Свята-Міхайлаўская царква (Клімавічы)
Свята-Міхайлаўская царква — праваслаўны храм у горадзе Клімавічах Магілёўскай вобласці. Галоўны храм Клімавіцкага благачыння. Размяшчаецца на вуліцы Пралетарскай, 26.
| Праваслаўны храм | |
| Свята-Міхайлаўская царква | |
|---|---|
 | |
| 53°36′22,98″ пн. ш. 31°57′27,21″ у. д.HGЯO | |
| Краіна |
 Беларусь |
| Горад | Клімавічы |
| Канфесія | Праваслаўе |
| Епархія | Магілёўская і Мсціслаўская |
| Благачынне | Клімавіцкае |
| Архітэктурны стыль | класіцызм |
| Будаўнік | Уладзіслаў Сямёнавіч Міляноўскі |
| Дата пабудовы | 1848 год |
| Статус |
 Гісторыка-культурная каштоўнасць Беларусі, шыфр 513Г000464 |
| Стан | дзейнічае |
 |
|
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
Гісторыя правіць
.jpg)
Пабудавана з цэглы ў 1848 годзе[1][2]. Кіраваў будаўніцтвам Уладзіслаў Міляноўскі[3]. Па іншых звестках, храм узвялі ў 1866 годзе па распараджэнні начальніка Паўночна-Заходняга краю графа М. М. Мураўёва[4], а яго асвячэнне адбылося ў 1867 годзе. Першапачатковы праект царквы, якую збіраліся збудаваць у Клімавічах, быў рэалізаваны ў Хоцімску. У 1881 годзе царква стала саборнай.
У апісанні прыхода канца XIX стагоддзя адзначана, што «царква каменная, па колькасці прыхаджан малаўмяшчальная, з адным прастолам». У 1895 годзе адрамантавана на ахвяраванні прыхаджан, праведзена ацяпленне[5].
У 1937 годзе храм быў закрыты, з купалоў скінулі крыжы. Да вайны ў памяшканні знаходзіліся ТСААФ, малочная крама, крама з кармамі для хатніх жывёл.
У гады нямецкай акупацыі набажэнствы аднавіліся. Царква стала лагерам для ваеннапалонных. Святар Пётр Макараў пад выглядам вянчання з дапамогай мясцовых жанчын ратаваў ваеннапалонных. За гэты ўчынак Іосіф Сталін накіраваў у прыход тэлеграму, дзе выказаў падзяку святару за мужнасць, праяўленую падчас вайны. Копія тэлеграмы захоўваецца ў фонадх краязнаўчага музея[4].
У 1946 годзе царква вернута прыходу і ў 1950-я гады адноўлена пасля разбурэнняў, нанесеных ў ходзе вайны. У цяперашні час настаяцель прыхода — свяшчэннаінак Інакенцій Смалякоў, прычт — іерэй Рыгор Пашкевіч[1].
У 2017 годзе з архіпастырскім візітам храм наведаў епіскап Магілёўскі і Мсціслаўскі Сафроній[6].
Архітэктура правіць
Помнік архітэктуры позняга класіцызму[7]. А. М. Кулагін вызначае архітэктурны стыль будынка як сінадальны кірунак рэтраспектыўна-рускага стылю[2]. Царква складаецца з крыжовага асноўнага аб’ёму і прыбудаваных да яго паўкруглай апсіды з усходу і квадратнага бабінца з захаду. Над сяродкрыжжам узвышаецца вялікі светлавы васьмігранны барабан з купалам. Бабінец завершаны трох’яруснай вежай-званіцай (два чацверыкі і васьмярык з гранёным купалам). Купал і званіца ўвенчаны галоўкамі. Сцены атынкаваныя, завершаныя развітым прафіляваным карнізам. Куты аб’ёмаў апрацаваныя буйным рустам, вокны аздобленыя ляпнымі арачкамі.
Інтэр’ер двухсветлавы, сяродкрыжжа перакрытае самкнёным скляпеннем. У дэкоры выкарыстаныя плоскія нішы, сухарыкі, раскрапоўкі ў выглядзе трохкутных франтонаў, двухколерная тынкоўка.
Галоўная рэліківія царквы — цудадзейны абраз Іверскай Прасвятой Багародзіцы, напісаны і асвечаны ў 1899 годзе. Раней на сценах храма быў яшчэ і роспіс на біблейскія тэмы.
Зноскі правіць
- ↑ а б Список приходов Климовичского благочиния. — Могилёвская епархия Белорусской Православной Церкви. (руск.)
- ↑ а б Праваслаўныя храмы Беларусі: энцыклапедычны даведнік / А. М. Кулагін; [рэдакцыйны савет: Г. П. Пашкоў, Л. В. Календа]. — Мінск: Беларуская Энцыклапедыя, 2007. — 653 с. 2000 экз. ISBN 978-985-11-0389-4.
- ↑ згаданы як будаўнік у кн. Слюнькова И. Н. Храмы и монастыри Беларуси XIX века в составе Российской империи. Пересоздание наследия. — М.: Прогресс-Традиция, 2009. — С. 228.
- ↑ а б Нэлі Зігуля. Карэспандэнт «Звязды» высвятляла, чым могуць прывабіць турыста Клімавічы. — Мн.: Звязда, 9 студзеня 2020. (бел.)
- ↑ Царкоўныя прыходы : Епіскап аб прыходах Клімаўшчыны : [1898 г.] // Памяць : гісторыка-дакументальная хроніка Клімавіцкага раёна. — Мінск : Універсітэцкае, 1995. — С. 87—89.
- ↑ День Архангела Михаила. Архиерейский визит в Климовичи. — Могилёвская епархия Белорусской Православной Церкви, 21 лістапада 2017. (руск.)
- ↑ Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 8: Канто — Кулі / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1999. — Т. 8. — С. 337
Літаратура правіць
- Архітэктура Беларусі: Энцыклапедычны даведнік. — Мн.: БелЭн, 1993. — 620 с. — ISBN 5-85700-078-5. — С. 243
- Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 8: Канто — Кулі / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1999. — Т. 8. — С. 337. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0144-3 (т. 8).
- Збор помнікаў гісторыі і культуры Беларусі / АН БССР. Ін-т мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фальклору; Рэд. кал.: С. В. Марцэлеў (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ, 1986. — Магілёўская вобласць. — 408 с., іл. — С. 236
- Праваслаўныя храмы на Беларусі: Энцыкл. даведнік / А. М. Кулагін; маст. І. І. Бокі. — 2-е выд. — Мінск: БелЭн, 2001. — 328 с. — ISBN 985-11-0190-7. — С. 101
- Праваслаўныя храмы Беларусі: энцыклапедычны даведнік / А. М. Кулагін; [рэдакцыйны савет: Г. П. Пашкоў, Л. В. Календа]. — Мінск: Беларуская Энцыклапедыя, 2007. — 653 с. — С. 201. — 2000 экз. ISBN 978-985-11-0389-4.
Спасылкі правіць
На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Свята-Міхайлаўская царква (Клімавічы)- Свята-Міхайлаўская царква (Клімавічы) на сайце Праваслаўная архітэктура Беларусі (бел.)
- Свята-Міхайлаўская царква (Клімавічы) на сайце Radzima.org
- Свята-Міхайлаўская царква (Клімавічы) на сайце Глобус Беларусі (руск.)
- Свята-Міхайлаўская царква (Клімавічы) на сайце «Архіварта»
