Сент-Люсія
Сент-Люсія — дзяржава на аднайменным востраве ў архіпелагу Наветраныя астравы ў Вест-Індыі паміж астравамі Сент-Вінсент і Марцініка. З поўначы амываецца пралівам Сент-Люсія, з поўдня — пралівам Сент-Вінсент.
| |||||
| |||||
| Дэвіз: «The Land, The People, The Light (Радзіма, народ, асвечанасць)» | |||||
| Гімн: «Sons and Daughters of Saint Lucia» | |||||
| Дата незалежнасці | 22 лютага 1979 (ад Вялікабрытаніі) | ||||
| Афіцыйная мова | англійская | ||||
| Сталіца | Кастры | ||||
| Найбуйнейшы горад | Кастры | ||||
| Форма кіравання | Парламенцкая манархія | ||||
| Кароль Генерал-губернатар Прэм’ер-міністр |
Карл III Эрал Чарлз (в. а.) Філіп П’ер | ||||
| Плошча • Усяго • % воднай паверхні |
177-я ў свеце 617 км² 1,6 | ||||
| Насельніцтва • Ацэнка (2002) • Шчыльнасць |
160 145 чал. (191-я) 260 чал./км² | ||||
| ВУП • Разам (2008) • На душу насельніцтва |
$2,833 трлн.[1] (186-ы) $4 800 | ||||
| Валюта | Усходнекарыбскі долар | ||||
| Інтэрнэт-дамен | .lc | ||||
| Код ISO (Alpha-2) | LC | ||||
| Код ISO (Alpha-3) | LCA | ||||
| Код МАК | LCA | ||||
| Тэлефонны код | +1-758 | ||||
| Часавыя паясы | -4 | ||||
Уваходзіць у склад Арганізацыі Усходніх Карыбскіх дзяржаў.
ГісторыяПравіць
Старажытнае насельніцтва Сент-Люсіі — індзейцы аравакі і карыбы, большая частка якіх знішчана еўрапейцамі. Адкрыта Х.Калумбам 13 снежня 1502 года ў дзень Св. Люсіі. У 1639 годзе было заснавана англійскае пасяленне, пасяленцы якога ў 1640 годзе былі забіты. У 1642 годзе востраў быў абвешчаны французскім уладаннем, аднак да 1660 года працягваліся ваенныя сутычкі з карыбамі. У наступным Сент-Люсія неаднаразова пераходзіла з рук у рукі, прыцягваючы Вялікабрытанію і Францыю сваёй зручнай бухтай Кастры. У перыяд з 1650 па 1814 год востраў 14 раз (1650—1664, 1667—1723, 1743—1748, 1756—1762, 1763—1781, 1783—1794, 1795—1796, 1802—1803 — уладанне Францыі) змяняў гаспадароў, але вялікую частку часу знаходзіўся ў руках французаў. З сярэдзіны XVII ст. пачаўся масавы ўвоз афрыканскіх рабоў для працы на цукровых плантацыях. З часам у складзе насельніцтва сталі дамінаваць афрыканцы і мулаты. Паводле Парыжскага мірнага дагавора 1814 г. Сент-Люсія канчаткова пераўтварылася ў калонію Вялікабрытаніі. У 1834 г. брытанскія ўлады адмянілі рабства на востраве. З 1838—1958 гг. Сент-Люсія ўваходзіла ў склад брытанскай калоніі Падветраныя астравы. У 1958—1962 гг. член Вест-Індскай федэрацыі. У 1951 г. было ўведзена ўсеагульнае выбарчае права. З 1967 года «асацыіраваная з Вялікабрытаніяй дзяржава» з правам унутранага самакіраваня. На чале ўрада стаў кіраўнік Аб’яднанай рабочай партыі Джон Комптан. Яго кабінет праводзіў палітыку ўсялякага прыцягнення замежных капіталаўкладанняў. У 1978 годзе на канферэнцыі ў Лондане была распрацавана Канстытуцыя Сент-Люсіі і прынята рашэнне пра прадстаўленне ёй незалежнасці. 22 лютага 1979 г. абвешчана незалежнасць Сент-Люсіі ў складзе Садружнасці на чале з прэм’ер-міністрам Дж. Комптанам. У ліпені 1979 года на датэрміновых парламенцкіх выбарах болшасць галасоў атрымала — Лейбарысцкая партыя Сент-Люсіі. Прэм’ер-міністрам стаў яе лідар Алан Луісі. Унутраная барацьба ў ЛПСЛ паміж яе правым і левым крылом прывяла да вострага палітычнага крызісу. Асноўныя палітычныя прафсаюзныя арганізацыі выступілі за адстаўку ўрада А.Луісі і правядзенне датэрміновых выбараў. Аб’яднанне дзяржаўных службоўцаў і прафсаюз настаўнікаў абвясцілі забастоўку. У 1981 годзе А. Луісі саступіў пост прэм’ер-міністра лейбарысту Уінстану Сенаку, але яно апынулася няздольным кантраляваць становішча ў краіне. Адбыліся сур’ёзныя сутычкі, прафсаюзы і гандляры, незадаволеныя карупцыяй і барацьбой за ўладу, абвясцілі ўсеагульную забастоўку. Супраць урада выступілі і прадпрымальнікі.
У студзені 1982 года быў сфармаваны новы пераходны ўрад на чале з Майклам Пілгрымам, якое ў маі правяло датэрміновыя парламенцкія выбары. На іх перамагла АРП, і Дж. Комптан вярнуўся да ўлады (1982—1996 гг.). Яго ўрад увёў у дзеянне праграму «цвёрдай эканомікі» і ўразала зарплату дзяржаўных службоўцаў. У знешняй палітыцы Комптан цалкам падтрымліваў палітыку ЗША ў рэгіёне. Актыўна прыцягваліся замежныя капіталаўкладанні. У другой палове 1980-х гадоў штогадовы эканамічны рост складаў звыш 8 %. АРП перамагла таксама на парламенцкіх выбарах 1987 і 1992 гадоў. Праблемы з экспартам бананаў у Еўропу і абвастрэнне канкурэнцыі на міжнародным рынку пагоршылі эканамічнае становішча дзяржавы. У 1998 годзе тэмпы эканамічнага росту зменшыліся да 2,9 % у год, а прамысловая вытворчасць у 1997 годзе скарацілася на 9 %. Замена Комптана на пасадзе прэм’ер-міністра Ваганам Люісам у 1996 годзе не выратавала АРП. У 1997 годзе партыя прайграла выбары, і да ўлады вярнулася ЛПСЛ на чале з Кенетам Энтані. Яго кабінет прыступіў да ажыццяўлення праграмы прыватызацыі, а таксама ўсталяваў дыпламатычныя адносіны з КНР. На парламенцкіх выбарах 2001 года лейбарысты ўтрымаліся ва ўладзе і працягнулі ранейшы палітычны курс. На парламенцкіх выбарах 2006 г. Аб’яднаная рабочая партыя Сент-Люсіі перамагла, на пасаду прэм’ер-міністра ў трэці раз уступіў Д. Комптан.
Зноскі
ЛітаратураПравіць
- Сент-Люсія // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 14: Рэле — Слаявіна / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 14. — С. 335—336. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0238-5 (т. 14).