлоты ў Берлінскім кафедральным саборы

У 1696 годзе Сафія Шарлота атрымала ў дар маёнтак Літцаў (Лютцаў — ням.: Lietzow, Lutzow) з маленькім загарадным палацам, які па ўказанні караля Фрыдрыха быў перабудаваны ў летні палац Літцэнбург. Так курфюрсціна, а пазней каралева жыла адносна незалежна, а яе муж атрымліваў доступ у палац толькі па запрашэнні, як, напрыклад, улетку 1699 года на ўрачыстае адкрыццё палаца да дня нараджэння Сафіі Шарлоты. 18 студзеня 1701 года Сафія Шарлота была каранавана сваім мужам, як першая каралева Прусіі.

1 лютага 1705 года Сафія Шарлота памерла ад запалення горла ў Гановеры, знаходзячыся ў гасцях у сваёй маці. Свой апошні прыстанак яна здабыла ў Берлінскім кафедральным саборы. Пасля смерці каралевы палац Літцэнбург быў пераназваў у Шарлотэнбург і перабудаваны ў прадстаўнічае збудаванне ў тры крыла. Гэты крок быў прадпрыняты Фрыдрыхам перш за ўсё па дынастычных матывах, паколькі прускі манарх, не які меў выдатных продкаў і не здзяйснілы вялікіх подзвігаў, падвяргаўся насмешкам з боку еўрапейскіх кіраўнікоў і ўсяляк імкнуўся да прызнання свайго каралеўскага звання. Абапіраючыся на традыцыі Гановерскага каралеўскага дому, ён прыклаў усе сілы да ўзвялічвання памяці сваёй жонкі.

Каралева Сафія Шарлота была інтэлектуалкай. Яна запрашала да свайго двара ў Літцэнбургу вядомых людзей свайго часу, кампазітараў (Тарэлі, Бананчыні, Арыёсці), паэтаў і навукоўцаў (у тым ліку Лейбніца, з якім, як і яе маці, вяла перапіску). Яна таксама была адорана музычна і валодала пяром досыць, каб пісаць італьянскія тэксты для кантат і дуэтаў, якія выконваліся пры яе двары. Пад яе заступніцтвам былі пастаўлены першыя ў Берліне оперы.

Дзеці правіць

Зноскі

  1. а б Sophie (Sophie Charlotte) // Brockhaus Enzyklopädie / Hrsg.: Bibliographisches Institut & F. A. Brockhaus, Wissen Media Verlag Праверана 9 кастрычніка 2017.
  2. Deutsche Nationalbibliothek Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 10 снежня 2014.
  3. Deutsche Nationalbibliothek Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 30 снежня 2014.
  4. (unspecified title) Праверана 7 жніўня 2020.
  5. а б Lundy D. R. The Peerage

Літаратура правіць

  • Karin Feuerstein-Prasser: Die preussischen Königinnen. Piper 2005
  • Renate Feyl: «Aussicht auf bleibende Helle. Die Königin und der Philosoph.» Kipenheuer & Witsch 2006

Спасылкі правіць