Слабодка (Браслаўскі раён)
Слабо́дка[1] (трансліт.: Slabodka, руск.: Слободка) — аграгарадок у Браслаўскім раёне Віцебскай вобласці Беларусі. Адміністрацыйны цэнтр Слабодкаўскага сельсавета.
Аграгарадок
Слабодка
| ||||||||||||||||||||||
Геаграфія
правіцьЗнаходзіцца паміж азёрамі Поцех, Недрава і Ільмёнак. За 9 км на паўночны ўсход ад горада Браслаў, 220 км ад Віцебска, 21 км ад чыгуначная станцыі Друя[2]; на аўтамабільнай дарозе Браслаў — Друя.
Назва
правіцьВарыянты назвы ў гістарычных крыніцах: Слабада, Слабодка Заверская, Быхаўка, Юзафова.
Гісторыя
правіцьПершы пісьмовы ўспамін пра Слабодку як паселішча Друйскага двара датуецца 1618 годам. У інвентары Браслаўскага староства за 1649 год значыцца мястэчка Слабада. Ад часу свайго заснавання паселішча ўваходзіла ў склад Браслаўскага павета Віленскага ваяводства. У XVIII стагоддзі Слабодка адносілася да маёнтку Завер’е, пераважна належала Мірскім. У канцы XVIII стагоддзя згадваецца прыкагалак (у 1783 годзе — 6 яўрэйскіх дамоў).
У выніку трэцяга падзелу Рэчы Паспалітай (1795) Слабодка апынулася ў складзе Расійскай імперыі, у Браслаўскім павеце Віленскай губерні. У 1806 годзе С. Мірскі фундаваў пабудову мураванага касцёла. 18 снежня 1842 года Слабодка як цэнтр воласці ўвайшла ў склад Новааляксандраўскага павета Ковенскай губерні, у гэты час тут працавалі валасная ўправа і пазыковая каса. У 1865 годзе расійскія ўлады адкрылі народную школу. У 1903 годзе ў Слабодцы і ваколіцах працаваў фалькларыст В. Камінскі, які запісаў тут больш за 30 беларускіх народных песень[3].
У Першую сусветную вайну каля Слабодкі праклалі вузкакалейную чыгунку, якая ў 1920—1960-я гады дзейнічала як пасажырская лінія.
Згодна з Рыжскім мірным дагаворам (1921) Слабодка апынулася ў складзе міжваеннай Польскай Рэспублікі, дзе зрабілася цэнтрам гміны Браслаўскага павета Віленскага ваяводства. На 1931 год у мястэчку працавалі чыгуначная станцыя, школа, пошта, аптэка, карчма, крамы.
У 1939 годзе Слабодка ўвайшла ў БССР, дзе 12 кастрычніка 1940 года зрабілася цэнтрам сельсавета Браслаўскага раёна.
Насельніцтва
правіць- XIX стагоддзе: 1850 год — каля 300 чал., 30 двароў; 1897 год — 643 чал., 124 двары.
- XX стагоддзе: 1931 год — 848 чал., 146 двароў; 1999 год — 1133 чал., 396 двароў.
- XXI стагоддзе: 2001 год — 860 жыхароў, 387 двароў[2].
Інфраструктура
правіць- Лабараторыя азёразнаўства БДУ
- турысцкая база Нацыянальнага парка «Браслаўскія азёры»
- Дом культуры
- Сярэдняя школа
- Бібліятэка
- Абласная псіхіятрычная і ўчастковая бальніцы
Славутасці
правіць- Касцёл Сэрца Ісуса (1903—1906 гады) — Гісторыка-культурная каштоўнасць Беларусі, шыфр 212Г000212
- Гарадзішчы (VII ст. да н.э. — IV ст. н.э.) — Гісторыка-культурная каштоўнасць Беларусі, шыфр 213В000213
- Млын водны (1-я палова XX ст.)
Вядомыя асобы
правіць- Зінаіда Іосіфаўна Дудзюк (нар. 1950) — беларуская паэтэса, празаік, драматург.
Галерэя
правіць-
Возера Поцех з боку вёскі
-
Касцёл Сэрца Ісуса
-
Брама касцёла
-
Каплічка касцёла
-
Слабодка, азёры Поцех і Недрава
Крыніцы
правіць- ↑ Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь: Віцебская вобласць: нарматыўны даведнік / У. М. Генкін, І. Л. Капылоў, В. П. Лемцюгова; пад рэд. В. П. Лемцюговай. — Мн.: Тэхналогія, 2009. — 668 с. ISBN 978-985-458-192-7 (DJVU).
- ↑ а б БелЭн 2002.
- ↑ Кастусь Шыдлоўскі. Слабодка // Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У 6 т. Т. 6. Кн. 1: Пузыны — Усая / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (галоўны рэд.) і інш.; Маст. Э. Э. Жакевіч. — Мн. : БелЭн, 2001. — С. 327. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0214-8.
Літаратура
правіць- Шыдлоўскі К. С. Слабодка // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 14: Рэле — Слаявіна / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 14. — С. 485. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0238-5 (т. 14).
- Słobódka (73) // Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Tom X: Rukszenice — Sochaczew (польск.). — Warszawa, 1889. — S. 805.
- Республика Беларусь. Атлас охотника и рыболова: Витебская область (руск.) / Редактор Г. Г. Науменко. — Мн.: РУП «Белкартография», 2010. — С. 17. — 72 с. — 10 000 экз. — ISBN 978-985-508-136-5.
Спасылкі
правіць- На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Слабодка (Браслаўскі раён)