Спаржакветныя

Спаржакветныя (лац.: Asparagales) — парадак аднадольных раслін. У сістэме класіфікацыі APG II уключаны ў групу манакоты.

Спаржакветныя
Asparagus fallax
Навуковая класіфікацыя
Дамен:  Эўкарыёты Царства:  Расліны Аддзел:  Кветкавыя Клас:  Аднадольныя Парадак:  Спаржакветныя
Міжнародная навуковая назва
Asparagales Bromhead (1838)
Сямействы
Гл. тэкст
Сістэматыка на Віківідах Выявы на Вікісховішчы ITIS   897479 NCBI   73496 EOL   4175 FW   54968

Апісанне

Шматгадовыя, мікатрофныя, часам бесхларафільныя наземныя ці, часцей, эпіфітныя, часам ліянавыя травы. Наземныя віды з каранёвымі клубнямі ці карэнішчамі. Эпіфітныя віды маюць паветраныя клубнепадобныя органы (туберыдыі) для запасання вады і спажыўных рэчываў. Сцёблы сімпадыяльна ці, радзей, монападыяльна разгалінаваныя. Лісты чарговыя, часам двухрадныя, рэдка процілеглыя ці кальчакаватыя, простыя і цэльныя, з паралельным жылкаваннем, часта некалькі мясістыя, звычайна з похвавай асновай. У бесхларафільных відаў яны рэдукаваныя да лусак.

Прадстаўнікі парадку

Найбольш вядомыя харчовыя расліны з гэтага парадку — прадстаўнікі родаў цыбуля і спаржа.

Сярод спаржакветных шмат дэкаратыўных прыгожаквітнеючых раслін, напрыклад, ландыш, нарцыс, амарыліс, архідэі і іншыя.

Хатнія расліны, якія ўваходзяць у гэты парадак: агава, альяс, юка.

Класіфікацыя

Сістэма APG II

Паводле Сістэме APG II (2003) парадак Спаржакветныя (Asparagales) уключае 25 сямействаў:

• §Alliaceae Batsch ex Borkh. (1797), nom. cons. — Цыбулевыя
• [+Agapanthaceae F.Voigt (1850)] 
• [+Amaryllidaceae J.St.-Hil. (1805), nom. cons.] — Амарылісавыя
• §Asparagaceae Juss. (1789), nom. cons. — Спаржавыя
• [+Agavaceae Dumort. (1829), nom. cons.] — Агававыя
• [+Aphyllanthaceae Burnett (1835)] 
• [+Hesperocallidaceae Traub (1972)] 
• [+Hyacinthaceae Batsch ex Borkh. (1797)] — Гіяцынтавыя
• [+Laxmanniaceae Bubani (1901?02)] 
• [+Ruscaceae Spreng. (1826), nom. cons.]
• [+Themidaceae Salisb. (1866)]
• Asteliaceae Dumort. (1829) 
• Blandfordiaceae R.Dahlgren & Clifford (1985) 
• Boryaceae (Baker) M.W.Chase, Rudall & Conran (1997) 
• Doryanthaceae R.Dahlgren & Clifford (1985) 
• Hypoxidaceae R.Br. (1814), nom. cons. 
• Iridaceae Juss. (1789), nom. cons. — Касачовыя
• Ixioliriaceae Nakai (1943) 
• Lanariaceae H.Huber ex R.Dahlgren & A.E.van Wyk (1988)
• Orchidaceae Juss. (1789), nom. cons. — Архідныя
• Tecophilaeaceae Leyb. (1862), nom. cons. 
• §Xanthorrhoeaceae Dumort. (1829), nom. cons. 
• [+Asphodelaceae Juss. (1789)] — Асфадэлавыя
• [+Hemerocallidaceae R.Br. (1810)] 
• Xeronemataceae M.W.Chase, Rudall & M.F.Fay (2001)

nom. cons. — лац.: nomen conservandum: кансерваваная назва, выкарыстанне якой афіцыйна дазволена, нягледзячы на тое, што яна супярэчыць аднаму ці некалькім палажэнням Міжнароднага кодэкса батанічнай наменклатуры (МКБН);

[+…] — сямейства, якое можа быць аддзелена ад папярэдняга;

§ — сямейства, склад якога змяніўся ў параўнанні з Сістэмай APG.

Больш раннія сістэмы

У сістэме класіфікацыі Кронквіста (1981) парадак Asparagales адсутнічае. Большасць таксонаў, якія ўключаюцца ў гэты парадак у Сістэме APG II, у Сістэме Кронквіста ўваходзіць у парадак Liliales падкласа Liliidae класа Liliopsida.

У сістэме класіфікацыі Тахтаджана (1997) парадак Спаржакветныя (Asparagales) уваходзіць у склад надпарадку Lilianae падкласа Liliidae класа Liliopsida.

Гл. таксама

• Ungernia

Літаратура

• An update of the Angiosperm Phylogeny Group classification for the orders and families of flowering plants: APG II. // The Linnean Society of London, Botanical Journal of the Linnean Society. 2003. № 141. — С. 399—436. (англ.)

Полный текст: pdf Архівавана 16 кастрычніка 2022. • Полный текст: html Архівавана 5 снежня 2012. • Краткий обзор Архівавана 19 верасня 2012. Проверено 24 июля 2008 г.

• Жизнь растений. В 6-ти т. Т. 6. Цветковые растения / Под ред. А. Л. Тахтаджяна. — М.: Просвещение, 1982. — С. 94—203.

Спасылкі

• Спаржакветныя: інфармацыя на сайце APWeb (англ.) (Праверана 20 красавіка 2010)