Свята-Варварынская царква (Слуцк)

Свята-Варварынская царква — колішні драўляны праваслаўны храм у горадзе Слуцку Мінскай вобласці. Знаходзілася на могілках, размешчаных на паўночна-ўсходняй ускраіне горада.

Славутасць
Свята-Варварынская царква
53°02′23″ пн. ш. 27°33′32″ у. д.
Краіна	Беларусь
Горад	Слуцк
Канфесія	Праваслаўе
Епархія	Слуцкая
Архітэктурны стыль	народнае дойлідства з рысамі барока
Першае згадванне	1794
Будаўніцтва	1798—1800 гады
Стан	страчана
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Гісторыя

Царква ўзводзілася ў 1794—1799 гадах. Загад аб будаўніцтве быў выдадзены ў 1794 годзе. У 1796 годзе пачаліся работы і да 1800 года пабудова была цалкам закончана і аздоблена.

Хутчэй за ўсё, пасля рамонту ў XIX стагоддзя з’явіліся тры ганкі са слуповымі порцікамі, якія прыдалі фасадам рысы класіцызму, а самому будынку — крыжовы выгляд. У 1868 годзе быў праведзены рамонт, пасля чаго царква атрымала выгляд, які захоўваўся да сярэдзіны XX стагоддзя.

Пасля рэвалюцыі была закрыта. Падчас Другой сусветнай вайны пры ёй зноў арганізаваўся прыход і аднавіліся набажэнствы. З 1944 па 1948 год настаяцелем царквы быў протаіерэй Сергій Шахновіч, а пасля яго ад’езду — протаіерэй айцец Міхаіл Мар’янскі, які аказаўся апошнім настаяцелем Варварынскай царквы.

У ноч з 7 на 8 красавіка 1953 года царква з усёй маёмасцю згарэла. Па афіцыйных дадзеных, пажар адбыўся з-за няякаснай электраправодкі. Прыхаджане на свае сродкі непадалёку ад згарэлага храма, на другім баку вуліцы 14-ці Партызан, набылі прыватны дом, у якім набажэнствы аднавіліся зноў. Праз нейкі час улады прыход скасавалі, а памяшканне было перададзена для арганізацыі клуба таварыства сляпых.

Архітэктура

Царква ўяўляла сабою помнік народнага драўлянага дойлідства з рысамі стылю барока. Адносілася да тыпу драўляных трохзрубных храмаў ярусна-восевай кампазіцыі з вылучаным цэнтральным верхам. Галоўны цэнтральны аб’ём уяўляў сабою ярусную кампазіцыю: чацвярык на чацверыку, які завяршаўся васьмерыковым светлавым барабанам са шлемападобным купалам. Прамавугольныя ў плане, амаль аднолькавыя па аб’ёму прытвор і алтарная апсіда (у якой былі зрэзаны вуглы, таму яна яна мела выгляд пяцігранніка), па шырыні меншыя, а па вышыні роўныя са зрубам сярэдняга чацверыка, пакрываліся падобнымі схільнымі дахамі з вальмамі па тарцах. Купал, а таксама дахі апсіды і бабінца ўпрыгожвалі тры дэкаратыўныя цыбулепадобныя купалкі.

Сцены звонку былі вертыкальна ашаляваныя. Галоўны ўваход меў выгляд порціка: два слупы-апоры падтрымлівалі выступаючы над ганкам навес з франтонам і двухсхільным дахам, на якім пасярэдзіне мясцілася шатровая вежачка. Меліся яшчэ ўваходы з абодвух бакоў галоўнага аб’ёма, вылучаныя двухслуповымі порцікамі пад двухсхільнымі дахамі. Спалучэнне ўсіх частак пабудовы ўтварала прыгожую гарманічную архітэктурную кампазіцыю. Характэрным для яе было пачуццё павольнага руху ад ніжэйшых бакавых аб’ёмаў да цэнтра, завершанага ўзнесеным над будынкам крыжам. Да алтарнай часткі з правага боку далучалася невялікая па аб’ёму рызніца. Унутры плоская столь пераходзіла ў падкупальныя скляпенні праз ветразі. Меўся старажытны чатырох’ярусны іканастас, члянёны пілястрамі і калонкамі белай афарбоўкі з пазалотай. У ім размяшчаліся 20 абразоў.

Царкоўная званіца стаяла асобна: з правага боку ад уваходнай брамы на могілках. Яна была пабудавана (магчыма, адноўлена) у 1875 годзе.

Літаратура

• Кулагін А. М. Праваслаўныя храмы Беларусі. Мн., 2007, с. 585.
• Лукьянцева Л. А. Из истории слуцкого церковного хора. Преображение. 1995, № 3, с. 16. Преображение, 1996, № 6, с. 15.
• Лукьянцева Л. А. Варваринская церковь // Інфа-Кур’ер, 2002, № 39.
• О пожаре слуцкой Варваринской церкви. ДАМВ ф. 3196, воп. 1, спр. 92.
• Описание церквей и приходов Минской епархии. Мн. 1879 г.
• Товаров А. Историко-статистическая справочная книжка Минской епархии. Мн., 1903, с. 161.