Свята-Троіцкі сабор (Хоцімск)
Свята-Троіцкі сабор[2], або Свята-Троіцкая царква[3] — праваслаўны храм у гарадскім пасёлку Хоцімску Магілёўскай вобласці. Размешчаны на вуліцы Кірава, 24.
| Праваслаўны храм | |
| Свята-Троіцкі сабор | |
|---|---|
.jpg) | |
| 53°24′36,14″ пн. ш. 32°34′57,87″ у. д.HGЯO | |
| Краіна |
 Беларусь |
| Гарадскі пасёлак | Хоцімск |
| Канфесія | Праваслаўе |
| Епархія | Магілёўская і Мсціслаўская |
| Благачынне | Клімавіцкае |
| Архітэктурны стыль | рэтраспектыўна-рускі |
| Архітэктар | Уладзіслаў Сямёнавіч Міляноўскі[1] |
| Дата пабудовы | 1873 год |
| Статус |
 Гісторыка-культурная каштоўнасць Беларусі, шыфр 513Г000538 |
| Стан | дзейнічае |
| Сайт | sobor-hotimsk.by |
 |
|
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
Гісторыя правіць
.jpg)
Закладзены ў 1861 годзе ў гонар адмены прыгоннага права. У маі 1873 года на Пяцідзясятніцу магілёўскі архіепіскап Яўсевій асвяціў храм у гонар Святой Троіцы, а яго прыбудовы — у гонар Казанскай іконы Божай Маці і Мікалая Цудатворца[2].
У 1938 годзе савецкія ўлады зачынілі сабор, спалілі абразы ў двары райвыканкаму і разбурылі званіцу. Будынак прыстасоўвалі пад банк, школу механізацыі, збожжасховішча і Дом культуры[2].
У 1941 годзе нямецкія акупацыйныя ўлады дазволілі аднавіць набажэнствы ў саборы. У 1943 годзе яго пераўтварылі ў бастыён, але набажэнствы працягнуліся ў драўлянай капліцы на могілках. Пасля вайны будынак пераўтварылі ў збожжасховішча. У 1954 годзе ён быў перададзены пад Дом культуры і ў канцы 1960-х гадоў рэканструяваны (перакрыты другі паверх)[2].
У 1990 годзе архімандрыт Кірыл Бадзіч сабраў звыш 8750 подпісаў прыхаджанаў за вяртанне сабора[4]. У 1992 годзе будынак вярнулі прыходу. Прыхаджане пабудавалі 2 капліцы, агароджу і аднавілі вежы купалоў. У 2004 годзе для сабора ўпершыню ў Беларусі быў адліты звон вагой 1280 кг.
У 2011 годзе пры саборы быў заснаваны штогадовы нацыянальны фестываль званарства «Хоцімскія перазвоны»[5]. На 2013 год пры саборы працавала школа і духоўная гімназія на 170 дзяцей[4].
Архітэктура правіць
Помнік архітэктуры рэтраспектыўна-рускага стылю. Будынак цэнтральнай крыжовай кампазіцыі: да кубападобнага ў плане цэнтральнага аб’ёму далучаны аднолькавыя аб’ёмы бакавых прыдзелаў і прытвора, паўкруглая апсіда з бакавымі рызніцамі.
Крылы храма накрыты пакатымі двухсхільнымі дахамі Цыбулепадобныя купалы на шатрах васьмігранных барабанаў завяршаюць вуглы і чатырохсхільны дах асноўнага аб’ёму, шацёр званіцы. У дэкоры фасадаў выкарыстаны элементы старажытнарускага царкоўнай архітэктуры атынкаваныя фасады апяразаны прафіляваным карнізам, крапаваны аркатурнымі фрызамі, надваконнымі броўкамі і арачнымі нішамі.
Унутры малітоўная зала падзелена на 3 нефы 4 магутнымі пілонамі, на якія праз парусныя скляпенні абапіраецца васьмігранны светлавы барабан з купалам. Нефы, прыдзелы і рызніцы перакрыты крыжовымі і цыліндрычнымі скляпеннямі, апсіда — конхай. Перад храмам пастаўлена белакаменная 3-арачная брама.
Капліца правіць
Побач з храмам у 1990-я гады пабудавана капліца ў гонар жыхароў горада, якія загінулі ў гады 1-й сусветнай, грамадзянскай і Вялікай Айчыннай войнаў.
Зноскі
- ↑ Барановский Г. В. Юбилейный сборник сведений о деятельности бывших воспитанников Института гражданских инженеров (Строительного училища) 1842—1892. // Издание института гражданских инженеров. — Санкт-Петербург, 1893. — с. 221
- ↑ а б в г Гісторыя (руск.)(недаступная спасылка). Сабор Святой Троіцы ў Хоцімску (24 красавіка 2020). Архівавана з першакрыніцы 25 чэрвеня 2020. Праверана 25 чэрвеня 2020.
- ↑ З архітэктурнай спадчыны // Памяць: Гіст.-дакум. хроніка Хоцімскага раёна/ Рэд. кал.: Г. П. Пашкоў (гал.рэд) і інш.; маст. Э. Э. Жакевіч. Мн.: БелЭн, 2003. — с. 552—555.
- ↑ а б Нэлі Зігуля.. У госці — да бацюшкі . Звязда № 216 (27581) (16 лістапада 2013). Праверана 25 чэрвеня 2020.
- ↑ Фестываль званарства (руск.)(недаступная спасылка). Сабор Святой Троіцы ў Хоцімску (24 красавіка 2020). Архівавана з першакрыніцы 26 чэрвеня 2020. Праверана 25 чэрвеня 2020.
Літаратура правіць
- Збор помнікаў гісторыі і культуры Беларусі / АН БССР. Ін-т мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фальклору; Рэд. кал.: С. В. Марцэлеў (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ, 1986. — Магілёўская вобласць. — 408 с., іл. — С. 344
- Праваслаўныя храмы Беларусі : энцыклапедычны даведнік / А. М. Кулагін; [рэдакцыйны савет: Г. П. Пашкоў, Л. В. Календа]. — Мінск: Беларуская Энцыклапедыя, 2007. — 653 с. 2000 экз. ISBN 978-985-11-0389-4
Спасылкі правіць
На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Свята-Троіцкі сабор (Хоцімск)- Свята-Троіцкі сабор (Хоцімск) на сайце Праваслаўная архітэктура Беларусі (бел.)
- Свята-Троіцкі сабор (Хоцімск) на сайце Radzima.org
- Свята-Троіцкі сабор (Хоцімск) на сайце Глобус Беларусі (руск.)
- Свята-Троіцкі сабор (Хоцімск) на сайце «Архіварта»
