Святая сям’я са Святой Елізаветай і Іаанам Хрысціцелем

Святая сям’я са Святой Елізаветай і Іаанам Хрысціцелем — карціна Франчэска Прыматыча, створаная, як мяркуецца, Франчэска Прыматыча ў 1541—1543 гадах. Твор захоўваецца ў Эрмітажы пасля набыцця карцін з калекцыі П'ера Краза ў 1772 годзе.

Франчэска Прыматыча
Святое сямейства са Святой Елізаветай і Іаанам Хрысціцелем. 1541—1543
Матэрыял	Аспідная дошка
Тэхніка	алей
Памеры	43,5 × 31 см
Эрмітаж, г. Санкт-Пецярбург
(інв. ГЭ-128)
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Праблемы атрыбуцыі

У старых каталогах Эрмітажа карціну «Святое сямейства са св. Елізаветай і Іаанам Хрысціцелем» лічылі працай то Парміджаніна, то Панторма, то Якопа Бертоя. Потым ад гэтых атрыбуцыі адмовіліся і ў каталогу 1912 карціну прыпісалі без сур’ёзных падстаў Пелегрына Тыбальдзі. У апошнія гады Брыганці ў сваёй кнізе пра маньерызм змясціў яе ў лік твораў Прыматыча.

Апісанне

Роса Ф'ярэнціна «Мадонна ў славе з пуці», каля 1522. Эрмітаж

Безумоўна, па стылі карціну трэба аднесці да першай паловы 16 стагоддзя, а не да другой. Постаць мадонны з падоўжанымі прапорцыямі і невялікай галоўкай на доўгай шыі надзвычай блізкая да вытанчаных мадонаў Парміджаніна. Але фігура Іосіфа, зробленая больш манументальна, сапраўды некалькі нагадвае мужчынскія постаці Тыбальдзі. Таму сказаць канчаткова, хто з’яўляецца аўтарам карціны, пакуль цяжка.

Па памеры і тэматыцы маленькая карціна Прыматыча са збору Эрмітажа складае рэзкі кантраст са свецкімі, часам вельмі пачуццёва трактаванымі роспісамі, выкананымі ім у Фантэнбло, аднак сутнасць маляўнічай канцэпцыі тая ж.

Выказвалася меркаванне, што для архітэктурнага фону Прыматыча скарыстаўся руінамі рымскага амфітэатра ў Німе. Але, калі гэта нават і так, рэальныя формы так перапрацаваныя і пераробленыя гэтак капрызна, што здаюцца пазбаўленымі якой бы там ні было канструктыўнай логікі. У сваёй мудрагелістасці архітэктура ў той жа меры нерэальная, што і халодныя прамяні, навакольныя Мадонне і Дзіцяці ў карціне Роса Ф'ярэнціна «Мадонна ў славе з пуці».

Выстаўкі

У 2003 годзе ў межах 500-годдзя выдатнага майстра італьянскага маньерызму Парміджаніна ў Парме праводзілася выстаўка карцін Парміджаніна і яго паслядоўнікаў. Экспанаты былі прадстаўлены музеямі усяго свету, у тым ліку і Эрмітажам, які прадставіў адзінае ў Расіі палатно мастака Франчэска Прыматыча «Святое сямейства».