Сектор Газа (гурт)

«Сектор Газа» — савецкі і расійскі рок-гурт, заснаваны ў канцы 1987 года ў Варонежы музыкантам, вакалістам і аўтарам песень Юрыем Клінскіх, больш вядомым пад псеўданімам Хой. 9 чэрвеня 1988 года адбылося першае выступленне гурта ў электрычным складзе ў мясцовым рок-клубе пры ЦЭЦ, там гурт атрымаў прыз глядацкіх сімпатый. Аднак традыцыйна датай заснавання гурта лічыцца 5 снежня 1987 года, калі адбылося першае сольнае выступленне Юрыя Клінскіх з рэпертуарам будучага «Сектора Газа» ў варонежскім рок-клубе. На сенняшні дзень гурт шырока вядомы на тэрыторыі ўсяго былога СССР.

Сектор Газа
Асноўная інфармацыя
Жанры	фолк-рок, хард-рок, панк-рок, Хорар-панк, камедзі-рок[d], рэп-рок, melodeclamation[d], synth-punk[d], рэп-метал[d], альтэрнатыўны метал, поп-рок і народная песня[d]
Краіны	Расія  СССР
Адкуль	Варонеж
Лэйблы	Gala Records[d]
Склад	Юрый Мікалаевіч Клінскіх Igor Zhirnov[d] Vadim Glukhov[d]
sektorgaza.net (руск.)
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Гісторыя

Назва і псеўданім

Назва гурта паходзіць ад індустрыяльнага Левабярэжнай раена Варонежа, названага ў народзе жартам «Сектарам газу» з-за багацця задымленых заводаў. У гэтым раене і жыў Юрый Клінскіх, а таксама знаходзіўся варонежскі рок-клуб. Назва «Сектор Газа» таксама было навеяна і папулярнасцю аднайменнага палесцінскага рэгіёна, які стаў гарачай кропкай і частым сюжэтам савецкіх СМІ той эпохі.

Псеўданім Юрый Хой (або проста Хой) з’явіўся зусім выпадкова. Выступаючы на сцэне рок-клуба ці знаходзячыся там у якасці гледача, Юры часта прамаўляў вядомы сярод панкаў кліч. Пазней, калі гарадская папулярнасць «Сектора Газа» набрала абароты, у кватэру Юрыя часта сталі тэлефанаваць незнаемыя людзі, якія пыталіся Хоя.

Пачатак творчасці і станаўленне гурта

У другой палове 80-х Юрый знаеміцца з Аляксандрам Качаргой, больш вядомым пад псеўданімам Вілачнік, які арганізаваў у Варонежы рок-клуб на манер ленінградскага. Спачатку Клінскіх займаецца тут вырашэннем арганізацыйных пытанняў, будучы супрацоўнікам ДАІ, але потым па парадзе Вілачніка вырашае стварыць уласны музычны праект. З вясны спрабуе сябе ў напісанні песень, а бліжэй да зімы фарміруецца рэпертуар будучага «Сектора Газа».

Першы час «Сектор Газа» фактычна складаўся з аднаго Клінскіх, які выступаў сольна з гітарай і аднойчы з бас-гітарыстам іншай групы Міхаілам Фінке. Першы пастаянны склад сфармаваўся не 27 снежня 1989 года, як паказваюць шматлікія крыніцы, а ў чэрвені 1988 года, калі да Юрыя Клінскіх далучаюцца бубнач Алег Кручкоў і бас-гітарыст Сямен Ціціеўскі. У якасці гітарыста да калектыву таксама далучаецца Сяргей Тупікін. Група выступае ў мясцовым рок-клубе і хутка становіцца яго зоркай.

З 1988-га па 1990 год «Сектор Газа» выступаў на адной сцэне разам з вядомымі гуртамі, якія ладзілі канцэрты ў Варонежы, сярод якіх: «Сталасць памяці», «Гукі Му», «Грамадзянская абарона», «Дзеці» і інш.

У красавіку 1989 года група атрымала запрашэнне выступіць на трэцім фестывалі рок-клуба ў Чарапаўцы. Выступ адбыўся ў ДК «Будаўнік» на другі дзень фестывалю і прайшоў вельмі ўдала. У выніку ў калектыва з’явіліся першыя прыхільнікі за межамі роднага горада.

Летам 1989 года гурт запісвае ў студыі Андрэя Дзельцова (экс-«Фаэтон») пры ДК «ім. 50-годдзя Кастрычніка» магнітаальбомы «Плугі-вугі» і «Калгасны панк». Падчас запіса Сяргея Тупікіна на гітары змяняе Ігар Кушчаў.

Для выканання жаночых вакальных партый Юрый Клінскіх шукаў вакалістку, таму па рэкамендацыі Ігара Кушчава была запрошаная Таццяна Фацеева. Вясной 1990 года «Сектор Газа» запісвае ў прафесійнай варонежскай студыі «Black Box» ужо даволі вядомага Андрэя Дзельцова альбомы «Злавесныя мерцвякі» і «Ядрена вош». Каб арэндаваць студыю, Юрыю прыйшлося прадаць уласны матацыкл «Ява». Пасля гурт працягнуў канцэртныя выступы, а Таццяна фактычна ўвайшла ў склад гурта, дзе выступала яшчэ на працягу трох гадоў.

Песні Юры Хоя, якія ўяўляюць сабой стылізаваныя апісанні жыцця сацыяльных нізоў і рускай правінцыі, якія змяшчаюць простамоўную і ненарматыўную лексіку, карысталіся папулярнасцю ў многіх. У той жа час гурт доўгі час не меў магчымасці выступаць па-за межамі Варонежа, яго удзельнікі былі малавядомымі.

Хваля папулярнасці

Усеагульную вядомасць «Сектор Газа» атрымаў толькі ў 1990 годзе пасля выхаду альбомаў «Злавесныя мерцвякі» і «Ядрена вош», якія Юры адправіў у Маскву з дапамогай свайго знаемага.

Да пачатку 1991 года гурт атрымлівае магчымасць запісаць альбом «Ноч перад Калядамі» ў Маскве на студыі «Свет». Незадоўга да гэтага калектыў пакінуў Алег Кручкоў, якога змяніў Аляксандр Якушаў, які дапамагаў гурту раней, падмяняючы Кручкова на канцэртах. Адразу пасля запісу альбома «Ноч перад Калядамі» з складу быў звольнены бас-гітарыст Сямен Ціціеўскі, а на яго месца быў запрошаны ўжо вядомы Сяргей Тупікін. Затым з-за творчых рознагалоссяў пакідае калектыў Ігар Кушчаў, цалкам заняўшыся праектам «Школа», які быў створаны ім яшчэ ў 1989 годзе. На змену яму ў канцэртны склад запрашаецца маскоўскі гітарыст Уладзімір Лабанаў (экс-«Легіен»). Месца клавішніка займае Аляксей Ушакоў (экс-«Фаэтон»), які як і Аляксандр Якушаў працаваў у камандзе сесіямі з 1989 года. Неўзабаве, даведаўшыся аб тым, што гурт востра мае патрэбу ў прафесійным менеджменце, з Юрыем знаеміцца маскоўскі прадзюсар Сяргей Савін і прапануе супрацоўніцтва. Так пачынаюцца актыўныя гастролі па краіне. У гэтым жа годзе на «Сектор Газа» выходзіць «Gala Records» — першая прыватная гуказапісвальная кампанія ў Савецкім Саюзе. Такім чынам, на яе студыі ў жніўні 1991 года, выкарыстоўваючы матэрыял магнітальбомаў 1989 года, запісваецца альбом «Калгасны панк», які першапачаткова выдаецца на вініле (на фірме грамзапісу «Мелодыя» накладам 100 000 экз.). Да запісу гэтага альбома ўпершыню быў прыцягнуты сесійны гітарыст Ігар Жырноў, які пасля ўдзельнічаў у запісу ўсіх астатніх альбомаў. Пазней зняты на загалоўную песню з альбома відэакліп «Калгасны панк», паказаны па цэнтральным тэлебачанні, робіць гурт шырока вядомым ва ўсей краіне. У лістападзе калектыў прымае ўдзел у здымках папулярнай «Праграмы „А“», якія праходзілі ў тэлецэнтры Астанкіна.

Па выніку апытання прадаўцоў музычных кіескаў Масквы, якое зладзілі варонежскія карэспандэнты, гуказапісы гурта займалі першыя пазіцыі па продажах. У ліпені 1991 года «Сектор Газа» ўпершыню ўвайшоў у хіт-парады і заняў 18-е месца ў рэйтынгу «Камсамольскай праўды». А да канца года заняў трывалае 1-ае месца. Па выніках хіт-параду за 1991 год, па версіі часопіса «Пульс», сярод рок-гуртоў «Сектор Газа» уваходзіць у «топ-10» і займае першае месца.

У 1992 годзе «Сектор Газа» выпускае семы альбом «Гуляй, мужык!». Паралельна выхаду альбома ідзе жорсткі гастрольны тур. Гурт адыгрывае больш за 150 канцэртаў за год.

У 1993 годзе выходзіць альбом «Націсні на газ» (у тым ліку і на вініле), а таксама на аснове матэрыялу магнітальбомаў 1989 года запісваецца альбом «Сектор газа», які быў афіцыйна выдадзены толькі праз пару гадоў. Летам гэтага ж года канцэртны склад пакідаюць спачатку Уладзімір Лабанаў, а затым па сямейных абставінах і Сяргей Тупікін. На месца гітарыста прыходзіць Вадзім Глухаў. Усяго некалькі канцэртаў на бас-гітары адыгрывае Віталь Сукачоў (экс-«Школа»), пасля таксама пакідае калектыў. Пасля месца бас-гітарыста ў гурце так нікім і не было занята, а партыі бас-гітары былі запісаныя ў секвенсор з дапамогай сінтэзатара. У ліпені праходзяць здымкі відэакліпа на песню «Лірыка». Да канца года па стане здароўя пакідае склад Таццяна Фацеева.

У 1994 годзе група выпускае альбом «Танцы пасля порева» і адначасова выдае панк-оперу «Кашчэй Бессмяротны». Яна адразу ж уваходзіць у дзесятку хіт-парадаў краіны. Музычныя крытыкі выказваюць сваю павагу да «Сектора Газа» і называюць яго «маладой таленавітай групай з глыбінкі». Дадзены альбом быў запісаны па матывах рускай народнай казкі пра Івана-Царэвіча і Васілісу Прыгожую ў вольнай інтэрпрэтацыі. У ім прысутнічае апавяданне, а таксама выкананне арый дзеючымі асобамі. Музыка ж да вакальных партый была запазычана ў заходніх гуртоў і переаранжыравана. У запісе гэтых альбомаў ўпершыню прыняла ўдзел варонежская спявачка Ірына Пухоніна. Яе манера выканання была настолькі падобная да фацееўскай, што прыхільнікі доўгі час не падазравалі аб тым, што Таццяна ўжо пакінула калектыў. Праз два гады былі пачаты здымкі відэаверсіі казкі, аднак па фінансавых прычынах яны так і не былі скончаны. І, тым не менш, летам 2000 года планавалася даздымаць казку, але рэалізаваць да канца гэтую ідэю так і не атрымалася.

Таксама ў 1994 годзе ўсе альбомы гурта, якія існавалі на той момант (акрамя магнітаальбомаў і альбома «Сектор газа» 1993 года), перавыдаюцца «Gala Records» на CD (наклад кампакт-дыскаў рабілі ў Аўстрыі).

У першай палове 1995 года канцэртны склад «Сектора» папаўняе другі гітарыст Васіль Чорных (экс-«Школа»). З яго прыходам гук становіцца шчыльней. Летам гэтага ж года група адпраўляецца ў канцэртны тур па гарадах Германіі, па завяршэнні якога з поспехам выступае на семым па ліку фестывалі «Rock Summer» у Таліне. У канцы года калектыў пакідае клавішнік Аляксей Ушакоў, якога змяняе Ігар Анікееў. Але ў далейшым Ушакову ўсе ж даводзілася часам падмяняць Анікеева на канцэртах. Месца канцэртнага дырэктара займае Канстанцін Ляхаў, які да гэтага не меў вопыту ў шоў-бізнэсе. Але тым не менш ўзяўся за прасоўванне гурта, выпусціў першыя ў гісторыі «Сектора» плакаты і ўзяў абавязкі па арганізацыі гастроляў.

Пачынаючы з 1996 года, Клінскіх некалькі мяняе стыль гурта, многія тэксты становяцца больш сур’езнымі, з намёкам на філасофскую накіраванасць і лірычнасць, нецэнзурных выразаў ўжо практычна не сустрэць, — гэта адзначыла новы этап у творчасці калектыву, тым самым падвеўшы вынік пройдзенага шляху. Вынікам гэтых эксперыментаў становіцца альбом «Газавая атака», які пасля апынуўся першым камерцыйна паспяховым за ўсю гісторыю гурта, і распачаў другую хвалю ўздыму цікавасці да «Сектора». Песні «30 гадоў», «Life», «Твой званок», «Туман» робяцца хітамі, а відэакліп на апошнюю з іх трапляе ў ратацыю многіх расійскіх тэлеканалаў. Нягледзячы на ўсе гэта, у прадстаўнікоў музычнай індустрыі і публікі «Сектор Газа» працягвае асацыявацца з «похабными» песнямі.

У сакавіку выходзяць зборнікі лепшых хітоў «Выбранае» і «Выбранае II».

Па стане на 1996 год наклады касет з запісамі каманды дасягаюць астранамічных лікаў , але практычна ўсе прыбыткі асядаюць па-за калектывам, таму што большасць медыяпрадукцыі ў постсавецкай Расіі на фоне эканамічнага крызісу пачатку 90-х — гэта пірацкія запісы.

У 1997 годзе група выпускае альбом «Наркалагічны універсітэт мільенаў», у якім злёгку вярнулася да сцёбу і бытавых тэм, аднак нецэнзурных выразаў было вельмі мала. На ім Хой эксперыментуе з рэпам і ўпершыню за апошнія гады акрамя выкарыстання секвенсарнага басу прыцягвае да запісу бас-гітарыста. Галоўным хітом альбома становіцца песня, якая працягнула ваенную тэматыку гурта — «Пара дадому», якая атрымала пасля статус народнай. З гэтай песняй адбыліся выступленні на такіх вялікіх мерапрыемствах, як фестываль «Гукавая дарожка» ў «Лужніках» (1998 год) і зборны канцэрт на Чырвонай плошчы, прымеркаваны да Дня перамогі (1999 год).

Да 10-годдзя гурта кампанія «Gala Records» выпускае серыю «Калекцыя», якая складаецца з раней выдадзеных альбомаў, але ўжо ў новым афармленні, з дадатковым матэрыялам танцавальных версій хітоў розных гадоў, а таксама рэмейкам аднайменнага альбома «Сектор газа» (1993).

Крызіс і апошні альбом

У канцы 1997 года ў Юрыя ўзнікае ідэя стварыць цалкам містычны альбом у цяжкім рэпе. Аднак планам яго не давялося спраўдзіцца ў бліжэйшым часе. З-за творчага крызісу ён практычна не працаваў над новымі песнямі, а працягваў гастрольную дзейнасць. Каб запоўніць творчую паўзу, у чэрвені 1998 г. выходзіць зборнік пад назвай «Балады».

Жнівеньскі крызіс 1998 года сур’езна ўдарыў па калектыву. Неўзабаве Хой скарачае склад гурта да гітарыста і клавішніка. «Gala Records», якая спецыялізуецца на лакалізацыю ў Расіі заходняй поп-музыкі, закрывае ўсе рускія праекты, у тым ліку, і «Сектор Газа». Нягледзячы ні на што праект працягвае існаваць, Юрый не спыняецца на дасягнутым, а зноў эксперыментуе, не адстаючы ад сучасных музычных тэндэнцый.

Каб паправіць матэрыяльнае становішча і не даць «Gala Records» канчаткова згалець, «Сектор Газа» у асобе Юрыя Клінскіх выпускае сумесна з варонежскім дыджэем Аляксеем Бранцавым тэхна-рэміксы сваіх песень, асабіста адабраўшы для яго хіты. Але з-за крызісу ў краіне, запісаны летам 1998 года зборнік рэміксаў «Extasy» быў выпушчаны толькі праз год, у лістападзе 1999-га, разам з «Extasy 2», рэліз якога адбыўся з-за таго, што ў продаж паступіў пірацкі кампакт-дыск з рэміксамі з серыі «Калекцыя».

Бягучы 1999 год, як і папярэдні, выдаўся не простым — паўнавартаснай працы над новым альбомам перашкаджае чарговы творчы крызіс, звязаны з ціскам з боку лэйбла, фінансавым станам і побытавымі праблемамі. У той жа самы час гурт актыўна гастралюе па краіне і ў другі раз наведвае Германію.

У канцы года перавыдаецца серыя «Калекцыя» камплектам з адзінаццаці альбомаў у агульнай скрынцы, дапоўненай коміксам, намаляваным Дзмітрыем Самборским — мастаком і дызайнерам альбомаў «Сектора Газа», раней вядомым па працы з «Карозіяй Металу».

Апошні альбом «Паўсталы з Пекла» быў запісаны ў 2000 годзе, выйшаў ужо пасля смерці Юрыя Клінскіх, які памер 4 ліпеня 2000 года. Альбом атрымаўся самым містычным і цяжкім за ўсю гісторыю гурта.

У красавіку праходзіць серыя канцэртаў па Маскве, у якіх прагучала некалькі песень з новага альбома. Пасля іх «Сектор» гастралюе ў трэці раз па Германіі, адкуль вяртаецца да чэрвеня.

Развітанне са сцэнай

25 чэрвеня 2000 года Юрый Клінскіх ў апошні раз выходзіць на сцэну. Гэта адбываецца ў Маскве, на малой спартыўнай арэне «Лужнікі», у рамках канцэрту «Гукавая дарожка» на свяце газеты «Маскоўскі камсамолец». Ен выходзіць адзін, гэтак жа як і ў самым пачатку кар’еры, пачынае спяваць «Дэмабілізацыю», пасля першага куплета фанаграма нечакана абрываецца, пасля другой спробы адбываецца тое ж самае. Юрый так і не змог скончыць выступ. Па сутнасці гэта было развітанне са сцэнай. Праз дзесяць дзён Юрыя Клінскіх не стала. З яго смерцю заканчваецца і гісторыя «Сектора».

Пасля распаду гурта

Пасля смерці Юрыя Клінскіх з’яўляюцца гурты «Ex-Сектор Газа», «Сектор Газовой Атаки» і «С. Г.», у якіх так ці інакш былі задзейнічаны некаторыя музыканты з розных складаў гурта. Вакалістам гурта «С. Г.», які карыстаўся на канцэртах і афішах подпісам «Сектор Газа», з’яўляецца пляменнік Юрыя Хоя. Ні адзін з праектаў, якія былі арганізаваныя былымі ўдзельнікамі калектыву, так і не змог паўтарыць поспех папярэдніка.

У красавіку 2001 года «Сектор Газа» вылучаецца ў намінацыі прэміі расійскай індустрыі гуказапісу «Рекордъ-2001» як выканаўца году. Міжнародная федэрацыя вытворцаў фанаграм (IFPI) паведамляе, што на званне «выканаўца года» прэтэндуюць Земфіра, Алсу, «Бі-2» і варонежскі рок-гурт «Сектор Газа».

Пасля дзесяцігоддзі забыцця з боку лэйбла, летам 2015 года кампанія «Warner Music Russia» заявіла аб выпуску альбома нявыдадзеных песень з ранняга творчасці Юрыя Клінскіх у новым гучанні і лепшых песень «Сектор Газа».

Стыль і ўплыў на папулярную культуру

Тэматыка і стылістыка

Юрый Клінскіх выйшаў з асяроддзя рабочых кварталаў правінцыйнага расійскага горада перабудовачнай эпохі, з уласцівай ім неразвітасцю сацыяльнай і гвалтам, облекающиеся у тэкстах групы ў пародийно-іранічную форму. У сваіх песнях ен імкнуўся ўлічваць падзеі грамадскай і асабістай жыцця, учынкі людзей, паўсядзенныя бытавыя сітуацыі, пры гэтым выкарыстоўваючы ў тэкстах некаторых кампазіцый ненарматыўную лексіку.

Вялікі пласт творчасці Клінскіх прысвечаны вострасацыяльным праблемам часоў перабудовы, «хвацкіх 90-х», а таксама тэме замагільнага жыцця і містыкі. Сюжэты гэтых песень, як правіла, развіваюцца або ў сельскай мясцовасці, альбо ў правінцыйным мястэчку — і падобныя на карыкатуру, на рускі лубок.

Афіцыйна музыка «Сектора Газа» лічылася панк-рокам, хоць да дадзенага кірунку група мае толькі частковае стаўленне — Клінскіх захапляўся рознымі музычнымі плынямі, ад панка і цяжкага року да рэпу і славянскага фолку, якія знайшлі адлюстраванне ў яго песнях. Некаторыя ўяўляюць сабой мелодекламацию ці рэчытатыў пад скажоны гук электрагітар — овердрайв, дысторшн альбо фузз. У той жа час музыка «Сектора Газа» спалучае ў сабе рускую народную музыку — прыпеўкі, аўтарскую песню, рускую народную песню і стылістыку музычнай поп і рок-культуры Захаду, а таксама каверы на кампазіцыі вядомых заходніх поп-і рок-выканаўцаў. Сам Юры Хой вызначаў музычны стыль групы як «фьюжн» (гэта значыць «сплаў»). Але гэта самавызначэнне не зусім карэктна, так як сам тэрмін «фьюжн» у значнай ступені адносіцца да джазавай музыцы і прагрэсіўнага року.

У інтэрв’ю аўтарытэтнаму музычнаму крытыку Арцемію Троіцкаму ў праграме «Кафэ „Абломаў“ (у выпуску ад 19 чэрвеня 1997 года) Юры Хой прызнаўся:

У адным з сваіх інтэрв’ю той жа Троіцкі, калі яго спыталі аб яго адносінах да Ягора Летава, згадаў гурт „Сектор Газа“:

У адным сваім інтэрв’ю, Троіцкі адзначыў, — „калі казаць пра рускі народны рок, то гэтая група лепш за ўсе падыходзіць да такога вызначэння“, а таксама назваў Юру Хоя таленавітым, душэўным чалавекам.

Сяргей Жарыкаў, заснавальнік групы „ДК“, у сваім інтэрв’ю інтэрнэт-выданню „Lenta.ru“ параўноўваў „Сектор Газа“ з „Бітлз“:

Многія песні „Сектора Газа“, дзякуючы запамінальнай мелодыі і незвычайнай вобразнай фальклорнасці тэкстаў, здабылі народную любоў і да гэтага часу застаюцца папулярнымі ў народзе. Адна з самых вядомых песень „Сектора“ —„30 гадоў“ з альбома „Газавая атака“. Несумнеўным хітом з гэтага альбома групы можна таксама з поўным правам назваць песню „Life“, а відэакліп да песні „Туман“ быў прадэманстраваны на тэлеканалах расійскага тэлебачання. „Армейская тэма“ была таксама прадстаўлена ў песнях „Пара дадому“ і „Дэмабілізацыя“ з альбомаў „Наркалагічны універсітэт мільенаў“ і „Паўсталы з Пекла“, адпаведна, якія сталі досыць папулярнымі сярод ваеннаслужачых тэрміновай службы. Песня „Вечарам на лавачцы“, упершыню выкананая ў 1990 годзе, цяпер асабліва папулярная ў шматлікіх караоке-клубах па ўсей краіне.

Крытыка

Стыль рок-музыкі „Сектора Газа“ (прыблізны перыяд з 1990-га па 1994-ы) — часта характарызуюць як „калгасны“. Такую характарыстыку стылю дала крытыка з розных сацыяльных груп. Сам Хой, бывала у жарт называў свой стыль „калгасным панк-рокам“. Варыянт „калгасны панк“ як абазначэнне стылю „Сектора Газа“ даволі часта можна сустрэць у інтэрв’ю з вядомымі расійскімі рокерамі.

У адным з сваіх інтэрв’ю лідар гурту „Аліса“ Канстанцін Кінчаў на пытанне аб адносінах да групы „Сектор Газа“ сказаў, — "«калгасны панк» — не блізкі мне жанр", аднак адзначыў, што "Хой дасягнуў пэўных вяршынь, шкада, што ен памер рана." У іншым інтэрв’ю, якое было да гэтага, Кінчаў распавеў гісторыю аб тым, што сустракаўся з Хоем ў пачатку яго музычнай дзейнасці, годзе ў 88-89, ен прасіў перадаць касэту з яго песнямі Майку Навуменка, што Кінчаў і зрабіў.

Тым не менш, сама панк-супольнасць вельмі негатыўна ставіцца да любых спробам прылічэння музыкі «Сектора» да панк-року і наогул да панк-руху, таму тэрмін «калгасны рок», а не «калгасны панк», мабыць, з’яўляецца больш паліткарэктным варыянтам.

Тым не менш, 6 снежня 2012 года Андрэй Князеў разам са сваёй групай «КняZz» прыняў удзел у трыб’ют-канцэрце ў гонар 25-годдзя гурта, які праводзіўся ў пецярбургскім клубе «Касманаўт». На дадзеным мерапрыемстве групай былі выкананы песні «Бомж» і «Ноч перад Калядамі».

У адным з інтэрв’ю былы гітарыст «Сектора Газа» Ігар Кушчаў, прама паказвае на самастойнасць вынайдзенага гучання:

Магчыма, з-за свайго народнага, таго самага «калгаснага», рускага гучання «Сектор Газа» так і не быў уключаны ў «Легенды рускага року», нягледзячы на тое, што некаторыя іх песні гучалі ў эфіры радыестанцыі «Наша радые» («Пара дадому», «Туман», «Навагодняя песня»).

Таксама «Сектор Газа» вельмі рэдка ўдзельнічаў у розных агульных праектах і канцэртах расійскага рок-руху. Яго практычна немагчыма было пачуць на радые, вельмі рэдка ўбачыць на тэлебачанні. Звязана гэта было не толькі з нецэнзурнымі выразамі, якія выкарыстоўваюцца ў творчасці, але і з тым, што ў яго песнях паўсюль прысутнічала надзенная тэматыка. Парадокс: «Сектор Газа» быў у андэграўндзе — але гэтую групу ведала ўсе СНД. У другой палове 90-х «Туман» і шэраг іншых песень з адсутнасцю ненарматыўнай лексікі («Пара дадому», «Life», «Песенька» і інш.) актыўна ротировались у эфіры радыестанцыі «Юнацтва».

Дыскаграфія

Альбомы

№	Тип альбома	Название альбома	Музыканты, участвовавшие в записи	Дата записи	Годы издания / переиздания	Студия гуказапісу / лэйбл выдання	Примечание
(1)	Магнитоальбом	Плуги-вуги	Юрий Клинских — автор песен, вокал, гитара Сергей Тупикин — соло-гитара Игорь Кущев — соло-гитара Семён Титиевский — бас-гитара Олег Крючков — ударные, крики Александр Якушев — ударные Алексей Ушаков — клавишные Андрей Дельцов — звукорежиссура	июнь 1989	— / —	Black Box / —	**
(2)	Магнитоальбом	Колхозный панк	Юрий Клинских — автор песен, вокал, гитара Игорь Кущев — лидер-гитара Сергей Тупикин — соло-гитара Семён Титиевский — бас-гитара Олег Крючков — ударные Александр Якушев — ударные Алексей Ушаков — клавишные Андрей Дельцов — звукорежиссура	июнь 1989	— / —	Black Box / —	**
1 (3)	Студийный альбом	Зловещие мертвецы	Юрий Клинских — автор песен, вокал Игорь Кущев — лидер-гитара, аранжировка Семён Титиевский — бас-гитара Сергей Тупикин — бас-гитара Алексей Ушаков — клавишные Татьяна Фатеева — бэк-вокал Андрей Дельцов — звукорежиссура	май 1990	1994 / 1997 (серия «Коллекция»)	Black Box / Gala Records	*
2 (4)	Студийный альбом	Ядрёна вошь	Юрий Клинских — автор песен, вокал Игорь Кущев — лидер-гитара, аранжировка Семён Титиевский — бас-гитара Сергей Тупикин — бас-гитара Алексей Ушаков — клавишные Татьяна Фатеева — бэк-вокал Андрей Дельцов — звукорежиссура	май 1990	1994 / 1997 (серия «Коллекция»)	Black Box / Gala Records	*
3 (5)	Студийный альбом	Ночь перед Рождеством	Юрий Клинских — автор песен, вокал, гитара Игорь Кущев — лидер-гитара Андрей Дельцов — клавишные, реплика, звукорежиссура	январь 1991	1994 / 1997 (серия «Коллекция»)	Мир / Gala Records	*
4 (6)	Студийный альбом, LP	Колхозный панк	Юрий Клинских — автор песен, вокал, гитара, секвенсор Игорь Жирнов — лидер-гитара Сергей Тупикин — бас-гитара Алексей Ушаков — клавишные, реплика Андрей Дельцов — звукорежиссура	август 1991	1991 (LP), 1992 / 1994, 1997 (серия «Коллекция»)	Gala Records	*
5 (7)	Студийный альбом	Гуляй, мужик!	Юрий Клинских — автор песен, вокал, гитара, секвенсор Татьяна Фатеева — бэк-вокал Игорь Жирнов — лидер-гитара Алексей Ушаков — клавишные Андрей Дельцов — звукорежиссура	январь 1992	1994 / 1997 (серия «Коллекция»)	Black Box / Gala Records	*
6 (8)	Студийный альбом, LP	Нажми на газ	Юрий Клинских — автор песен, вокал, гитара, секвенсор Игорь Жирнов — лидер-гитара Алексей Ушаков — клавишные Андрей Дельцов — реплика, звукорежиссура	март 1993	1993 / 1994, 1997 (серия «Коллекция»)	Black Box / Gala Records	*
7 (9)	Студийный альбом	Сектор газа	Юрий Клинских — автор песен, вокал, гитара, секвенсор, диалог, декламация Игорь Жирнов — лидер-гитара Андрей Дельцов — диалог, звукорежиссура	март 1993	1995 / 1997 (серия «Коллекция»)	Black Box / REC Records, BECAR Records	*
8 (10)	Студийный альбом	Танцы после порева	Юрий Клинских — автор песен, вокал, гитара, секвенсор Ирина Пухонина — бэк-вокал Игорь Жирнов — лидер-гитара Андрей Дельцов — реплика, звукорежиссура	март 1994	1994 / 1997 (серия «Коллекция»)	Black Box / Gala Records	*
9 (11)	Студийный альбом	Кащей Бессмертный	Юрий Клинских — автор песен, вокал, декламация, гитара, секвенсор, аранжировка Алексей Ушаков — декламация, клавишные Ирина Пухонина — вокал Игорь Жирнов — лидер-гитара Андрей Дельцов — звукорежиссура	март 1994	1994 / 1997 (серия «Коллекция»)	Black Box / Gala Records	*
10 (12)	Студийный альбом	Газовая атака	Юрий Клинских — автор песен, вокал, гитара, секвенсор Ирина Пухонина — бэк-вокал Игорь Жирнов — лидер-гитара Вадим Глухов — лидер-гитара Андрей Дельцов — звукорежиссура	март 1996	1996 / 1997 (серия «Коллекция»)	Black Box / Gala Records	*
11 (13)	Студийный альбом	Наркологический университет миллионов	Юрий Клинских — автор песен, лидер-вокал, бэк-вокал, акустическая гитара, секвенсор, аранжировка Игорь Жирнов — лидер-гитара Эльбрус Черкезов — бас-гитара Игорь Аникеев — клавишные сессионный барабанщик «Gala Records» — ударные Андрей Дельцов — звукорежиссура	февраль — март 1997	1997 / 1997 (серия «Коллекция»)	Gala Records	*
12 (14)	Студийный альбом, ремейк	Сектор газа	Юрий Клинских — автор песен, вокал, гитара, секвенсор, аранжировка Игорь Жирнов — лидер-гитара Алексей Брянцев — аранжировка Андрей Дельцов — звукорежиссура	август 1997	1997 (серия «Коллекция») / —	Gala Records	*
13 (15)	Студийный альбом	Восставший из Ада	Юрий Клинских — автор песен, лидер-вокал, бэк-вокал, ритм-гитара, секвенсор, аранжировка, программирование, запись и сведение Игорь Жирнов — лидер-гитара Василий Дронов — бас-гитара Игорь Аникеев — клавишные Андрей Дельцов — звукорежиссура	январь — апрель 2000	2000 / —	Gala Records	*
Помимо «живых» инструментов в некоторых песнях запись ритм-секции (бас-гитара + ударные) осуществлялась с использованием музыкальной рабочей станции (синтезатора со встроенным секвенсором (*) и драм-машины (**)).

Грампласцінкі (вініл)

Назва	Год выпуску	Тыраж, шт
Калгасны панк	1991	100 000
Націсні на газ	1993	больш за 200 000
Вый на Месяц (Лепшае)	2016

Зборнікі

Афіцыйныя зборнікі

Назва	Год выпуску	Перавыданне
Выбранае	1996	2002
Выбранае II	1996	2002
Балады	1998	2002
Выбранае III	2002	—
Балады II	2003	—
Вый на Месяц (Лепшае і нявыдадзенае)	2015	—

Афіцыйныя зборнікі рэміксаў

Назва	Музыкі, якія ўдзельнічалі ў запісу	Год запісу	Год выпуску	Перавыданне	Студыя гуказапісу / лэйбл выдання
Extasy	Юрый Клінскіх — вакал, праграмаванне Аляксей Бранцаў (DJ Крот) — праграмаванне Вераніка Нікіфарава — вакал	1998	1999	2002	STOP Records / Gala Records
Extasy 2	Юрый Клінскіх — вакал Аляксей Бранцаў (DJ Крот) — праграмаванне	1997	1999	2002	STOP Records / Gala Records

Трыб’юты

Клипография

Назва	Год выпуску	Заўвага
«Калгасны панк»	1992	—
«Лірыка»	1993	—
«Туман»	1996	Дзве версіі з нязначна змененым тэкстам
«Арыя Івана і Жабы»	—	Рабочая версія 1996 года (афіцыйна не выдавалася)
«Другая арыя Івана»	—	Рабочая версія 1996 года (афіцыйна не выдавалася)
«Трэцяя арыя Івана»	—	Рабочая версія 1996 года (афіцыйна не выдавалася)
«Пара дадому»	1998 1999	1998 год. Кліп змантаваны з кадраў армейскага жыцця і канцэртнага выступу гурта (распаўсюджваўся на VHS-зборніках) 1999 год. Запіс выступлення на Чырвонай плошчы (Масква)
«Ноч страху»	—	Рабочая версія 2000 года (афіцыйна не выдавалася)

Кнігі

Назва	Тып	Аўтар	Год выдання
«Прыгоды Юры Хоя у царстве зла»	Комікс	Дзмітрый Самборский	1999
«Хой!». Эпітафія рок-раздолбаю"	Кніга	Уладзімір Ціхаміраў	2001
«Сектор Газа» вачамі блізкіх"	Кніга	Раман Гноевой	2004
«Кажа Хой: Прамая гаворка Юрыя Клінскіх»	Кніга	Аслан Курбанаў	2015

Фільмы і тэлеперадачы

Назва	Тэлеканал	Год выпуску
«Вежа» (У памяць пра Юрыя Клінскіх)	РТР	2000
«Як сыходзілі куміры. Юрый Клінскіх»	ДТВ	2006
«Чыстасардэчнае прызнанне. Зорныя ўдавы» (эпізод)	НТВ	2007
«Галоўны герой. Мат у тры ноты» (эпізод)	НТВ	2008
«Зоркі на далоні. Нефармат» (эпізод)	MTV Расія	2009
«Чыстасардэчнае прызнанне. Старасць не радасць» (эпізод)	НТВ	2010
«Таемныя знакі. Апакаліпсіс. Смяротнае задавальненне» (эпізод)	ТВ3	2010
«Чыстасардэчнае прызнанне. Крымінальныя гастролі» (эпізод)	НТВ	2011
«Бітва экстрасэнсаў» 15 сезон, 5 выпуск (эпізод)	ТНТ	2014

Саўндтрэкі

Назва фільма	Фармат	Рэжысер	Год выпуску
«ДМБ: зноў у баі…»	Х/ф	Аляксандр Басаў	2001
«Дзеці Ленінградскага»	Д/ф	Ханна Полак	2004
«Гоп-стоп»	Х/ф	Павел Бардзін	2011
«Святлафор» 64 серыя (4 сезон, 4 серыя)	Серыял	Раман Фокін	2012
«Заклапочаныя, ці Каханне зла» 1 сезон, 2 серыя	Серыял	Барыс Хлебнікаў	2015
«Барадач. Зразумець і дараваць» 1 сезон, 1 і 2 серыі	Серыял	Заур Болотаев	2016
«ЧОП» 19 серыя (2 сезон, 3 серыя)	Серыял	Міхаіл Салаўеў	2016

Склад ў розныя гады

Да сярэдзіны 1988 года Юрый (Хой) Клінскіх працуе сольна, выступаючы на канцэртах і фестывалях варонежскага рок-клуба.

Ніжэй прапануецца няпоўны спіс людзей, у розны час якія мелі дачыненне да групы.

Першы склад:

(1988—1991)

Другі склад:

(1991—1993)

Трэці склад:

(1993—1995)

Чацверты склад:

(1995—1997)

Фінальны склад:

(1997—2000)

• Юрый (Хой) Клінскіх (27 ліпеня 1964, Воронеж — 4 ліпеня 2000 г., Варонеж) — вакал, бэк-вакал, рэчытатыў, дэкламацыя, аўтар музыкі і тэкстаў, аранжыроўкі, секвенсорная рытм-секцыя, акустычная гітара, рытм-гітара (1987—2000).

Гітарысты:

• Ігар (Кущ) Кущев (род. 23 ліпеня 1959, Новамаскоўск, Тульская вобласць) — лідар-гітара ў студыі і на канцэртах (1989—1991).
• Ігар (Ягор) Жирнов (род. 21 верасня 1964, Томск) — лідар-гітара ў студыі (1991—2000).
• Уладзімір Лабанаў (род. 8 верасня 1964, Калінінград (Каралеў), Маскоўская вобласць) — лідар-гітара на канцэртах (1991—1993).
• Вадзім Глухаў (25 жніўня 1965, Воронеж — 18 студзеня 2011, Варонеж) — лідар-гітара на канцэртах (1993—2000), часткова ў студыі (1996).
• Васіль Чорных (3 снежня 1965, Воронеж — 8 красавіка 2008, Варонеж) — рытм-гітара на канцэртах (1995—1998).

Бас-гітарысты:

• Сямен Титиевский (род. 20 студзеня 1968 г., Варонеж) — бас-гітара ў студыі і на канцэртах (1988—1991).
• Сяргей Тупикин (род. 23 студзеня 1965, Варонеж) — лідар-гітара ў студыі і на канцэртах (1988—1989), бас-гітара ў студыі і на канцэртах (1989—1993).
• Віталь (Пітон) Сукочев (род. 15 лютага 1965, Варонеж) — бас-гітара на канцэртах (1993).
• Эльбрус (Брус) Черкезов (род. 7 верасня 1968, г. Макеевка, пас Ханженково, Данецкая вобласць) — бас-гітара ў студыі (1997).
• Валерый Подзоров (род. 23 жніўня 1964) — бас-гітара на канцэртах (1997—1998).
• Васіль Дронаў — бас-гітара ў студыі (2000).

Клавишники:

• Аляксей Ушакоў (род. 12 мая 1963) — клавішныя, секвенсорная рытм-сэкцыя ў студыі і на канцэртах (1989—1995), дэкламацыя ў студыі (1994), бэк-вакал на канцэртах.
• Ігар (Кот) Анікееў (15 жніўня 1961, Воронеж — 10 кастрычніка 2014, Варонеж) — клавішныя, секвенсорная рытм-сэкцыя ў студыі і на канцэртах (1996—2000).

Барабаншчыкі:

• Алег (Крук) Кручкоў (8 студзеня 1964 г. — 18 студзеня 1997, Варонеж) — барабаны ў студыі і на канцэртах (1988—1990).
• Аляксандр Якушаў (род. 21 чэрвеня 1965) — барабаны ў студыі і на канцэртах (1989—1998).

Бэк-вакалісткі:

• Таццяна Фатеева (род. 14 верасня 1968, Эртиль, Варонежская вобласць) — вакал у студыі і на канцэртах (1990—1993).
• Ірына (Бухарына) Пухонина (род. 26 лістапада 19??, Варонеж) — вакал у студыі (1994—1996).
• Вераніка Нікіфарава (род. 29 жніўня 1976) — вакал у студыі (1998).

Гукарэжысеры:

• Андрэй Дзялкоў (род. 23 лютага 1963, Варонеж) — гукарэжысер у студыі і на канцэртах (1989—2000), сола-гітара на канцэртах (1991), клавішныя ў студыі (1991).
• Ігар Князеў (род. 20 траўня 1964) — гукарэжысер на канцэртах (1991).
• Аляксей Крывенка (род. 4 студзеня 1963, Варонеж) — гукарэжысер у студыі і на канцэртах (1991—1992, 1994—1995).
• Андрэй (Баніфацый) Колтаков (род. с. Калядны, Кастрамская вобласць) — гукарэжысер ў студыі (1996).
• Валерый Таманов — гукарэжысер ў студыі (1996, 2000).

Іншыя:

• Аляксандр (Вілачнік) Качарга (2 верасня 1961—2010, Варонеж) — заснавальнік і кіраўнік варонежскага рок-клуба (1987—1990), арганізатар канцэртаў (1989—1990).
• Сяргей Савін — канцэртны дырэктар (1991—1994).
• Канстанцін Ляхаў — канцэртны дырэктар (1995—2000).
• Прывалаў Аляксей (нар. 23 мая 1972, Масква) — тур-менеджар (1995—2000).
• Аляксей Бранцаў (DJ Крот) (нар. 13 сакавіка 1973, Варонеж) — прадзюсар рэміксаў (1997—1999).

Літаратура

Кнігі

• {{{загаловак}}}. — 2001. — ISBN 5-85929-091-8.
• {{{загаловак}}}. — 2004. — ISBN 5-94037-043-8.
• А. С. Аляксееў. Хто есць хто ў расійскай рок-музыцы. — М. : АСТ : Астрель : Харвест, 2009. — С. 437—440. — ISBN 978-5-17-048654-0 (АСТ). — ISBN 978-5-271-24160-4 (Астрель). — ISBN 978-985-16-7343-4 (Харвест).
• {{{загаловак}}}. — 2015.

Песеннікі

• Клінскіх Ю. М. «Апошнія 13 песень» / А. Московкин, А. Карпаў. — М.: ТАА ЛЕАН, ТАА АНТАО, 2000. — 46 с. — 10 000 экз. — ISBN 5-94037-001-2.
• Клінскіх Ю. М. "30 песень гурта «Сектор Газа» / А. Московкин, А. Карпаў. — М.: ТАА ЛЕАН, ТАА АНТАО, 2001. — 80 с. — 5000 экз. — ISBN 5-85929-041-1.
• А. шаршуноў "Яшчэ 30 песень гурту «Сектор Газа». — М.: ТАА ЛЕАН, ТАА АНТАО, 2001. — 72 с. — 7000 экз. — ISBN 5-94037-009-8.
• Шаршуноў А. «30 песень — 3». — М.: ТАА АНТАО, 2002. — 64 с. — 6000 экз. — ISBN 5-85929-098-5.
• «30 песень — IV». — М.: ТАА АНТАО, 2004. — 60 с. — 4000 экз. — ISBN 5-94037-040-3.
• «30 песень — V». — М.: ТАА АНТАО, 2004. — 82 с. — 5000 экз. — ISBN 5-94037-041-1.

Артыкулы

• {{{загаловак}}}. — 2004.
• {{{загаловак}}}. — 06.05.2007.
• {{{загаловак}}}. — 2011. — Т. 1. — ISBN 978-5-211-06264-1 (Изд-во МУ); ISBN 978-5-211-06265-8 (т. 1) (ФСИ). — ISSN 2218-7618.

Спасылкі

• СЕКТОР ГАЗА (нявызн.). Официальный сайт группы.
• Беседка.СекторГаза.ру (нявызн.). Форум, посвящённый группе.
• «Путешествие в «Сектор Газа» (НТК «Дон», 41 канал, Воронеж) (нявызн.). Портал Mail.ru (Лето 1995).
• Интервью с Юрием Клинских в передаче «Муззон» (телеканал «Российские университеты») (нявызн.). Портал YouTube (8 чэрвеня 1996).
• Интервью Юрия Клинских и Надежды Бабкиной в телепрограмме «Кафе «Обломов» (нявызн.)(недаступная спасылка). Официальный сайт телеканала «Россия 1» (19 чэрвеня 1997). Архівавана з першакрыніцы 6 верасня 2016. Праверана 10 жніўня 2016.
• Интервью с Юрием Клинских перед концертом в Омске (нявызн.). Портал YouTube (14 красавіка 1998).
• Последнее видеоинтервью Юрия Клинских журналистам 4-го канала «Воронеж» (нявызн.). Портал YouTube (21 чэрвеня 2000).