Студзень
Сту́дзень — першы месяц Грыгарыянскага календара і дзясяты месяц старажытнарымскага. Складаецца з 31 дня.
← студзень → | ||||||
п | а | с | ч | п | с | н |
1 | ||||||
2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 |
9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 |
16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 |
23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 |
30 | 31 | |||||
2023 |
НазваПравіць
У старабеларускай мове месяц назваўся стычень, пры гэтым славянская назва выкарыстоўвалася побач з лацінскай формай генвар[1]. У выданнях Францыска Скарыны даецца народная назва студзеня — стычень[2], таксама яна ўпамінаецца ў «Храналогіі» Андрэя Рымшы (1581)[3]. Слова студень выкарыстоўвалася ў старабеларускіх тэкстах у значэнні «холад»[4].
Назва, ужываная ў сучаснай беларускай літаратурнай мове, узнікла ў асяроддзі газеты «Наша ніва» і набыла больш-менш канчатковую форму ў 1912 годзе, калі ў календары «Нашай нівы» былі пададзены прапанаваныя назвы месяцаў з тлумачэннямі. Паслядоўна ў «Нашай ніве» ўжываліся варыянты назвы: у 1907 — январ (стычань), у 1908 — стычань, у 1909 — январ, у 1910—1912 — студзень (январ); далей — студзень («бо дужа сцюдзёна»)[5].
Зноскі
- ↑ Гістарычны слоўнік беларускай мовы, 2013, с. 28
- ↑ Скарына Ф. Творы:...
- ↑ Андрей Рымша. [Хронология]...
- ↑ Гістарычны слоўнік беларускай мовы, 2013, с. 14
- ↑ Гісторыя беларускай літаратурнай мовы, Т.2.
ЛітаратураПравіць
- Андрей Рымша. [Хронология] (1581) // Транслитерация О.Лицкевича по факсимиле в изд.: Запаско Я.П. Мистецька спадщина Iвана Федорова. Львів, 1974. С.33, 36. — Эл.рэсурс starbel.narod.ru
- Гістарычны слоўнік беларускай мовы / пад рэд. А. М. Булыкі. — Мінск, 2013. — Т. 33.
- Гісторыя беларускай літаратурнай мовы. У 2 т. Т. 2. — Мн., 1967. С.138,139
- Скарына Ф. Творы: Прадмовы, сказанні, пасляслоўі, акафісты, пасхалія / Уступ. арт., падрыхт. тэкстаў, камент., слоўнік А. Ф. Коршунава, паказальнікі А. Ф. Коршунава, В. А. Чамярыцкага. — Мн.: Навука і тэхніка, 1990. — С. . — 207 с.: іл. ISBN 5-343-00151-3.