Вікіпедыя

Спіс лаўрэатаў Нобелеўскай прэміі па літаратуры

Гэта старонка — інфармацыйны спіс.

Но́белеўская прэ́мія па літарату́ры (шведск.: Nobelpriset i litteratur) — прэстыжная ўзнагарода за дасягненні ў галіне літаратуры, якая штогод прысуджаецца Шведскай каралеўскай акадэміяй навук у Стакгольме. Адна з пяці Нобелеўскіх прэмій, заснаваных у 1895 годзе паводле запавету шведскага хіміка Альфрэда Нобеля, які памёр у 1896 годзе. Гэтыя прэміі прысуджаюцца за выдатныя заслугі ў галінах хіміі, фізікі, літаратуры, міру і фізіялогіі або медыцыны.

Медаль, які атрымліваюць лаўрэаты Нобелеўскай прэміі. Быў упершыню адчаканены ў 1902 годзе.

Нобелеўская прэмія па літаратуры прысуджаецца штогод з 1901 года. Па стане на 2021 год прэмія была прысуджана 118 лаўрэатам, з іх 16 — жанчыны. Усяго 8 разоў узнагароджанне не праводзілася: у 1914, 1918, 1935, 1940—1943 гадах, 2018 (уручана ў 2019)[1]. Першым лаўрэатам у 1901 годзе стаў французскі паэт і эсэіст Сюлі-Прудом. За ўсе гады існавання прэміі ўсяго 4 разы яна ўручалася адначасова двум лаўрэатам: у 1904, 1917, 1966 і 1974 гадах. На думку сталага сакратара Шведскай акадэміі Петэра Энглунда, гэта абумоўлена прыродай літаратуры — у адрозненне ад навукі ці сумежных галін, дзе можна працаваць разам[1].

Адбор кандыдатаў правіць

Паводле статута Нобелеўскага фонду, высоўваць кандыдатаў на прэмію па літаратуры могуць наступныя асобы[2]:

  1. члены Шведскай каралеўскай акадэміі навук;
  2. прафесары літаратуры і мовазнаўства з вышэйшых навучальных устаноў;
  3. лаўрэаты Нобелеўскай прэміі па літаратуры;
  4. старшыні аўтарскіх саюзаў, якія прадстаўляюць літаратурную творчасць у адпаведных краінах.

Ацэнку заяў і адбор кандыдатаў робіць Нобелеўскі камітэт па літаратуры. З іх ліку Шведская акадэмія абірае лаўрэатаў[2].

Лаўрэаты правіць

1901—1910 • 1911—1920 • 1921—1930 • 1931—1940 • 1941—1950 • 1951—1960 • 1961—1970 • 1971—1980 • 1981—1990 • 1991—2000 • 2001—2010 • 2011—2020 • 2021—…

1901—1910 правіць

Год Партрэт Краіна, лаўрэат Абгрунтаванне ўзнагароды #
1901     Сюлі-Прудом

У асаблівым прызнанні яго паэтычных твораў, што сведчаць пра высокі ідэалізм, мастацкую дасканаласць і рэдкае спалучэнне якасцяў сэрца і інтэлекту

[3]
1902     Тэадор Момзен

Аднаму з выбітных гістарычных пісьменнікаў, пяру якога належыць такая манументальная праца, як «Рымская гісторыя»

[4]
1903     Б’ёрнсцернэ Б’ёрнсан

Як даніна павагі яго высакароднай, пышнай і рознабаковай паэзіі, што заўсёды адрознівалася свежасцю натхнення і рэдкай чысцінёй духа

[5]
1904     Фрэдэрык Містраль
(1/2 прэміі)

У знак прызнання свежай арыгінальнасці і сапраўднага натхнення яго паэтычных твораў, што нібы адлюстроўваюць прыродныя краявіды і спрадвечны дух яго народа, а таксама за яго значную працу ў якасці правансальскага філолага

[6]
    Хасэ Эчэгерай-і-Эйсагірэ
(1/2 прэміі)

У знак прызнання шматлікіх і бліскучых кампазіцый, якія ў індывідуальнай і арыгінальнай манеры адрадзілі выдатныя традыцыі іспанскай драматургіі

1905     Генрык Сянкевіч

За выбітныя заслугі ў галіне эпасу

[7]
1906     Джазуэ Кардучы

Не толькі за глыбокія веды і крытычны розум, а перш за ўсё за творчую энергію, свежасць стылю і лірычную сілу, характэрную для яго паэтычных шэдэўраў

[8]
1907     Рэдзьярд Кіплінг

Улічваючы назіральнасць, арыгінальнасць уяўлення, жвавасць ідэй і выдатны талент да аповеда, якія характарызуюць творы гэтага сусветна вядомага аўтара

[9]
1908     Рудольф Эйкен

У знак прызнання яго сур’ёзных пошукаў праўды, яго пранікнёнай сілы мыслення, шырокага круга гледжання, а таксама цеплыні і сілы, з якой у сваіх шматлікіх працах ён апраўдаў і распрацаваў ідэалістычную філасофію жыцця

[10]
1909     Сельма Лагерлёф

У знак удзячнасці за высокі ідэалізм, яркае ўяўленне і духоўнае ўспрыманне, якія характарызуюць яе творы

[11]
1910     Паўль Гайзэ

За мастацкасць, ідэалізм, якія ён дэманстраваў на працягу свайго шматгадовага і прадуктыўнага творчага шляху як лірычны паэт, драматург, раманіст, аўтар сусветна вядомых навел

[12]

1911—1920 правіць

Год Партрэт Краіна, лаўрэат Абгрунтаванне ўзнагароды #
1911     Марыс Метэрлінк

У знак удзячнасці за яго шматбаковую літаратурную дзейнасць, і асабліва за драматычныя творы, якія адзначаюцца багатым уяўленнем і паэтычнай фантазіяй, што паказана часам пад выглядам казкі, глыбокага натхнення, і загадкавым чынам яны звяртаюцца да ўласных пачуццяў чытачоў і стымулююць іх уяўленне

[13]
1912     Герхарт Гаўптман

Перадусім у знак прызнання плённай, разнастайнай і выбітнай дзейнасці ў галіне драматычнага мастацтва

[14]
1913     Рабіндранат Тагор

За глыбока адчувальныя, свежыя і прыгожыя вершы, з дапамогай якіх ён з неперасягненым майстэрствам зрабіў сваю паэтычную думку, выяўленую яго ўласнымі англійскімі словамі, часткай заходняй літаратуры

[15]
1914 Прэмія не прысуджалася Грашовыя сродкі ўключаны ў спецфонд секцыі [16]
1915     Рамэн Ралан

Як даніна павагі высокага ідэалізму яго літаратурных твораў, а таксама спагадзе і любові да праўды, з якімі ён апісваў розныя тыпы людзей

[17]
1916     Вернер фон Хейдэнстам

У знак прызнання яго значэння, як найславутага прадстаўніка новай эпохі ў сусветнай літаратуры

[18]
1917     Карл Г’елеруп
(1/2 прэміі)

За разнастайную паэтычную творчасць і ўзнёслыя ідэалы

[19]
    Генрык Пантопідан
(1/2 прэміі)

За праўдзівае апісанне сучаснага жыцця Даніі

1918 Прэмія не прысуджалася Грашовыя сродкі ўключаны ў спецфонд секцыі [20]
1919     Карл Шпітэлер

За непараўнальны эпас «Алімпійская вясна»

[21]
1920     Кнут Гамсун

За яго манументальную працу «Плады зямлі»

[22]

1921—1930 правіць

Год Партрэт Краіна, лаўрэат Абгрунтаванне ўзнагароды #
1921     Анатоль Франс

За бліскучыя літаратурныя дасягненні, адзначаныя вытанчанасцю стылю, глыбока выпакутаваным гуманізмам і праўдзіва гальскім тэмпераментам

[23]
1922     Хасінта Бенавентэ-і-Марцінес

За бліскучае майстэрства, з якім ён працягнуў хвалебныя традыцыі іспанскай драмы

[24]
1923     Уільям Ейтс

За натхнёную паэтычную творчасць, што перадае ў высокамастацкай форме нацыянальны дух

[25]
1924     Уладзіслаў Рэймант

За выбітны нацыянальны эпас — раман «Мужыкі»

[26]
1925     Бернард Шоу

За творчасць, адзначаную ідэалізмам і гуманізмам, за іскрыстую сатыру, якая часта спалучаецца з выключнай паэтычнай прыгажосцю

[27]
1926     Грацыя Дэледа

За яе ідэалістычна натхнёныя творы, якія з пластычнай яснасцю малююць жыццё на яе родным востраве і з глыбінёй і спачуваннем вырашаюць чалавечыя праблемы ў цэлым

[28]
1927     Анры Бергсон

У знак прызнання яго яркіх і жыццесцвярджальных ідэй, а таксама за тое выключнае майстэрства, з якім гэтыя ідэі былі ўвасоблены

[29]
1928     Сігрыд Унсет

За запамінальнае апісанне скандынаўскага сярэднявечча

[30]
1929     Томас Ман

Перадусім, за вялікі раман «Будэнброкі», які стаў класікай сучаснай літаратуры, і папулярнасць якога няўхільна расце

[31]
1930     Сінклер Льюіс

За магутнае і выразнае мастацтва аповеда і за рэдкае ўменне з сатырай і гумарам ствараць новыя тыпы і характары

[32]

1931—1940 правіць

Год Партрэт Краіна, лаўрэат Абгрунтаванне ўзнагароды #
1931     Эрык Карлфельт

За яго паэзію

[33]
1932     Джон Галсуорсі

За высокае мастацтва аповеда, вяршыняй якога з’яўляецца «Сага аб Фарсайтах»

[34]
1933   Іван Бунін
(нарадзіўся ў Расійскай імперыі)

За строгае майстэрства, з якім ён развівае традыцыі рускай класічнай прозы

[35]
1934     Луіджы Пірандэла

За творчую адвагу і вынаходлівасць у адраджэнні драматургічнага і сцэнічнага мастацтва

[36]
1935 Прэмія не прысуджалася Грашовыя сродкі ўключаны ў спецфонд секцыі (2/3) і Нобелеўскі фонд (1/3) [37]
1936     Юджын О’Ніл

За сілу ўздзеяння, праўдзівасць і глыбіню драматычных твораў, што па-новаму тлумачаць жанр трагедыі

[38]
1937     Ражэ Мартэн дзю Гар

За мастацкую сілу і праўду ў выяўленні чалавека і найбольш істотных бакоў сучаснага жыцця

[39]
1938     Перл Бак

За шматграннае, сапраўды эпічнае апісанне жыцця кітайскіх сялян і за біяграфічныя шэдэўры

[40]
1939     Франс Сіланпя

За глыбокае пранікненне ў жыццё фінскіх сялян і цудоўнае апісанне іх звычаяў і сувязі з прыродай

[41]
1940 Прэмія не прысуджалася Грашовыя сродкі ўключаны ў спецфонд секцыі (2/3) і Нобелеўскі фонд (1/3) [42]

1941—1950 правіць

Год Партрэт Краіна, лаўрэат Абгрунтаванне ўзнагароды #
1941 Прэмія не прысуджалася Грашовыя сродкі ўключаны ў спецфонд секцыі (2/3) і Нобелеўскі фонд (1/3) [43]
1942 [44]
1943 [45]
1944     Іаганес Енсен

За рэдкую сілу і багацце паэтычнага ўяўлення ў спалучэнні з інтэлектуальнай дапытлівасцю і самабытнасцю творчага стылю

[46]
1945     Габрыела Містраль

За паэзію праўдзівага пачуцця, што зрабіла яе імя знакам ідэалістычнага памкнення для ўсёй Лацінскай Амерыкі

[47]
1946     Герман Гесэ

За натхнёную творчасць, у якой выяўляюцца класічныя ідэалы гуманізму, а таксама за бліскучы стыль

[48]
1947     Андрэ Жыд

За глыбокія і мастацка значныя творы, у якіх чалавечыя праблемы пададзены з адважнай любоўю да праўды і глыбокай псіхалагічнай праніклівасцю

[49]
1948     Томас Эліят

За выбітны наватарскі ўнёсак у сучасную паэзію

[50]
1949     Уільям Фолкнер

За яго значны і з мастацкага пункту погляду ўнікальны ўнёсак у развіццё сучаснага амерыканскага рамана

[51]
1950     Бертран Расел

У знак прызнання яго разнастайных і значных твораў, у якіх ён бароніць гуманітарныя ідэалы і волю думкі

[52]

1951—1960 правіць

Год Партрэт Краіна, лаўрэат Абгрунтаванне ўзнагароды #
1951     Пер Лагерквіст

За мастацкую сілу і абсалютную незалежнасць меркаванняў пісьменніка, які шукаў адказы на вечныя пытанні, што стаяць перад чалавецтвам

[53]
1952     Франсуа Марыяк

За глыбокае духоўнае прасвятленне і мастацкую сілу, з якой ён у сваіх раманах адлюстраваў драму чалавечага жыцця

[54]
1953     Уінстан Чэрчыль

За яго высокае мастацтва гістарычнага і біяграфічнага апісання, а таксама за бліскучае прамоўніцтва ў абарону ўзнёслых чалавечых каштоўнасцяў

[55]
1954     Эрнэст Хемінгуэй

За яго высокае майстэрства ў мастацтве аповеда, прадэманстраванае нядаўна ў «Старым і моры», і за ўплыў, які ён зрабіў на сучасны стыль

[56]
1955     Хальдаўр Лакснес

За яркую эпічную сілу, якая адрадзіла вялікае апавядальнае мастацтва Ісландыі

[57]
1956     Хуан Хіменес

За лірычную паэзію, узор высокага духу і мастацкай чысціні ў іспанскай паэзіі

[58]
1957     Альбер Камю

За велізарны ўнёсак у літаратуру, якая з дальнабачнай сур’ёзнасцю асвятляе праблемы чалавечага сумлення ў наш час

[59]
1958     Барыс Пастарнак

За значныя дасягненні як у сучаснай лірычнай паэзіі, так і ў галіне вялікай рускай эпічнай традыцыі

[60]
1959     Сальваторэ Квазімада

За лірычную паэзію, якая з класічнай жвавасцю выяўляе трагічны досвед нашага часу

[61]
1960     Сен-Жон Перс

За ўзвышанасць і вобразнасць, якія сродкамі паэзіі адлюстроўваюць акалічнасці нашага часу

[62]

1961—1970 правіць

Год Партрэт Краіна, лаўрэат Абгрунтаванне ўзнагароды #
1961     Іва Андрыч

За сілу эпічнага таленту, што дазволіла ва ўсёй паўнаце раскрыць чалавечыя лёсы і праблемы, звязаныя з гісторыяй яго краіны

[63]
1962     Джон Стэйнбек

За рэалістычны і паэтычны талент, што спалучаецца з мяккім гумарам і вострым сацыяльным бачаннем

[64]
1963     Гіоргас Сеферыс

За выбітныя лірычныя творы, насычаныя пакланеннем перад светам старажытных элінаў

[65]
1964     Жан-Поль Сартр

За багатую ідэямі, пранізаную духам волі і пошукамі праўды творчасць, што аказала велізарны ўплыў на наш час

[66]
1965     Міхаіл Шолахаў

За мастацкую сілу і цэласнасць эпасу пра данское казацтва ў пераломны для Расіі час

[67]
1966     Шмуэль Агнон
(1/2 прэміі)

За глыбока арыгінальнае мастацтва аповеда, навеянае яўрэйскімі народнымі матывамі

[68]
    Нэлі Закс
(1/2 прэміі)

За выбітныя лірычныя і драматычныя творы, што даследуюць лёс яўрэйскага народа

1967     Мігель Астурыяс

За яркае творчае дасягненне, у аснове якога ляжыць цікавасць да звычаяў і традыцый індзейцаў Лацінскай Амерыкі

[69]
1968     Кавабата Ясунары

За пісьменніцкае майстэрства, якое перадае існасць японскай свядомасці

[70]
1969     Сэмюэл Бекет

За наватарскія творы ў прозе і драматургіі, у якіх трагізм сучаснага чалавека робіцца яго трыумфам

[71]
1970     Аляксандр Салжаніцын

За маральную сілу, з якой ён ішоў за неадменнымі традыцыямі рускай літаратуры

[72]

1971—1980 правіць

Год Партрэт Краіна, лаўрэат Абгрунтаванне ўзнагароды #
1971     Пабла Нэруда

За паэзію, якая са звышнатуральнай сілай увасобіла ў сабе лёс цэлага кантынента

[73]
1972     Генрых Бёль

За творчасць, у якой спалучаецца шырокі ахоп рэчаіснасці з высокім мастацтвам стварэння характараў і якая стала важкім унёскам у адраджэнне нямецкай літаратуры

[74]
1973     Патрык Уайт

За эпічнае і псіхалагічнае майстэрства, дзякуючы якому быў адкрыты новы літаратурны мацярык

[75]
1974     Эйвінд Юнсан
(1/2 прэміі)

За апавядальнае мастацтва, якое прадбачыць прастору і час і служыць волі

[76]
    Хары Марцінсан
(1/2 прэміі)

За творчасць, у якой ёсць усё — ад кроплі расы да космасу

1975     Эўджэніа Мантале

За выбітныя дасягненні ў паэзіі, вызначаныя велізарнай пранікнёнасцю і асвятленнем праўдзівага, без ілюзій, погляду на жыццё

[77]
1976     Сол Белау

За гуманізм і тонкі аналіз сучаснай культуры, якія спалучаюцца ў яго творчасці

[78]
1977     Вісентэ Алейксандрэ

За выбітную паэтычную творчасць, якая адлюстроўвае становішча чалавека ў космасе і сучасным грамадстве і ў той жа час уяўляе сабой велічнае сведчанне адраджэння традыцый іспанскай паэзіі ў перыяд паміж сусветнымі войнамі

[79]
1978       Ісаак Башэвіс Зінгер

За эмацыйнае мастацтва аповеда, якое, ідучы сваімі каранямі ў польска-яўрэйскія культурныя традыцыі, уздымае вечныя пытанні

[80]
1979     Адысеяс Элітыс

За паэтычную творчасць, якая ў рэчышчы грэчаскай традыцыі, з пачуццёвай сілай і інтэлектуальнай праніклівасцю малюе змаганне сучаснага чалавека за волю і незалежнасць

[81]
1980       Чэслаў Мілаш

Хто з бескампраміснай дальнабачнасцю агучвае адкрыты стан чалавека ў свеце жорсткіх канфліктаў

[82]

1981—1990 правіць

Год Партрэт Краіна, лаўрэат Абгрунтаванне ўзнагароды #
1981     Эліяс Канеці

За творы, адзначаныя шырокім даляглядам, багаццем ідэй і мастацкай сілай

[83]
1982     Габрыэль Гарсія Маркес

За раманы і аповеды, у якіх фантазія і рэальнасць, злучаючыся, адлюстроўваюць жыццё і канфлікты цэлага кантынента

[84]
1983     Уільям Голдынг

За яго раманы, якія з празорлівасцю рэалістычнага апавядання і разнастайнасцю і ўніверсальнасцю міфа асвятляюць становішча чалавека ў сучасным свеце

[85]
1984     Яраслаў Сейферт

За паэзію, якая надзелена свежасцю, пачуццёвасцю і багатай вынаходлівасцю, што дае вызваленчы вобраз нязломнага духу і шматграннасці чалавека

[86]
1985     Клод Сімон

Хто ў сваім рамане спалучае творчасць паэта і мастака з паглыбленым усведамленнем часу ў адлюстраванні чалавечага стану

[87]
1986     Воле Шайінка

Хто ў шырокай культурнай перспектыве і з паэтычным адценнем фармуе драму існавання

[88]
1987     Іосіф Бродскі

За ўсёахопную творчасць, прасякнутую выразнасцю думкі і палкасцю паэзіі

[89]
1988     Нагіб Махфуз

Які дзякуючы сваім творам, багатым на нюансы — то празорліва рэалістычным, то задзірліва неадназначным, — сфармаваў арабскае апавядальнае мастацтва, што ўжываецца да ўсяго чалавецтва

[90]
1989     Каміла Хасэ Села

За выразную і магутную прозу, якая спачувальна і чулліва апісвае чалавечыя слабасці

[91]
1990     Актавіа Пас

За палкія ўсёахопныя творы, адзначаныя пачуццёвым інтэлектам і гуманістычнай цэльнасцю

[92]

1991—2000 правіць

Год Партрэт Краіна, лаўрэат Абгрунтаванне ўзнагароды #
1991     Надзін Гордымер

За тое, што сваім пышным эпасам прынесла велізарную карысць чалавецтву

[93]
1992     Дэрэк Уолкат

За яркую паэтычную творчасць вялікай яркасці, падмацаванай гістарычным бачаннем у выніку мультыкультурнай прыхільнасці

[94]
1993     Тоні Морысан

Хто ў раманах, якія адрозніваюцца дальнабачнай сілай і паэтычным значэннем, дае жыццё істотнаму аспекту амерыканскай рэчаіснасці

[95]
1994     Кэндзабура Оэ

За тое, што ён з паэтычнай сілай стварыў выдуманы свет, у якім рэальнасць і міф, яднаючыся, уяўляюць трывожную карціну сённяшніх чалавечых нягод

[96]
1995     Шэймас Хіні

За лірычную прыгажосць і этычную глыбіню паэзіі, што адчыняе перад намі дзіўныя будні і якая ажыўляе мінулае

[97]
1996     Віслава Шымборска

За паэзію, якая з іранічнай дакладнасцю дазваляе гістарычнаму і біялагічнаму кантэксту выявіцца ў фрагментах чалавечай рэальнасці

[98]
1997     Дарыа Фо

За тое, што ён, пераймаючы сярэднявечным блазнам, ганіць уладу і аўтарытэт і бароніць годнасць прыгнечаных

[99]
1998     Жазэ Сарамагу

Хто з прыпавесцямі, падмацаванымі ўяўленнем, спачуваннем і іроніяй, пастаянна дазваляе нам яшчэ раз спасцігнуць няўлоўную рэальнасць

[100]
1999     Гюнтэр Грас

Чые вясёлыя чорныя байкі адлюстроўваюць забыты твар гісторыі

[101]
2000     Гаа Сінцянь

За твор усеагульнай абгрунтаванасці, горкага разумення і моўнай вынаходлівасці, які адкрыў новыя шляхі для кітайскага рамана і драматургіі

[102]

2001—2010 правіць

Год Партрэт Краіна, лаўрэат Абгрунтаванне ўзнагароды #
2001     Відзьядхар Найпал

За непахісную сумленнасць, што прымушае нас задумацца над фактамі, якія абмяркоўваць звычайна не прынята

[103]
2002     Імрэ Кертэс

За тое, што ў сваёй творчасці Кертэс дае адказ на пытанне пра тое, як індывід можа працягваць жыць і думаць у эпоху, калі грамадства ўсё актыўней падначальвае сабе асобу

[104]
2003     Джон Кутзее

За стварэнне незлічонай колькасці абліччаў дзіўных сітуацый з удзелам чужых

[105]
2004     Эльфрыдэ Елінек

За яе музычную плынь галасоў і водгаласкаў у раманах і п’есах, якія з незвычайным моўным запалам раскрываюць абсурднасць сацыяльных клішэ і іх падпарадкавальную сілу

[106]
2005     Гаральд Пінтэр

За тое, што ў сваіх п’есах прыадчыняе прорву, што ляжыць пад мітуснёй штодзённасці, і ўрываецца ў катавальні прыгнёту

[107]
2006     Архан Памук

За тое, што ў пошуках меланхалічнай душы роднага горада знайшоў новыя знакі для сутыкнення і перапляцення культур

[108]
2007     Дорыс Лесінг

Тая эпістка жаночага досведу, якая са скептыцызмам, агнём і далягляднай сілай падвяргае ўважліваму агляду падзеленую цывілізацыю

[109]
2008       Гюстаў ле Клезіё

Аўтар новых адыходаў, паэтычных прыгод і пачуццёвага экстазу, даследчык чалавецтва, якое знаходзіцца за межамі і ніжэй пануючай цывілізацыі

[110]
2009     Герта Мюлер

Хто з засяроджанасцю ў паэзіі і шчырасцю ў прозе апісвае жыццё бяздольных

[111]
2010     Марыа Варгас Льёса

За картаграфію структуры ўлады і яркія выявы супраціву, паўстанні і паразы індывіда

[112]

2011—2020 правіць

Год Партрэт Краіна, лаўрэат Абгрунтаванне ўзнагароды #
2011     Тумас Транстромер

За дакладныя і багатыя выявы, якія далі чытачам па-новаму зірнуць на рэальны мір

[113]
2012     Мо Янь

За яго агаламшальны рэалізм, які яднае народныя казкі з сучаснасцю

[114]
2013     Эліс Манро

Майстру сучаснага кароткага аповеда

[115]
2014     Патрык Мадыяно

За мастацтва памяці, з дапамогай якога ён расказаў пра самыя неспасціжныя чалавечыя лёсы і жыццёвы свет акупацыі

[116]
2015     Святлана Алексіевіч

За яе шматгалосую творчасць — помнік пакуце і мужнасці нашага часу

[117]
2016     Боб Дылан

За стварэнне новых паэтычных выразаў у вялікай амерыканскай песеннай традыцыі

[118]
2017     Кадзуа Ісігура

Які ў раманах вялікай эмацыйнай сілы адкрыў прорву пад нашым ілюзорным пачуццём сувязі са светам

[119]
2018     Вольга Такарчук[заўв 1]

За апавядальнае ўяўленне, якое з энцыклапедычным запалам уяўляе скрыжаванне меж як форму жыцця

[120]
2019     Петэр Гандке

За ўплывовую працу, якая з дапамогай моўнай вынаходлівасці даследавала перыферыю і спецыфіку чалавечага досведу

[121]
2020     Луіза Глюк

За беспамылковы паэтычны голас, які сваёй строгай прыгажосцю робіць індывідуальнае існаванне ўніверсальным

[122]

2021—… правіць

Год Партрэт Краіна, лаўрэат Абгрунтаванне ўзнагароды #
2021     Абдулразак Гурна

За яго бескампраміснае і спачувальнае даследаванне наступстваў каланіялізму і лёсу бежанца ў прорве паміж культурамі і кантынентамі

[123]
2022     Анні Эрно

За мужнасць і клінічную вастрыню, з якімі яна раскрывае карані, адчужанасць і калектыўныя абмежаванні асабістай памяці

[124]
2023     Юн Фосэ

За наватарскія п’есы і прозу, у якіх ён «даваў голас невыказнаму»

[125]

Цікавыя факты правіць

  • Два чалавекі адмовіліся ад Нобелеўскай прэміі па літаратуры: у 1958 годзе — Барыс Пастэрнак, «Спачатку прыняў, а потым па прычыне пераследу ўладаў сваёй краіны (Савецкага Саюза) адмовіўся ад прэміі»; у 1964 годзе — Жан-Поль Сартр, адмовіўся ад прэміі, таму што ён паслядоўна адмаўляўся ад усіх афіцыйных узнагарод[1].
  • На сённяшні дзень самым маладым лаўрэатам прэміі з’яўляецца Рэдзьярд Кіплінг, найбольш вядомы па «Кнізе джунгляў», якому ў 1907 годзе быў 41 год, калі яму была прысуджана літаратурная прэмія. Найстарэйшым лаўрэатам Нобелеўскай прэміі па літаратуры на сённяшні дзень з’яўляецца Дорыс Лесінг, якой у 2007 годзе было 88 гадоў[1].
  • У 1931 годзе Нобелеўская прэмія па літаратуры была прысуджана Эрыку Карлфельту пасмяротна. З 1974 года Статут Нобелеўскага фонду прадугледжвае, што Нобелеўская прэмія не можа прысуджацца пасмяротна, калі толькі смерць не наступіла пасля абвяшчэння Нобелеўскай прэміі[1].
  • Пры ўручэнні прэміі вядомы толькі імёны лаўрэатаў. Усе іншыя намінацыі і меркаванні чальцоў Нобелеўскага камітэта па літаратуры трымаюцца ў сакрэце цягам 50 гадоў[1].

Заўвагі правіць

  1. ↑ Прэмія была ўручана ў 2019 годзе.

Зноскі

  1. ↑ а б в г д е Facts on the Nobel Prize in Literature. Нобелеўскі фонд. Праверана 23 снежня 2021.
  2. ↑ а б Nomination and selection of literature laureates. Нобелеўскі фонд. Праверана 22 снежня 2021.
  3. ↑ Нобелеўская прэмія па літаратуры 1901 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  4. ↑ Нобелеўская прэмія па літаратуры 1902 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  5. ↑ Нобелеўская прэмія па літаратуры 1903 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  6. ↑ Нобелеўская прэмія па літаратуры 1904 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  7. ↑ Нобелеўская прэмія па літаратуры 1905 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  8. ↑ Нобелеўская прэмія па літаратуры 1906 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  9. ↑ Нобелеўская прэмія па літаратуры 1907 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  10. ↑ Нобелеўская прэмія па літаратуры 1908 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  11. ↑ Нобелеўская прэмія па літаратуры 1909 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  12. ↑ Нобелеўская прэмія па літаратуры 1909 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  13. ↑ Нобелеўская прэмія па літаратуры 1911 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  14. ↑ Нобелеўская прэмія па літаратуры 1912 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  15. ↑ Нобелеўская прэмія па літаратуры 1913 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  16. ↑ Нобелеўская прэмія па літаратуры 1914 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  17. ↑ Нобелеўская прэмія па літаратуры 1915 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  18. ↑ Нобелеўская прэмія па літаратуры 1916 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  19. ↑ Нобелеўская прэмія па літаратуры 1917 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  20. ↑ Нобелеўская прэмія па літаратуры 1918 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  21. ↑ Нобелеўская прэмія па літаратуры 1919 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  22. ↑ Нобелеўская прэмія па літаратуры 1920 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  23. ↑ Нобелеўская прэмія па літаратуры 1921 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  24. ↑ Нобелеўская прэмія па літаратуры 1922 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  25. ↑ Нобелеўская прэмія па літаратуры 1923 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  26. ↑ Нобелеўская прэмія па літаратуры 1924 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  27. ↑ Нобелеўская прэмія па літаратуры 1925 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  28. ↑ Нобелеўская прэмія па літаратуры 1926 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  29. ↑ Нобелеўская прэмія па літаратуры 1927 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  30. ↑ Нобелеўская прэмія па літаратуры 1928 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  31. ↑ Нобелеўская прэмія па літаратуры 1929 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  32. ↑ Нобелеўская прэмія па літаратуры 1930 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  33. ↑ Нобелеўская прэмія па літаратуры 1931 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  34. ↑ Нобелеўская прэмія па літаратуры 1932 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  35. ↑ Нобелеўская прэмія па літаратуры 1933 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  36. ↑ Нобелеўская прэмія па літаратуры 1934 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  37. ↑ Нобелеўская прэмія па літаратуры 1935 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  38. ↑ Нобелеўская прэмія па літаратуры 1936 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  39. ↑ Нобелеўская прэмія па літаратуры 1937 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  40. ↑ Нобелеўская прэмія па літаратуры 1938 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  41. ↑ Нобелеўская прэмія па літаратуры 1939 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  42. ↑ Нобелеўская прэмія па літаратуры 1940 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  43. ↑ Нобелеўская прэмія па літаратуры 1941 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  44. ↑ Нобелеўская прэмія па літаратуры 1942 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  45. ↑ Нобелеўская прэмія па літаратуры 1943 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  46. ↑ Нобелеўская прэмія па літаратуры 1944 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  47. ↑ Нобелеўская прэмія па літаратуры 1945 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  48. ↑ Нобелеўская прэмія па літаратуры 1946 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  49. ↑ Нобелеўская прэмія па літаратуры 1947 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  50. ↑ Нобелеўская прэмія па літаратуры 1948 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  51. ↑ Нобелеўская прэмія па літаратуры 1949 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  52. ↑ Нобелеўская прэмія па літаратуры 1950 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  53. ↑ Нобелеўская прэмія па літаратуры 1951 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  54. ↑ Нобелеўская прэмія па літаратуры 1952 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  55. ↑ Нобелеўская прэмія па літаратуры 1953 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  56. ↑ Нобелеўская прэмія па літаратуры 1954 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  57. ↑ Нобелеўская прэмія па літаратуры 1955 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  58. ↑ Нобелеўская прэмія па літаратуры 1956 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  59. ↑ Нобелеўская прэмія па літаратуры 1957 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  60. ↑ Нобелеўская прэмія па літаратуры 1958 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  61. ↑ Нобелеўская прэмія па літаратуры 1959 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  62. ↑ Нобелеўская прэмія па літаратуры 1960 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  63. ↑ Нобелеўская прэмія па літаратуры 1961 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  64. ↑ Нобелеўская прэмія па літаратуры 1962 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  65. ↑ Нобелеўская прэмія па літаратуры 1963 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  66. ↑ Нобелеўская прэмія па літаратуры 1964 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  67. ↑ Нобелеўская прэмія па літаратуры 1965 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  68. ↑ Нобелеўская прэмія па літаратуры 1966 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  69. ↑ Нобелеўская прэмія па літаратуры 1967 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  70. ↑ Нобелеўская прэмія па літаратуры 1968 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  71. ↑ Нобелеўская прэмія па літаратуры 1969 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  72. ↑ Нобелеўская прэмія па літаратуры 1970 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  73. ↑ Нобелеўская прэмія па літаратуры 1971 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  74. ↑ Нобелеўская прэмія па літаратуры 1972 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  75. ↑ Нобелеўская прэмія па літаратуры 1973 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  76. ↑ Нобелеўская прэмія па літаратуры 1974 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  77. ↑ Нобелеўская прэмія па літаратуры 1975 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  78. ↑ Нобелеўская прэмія па літаратуры 1976 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  79. ↑ Нобелеўская прэмія па літаратуры 1977 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  80. ↑ Нобелеўская прэмія па літаратуры 1978 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  81. ↑ Нобелеўская прэмія па літаратуры 1979 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  82. ↑ Нобелеўская прэмія па літаратуры 1980 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  83. ↑ Нобелеўская прэмія па літаратуры 1981 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  84. ↑ Нобелеўская прэмія па літаратуры 1982 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  85. ↑ Нобелеўская прэмія па літаратуры 1983 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  86. ↑ Нобелеўская прэмія па літаратуры 1984 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  87. ↑ Нобелеўская прэмія па літаратуры 1985 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  88. ↑ Нобелеўская прэмія па літаратуры 1986 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  89. ↑ Нобелеўская прэмія па літаратуры 1987 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  90. ↑ Нобелеўская прэмія па літаратуры 1988 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  91. ↑ Нобелеўская прэмія па літаратуры 1989 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  92. ↑ Нобелеўская прэмія па літаратуры 1990 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  93. ↑ Нобелеўская прэмія па літаратуры 1991 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  94. ↑ Нобелеўская прэмія па літаратуры 1992 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  95. ↑ Нобелеўская прэмія па літаратуры 1993 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  96. ↑ Нобелеўская прэмія па літаратуры 1994 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  97. ↑ Нобелеўская прэмія па літаратуры 1995 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  98. ↑ Нобелеўская прэмія па літаратуры 1996 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  99. ↑ Нобелеўская прэмія па літаратуры 1997 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  100. ↑ Нобелеўская прэмія па літаратуры 1998 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  101. ↑ Нобелеўская прэмія па літаратуры 1999 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  102. ↑ Нобелеўская прэмія па літаратуры 2000 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  103. ↑ Нобелеўская прэмія па літаратуры 2001 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  104. ↑ Нобелеўская прэмія па літаратуры 2002 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  105. ↑ Нобелеўская прэмія па літаратуры 2003 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  106. ↑ Нобелеўская прэмія па літаратуры 2004 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  107. ↑ Нобелеўская прэмія па літаратуры 2005 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  108. ↑ Нобелеўская прэмія па літаратуры 2006 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  109. ↑ Нобелеўская прэмія па літаратуры 2007 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  110. ↑ Нобелеўская прэмія па літаратуры 2008 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  111. ↑ Нобелеўская прэмія па літаратуры 2009 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  112. ↑ Нобелеўская прэмія па літаратуры 2010 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  113. ↑ Нобелеўская прэмія па літаратуры 2011 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  114. ↑ Нобелеўская прэмія па літаратуры 2012 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  115. ↑ Нобелеўская прэмія па літаратуры 2013 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  116. ↑ Нобелеўская прэмія па літаратуры 2014 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  117. ↑ Нобелеўская прэмія па літаратуры 2015 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  118. ↑ Нобелеўская прэмія па літаратуры 2016 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  119. ↑ Нобелеўская прэмія па літаратуры 2017 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  120. ↑ Нобелеўская прэмія па літаратуры 2018 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  121. ↑ Нобелеўская прэмія па літаратуры 2019 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  122. ↑ Нобелеўская прэмія па літаратуры 2020 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  123. ↑ Нобелеўская прэмія па літаратуры 2021 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  124. ↑ Нобелеўская прэмія па літаратуры 2022 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  125. ↑ Нобелеўская прэмія па літаратуры 2023 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.

Спасылкі правіць

  Спіс лаўрэатаў Нобелеўскай прэміі па літаратуры на Вікісховішчы
Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Спіс_лаўрэатаў_Нобелеўскай_прэміі_па_літаратуры&oldid=4602994"