Вікіпедыя

Суд над Перакладам новага свету

Суд над Перакладам новага свету — шэраг судовых разбіральніцтваў паміж Паўночна-Заходняй транспартнай пракуратурай і некалькімі юрыдычнымі структурамі Сведкаў Іеговы ў 2015—2017 гг. на прадмет канфіскацыі і прызнання экстрэмісцкай некаторых прадметаў рэлігійнай літаратуры, у асаблівасці выдання Бібліі: Святое Пісанне — Пераклад новага свету.

Пераклад новага свету Святога Пісання

Пачатак разбіральніцтваў правіць

13 ліпеня 2015 г. мытня РФ затрымала на мяжы з Фінляндыяй партыю літаратуры Сведкаў Іеговы, якая накіроўвалася ў Расію. Сярод матэрыялаў былі брашуры «Хто такі Іегова?», «Сведкі Іеговы і адукацыя», «Калі памёр блізкі табе чалавек», «Біблія і яе галоўная тэма», «Як знайсці задавальненне ў жыцці» і 2016 экзэмпляраў выдання Бібліі «Пераклад новага свету». Некалькі экзэмпляраў Бібліі былі накіраваны Паўночна-Заходняй транспартнай пракуратурай на экспертызу на наяўнасць экстрэмізму[1][2]. 3 жніўня 2015 г. эксперты «Цэнтра соцыякультурных экспертыз» Н. Крукава, В. Кацельнікаў і А. Тарасаў заключылі што «ПНМ не з’яўляецца варыянтам перакладу Бібліі ў хрысціянскай традыцыі, і. адпаведна не з’яўляецца Бібліяй як кананічным сходам тэкстаў[3]».

Сведкі Іеговы Расіі і Фінляндыі падалі скаргу на дзеянні мытні, але спачатку Арбітражны суд Санкт-Пецярбурга і Ленінградскай вобласці (29.12.2015), а потым і Вярхоўны Суд РФ (23.12.2016) адхіляюць гэту скаргу і пастанаўляюць пакінуць літаратуру, у тым ліку Бібліі, канфіскаванай[4].

Заключэнні экспертаў па запытам адвакатаў правіць

Па запытам адвакатаў арганізацый Сведкаў Іеговы было зроблена некалькі экспертных заключэнняў. 9 сакавіка 2016 г. прафесар-рэлігіязнаўца Міхаіл Адынцоў зрабіў рэлігіязнаўчае заключэнне, ў якім гаворылася: «Што датычыцца агульнага сэнсавага зместу трох перакладаў Святога Пісання — Перакладу новага свету, Сінадальнага перакладу і Сучаснага перакладу, то яно фактычна ідэнтычна… Пры правядзенні даследавання сутнасных адрозненняў і розначытанняў, супярэчнасцяў і проціпастаўленняў, якія дазваляюць зрабіць выснову, што нейкі з трох прадстаўленых перакладаў Бібліі (Святога Пісання) не з’яўляецца такім, не выяўлена. Святое Пісанне — Пераклад новага свету, Сінадальны пераклад і Сучасны пераклад з’яўляюцца перакладамі Бібліі»[5].

11 красавіка 2016 г. прафесар кафедры культуралогіі Уральскага федэральнага ўніверсітэта імя Ельцына А. Мядведзеў зрабіў яшчэ адно рэлігіязнаўчае заключэнне, якое сцвярджала: «выданне „Святое Пісанне — Пераклад новага свету“ вырашае тыя ж задачы больш дакладнага перакладу, аўтэнтычнага старажытным тэкстаў, больш адпаведнага сучаснаму стану мовы і дадзеных сучасных навук… Гэты пераклад мае права называцца Бібліяй, бо з’яўляецца перакладам тых старажытных тэкстаў, якія складаюць збор святых тэкстаў, якія прызнаюцца ўсімі хрысціянскімі напрамкамі. Параўнанне гэтага тэксту з тэкстамі іншых перакладаў Біблій сведчыць, што пры нязначных адрозненнях выданне „Святое Пісанне — Пераклад новага свету“ дакладна перадае асноўны сэнс біблейскага светаразумення, асноўныя прынцыпы хрысціянскага веравучэння. Моўныя, стылістычныя несупадзення не змяняюць дамінантных сэнсаў, не ўводзяць дадатковых сэнсавых адценняў»[6].

20 красавіка 2016 г. прафесары Інстытута рускай мовы імя Вінаградава А. Баранаў і Д. Дабравольскі зрабілі лінгвістычнае заключэнне параўнання пяці рускіх перакладаў: Сінадальнага перакладу, Сучаснага перакладу, Перакладу новага свету, перакладу Расійскага Біблейскага Таварыства і перакладу Інстытута перакладу Бібліі. Адвакаты паставілі экспертам пытанні: Якія ёсць адрозненні паміж прадстаўленымі тэкстамі перакладу Бібліі? Ці можна даць класіфікацыю існуючых адрозненняў паміж тэкстамі перакладаў? Калі адрозненні ёсць, то ці пазначаюць яны на істотныя сэнсавыя адрозненні паміж даследуемымі перакладамі? На гэта ў заключэнні былі зроблены такія высновы:

«Праведзены аналіз прадстаўленых пяці перакладаў тэксту Бібліі паказвае на тое, што пераклады звязаныя паміж сабой рэгулярнымі пераўтварэннямі, якія не змяняюць істотным чынам семантыкі (сэнсу) сціхоў Бібліі. Такімі сінанімічных пераўтварэннямі з’яўляюцца: змяненне парадку прытрымлівання членаў сказа, сінанімічныя лексічныя замены, якія ўдакладняюць пашырэння, граматычныя сінанімічныя замены, неістотныя апушчэнні, анафарызацыя і зняцце анафары, метафарызацыя і дэметафарызацыя і некаторыя іншыя менш частотныя трансфармацыі тэксту, прааналізаваныя ў прадстаўленым матэрыяле. Існаванне названых сінанімічных пераўтварэнняў, трансфармацый паміж перакладамі Бібліі кажа пра тое, што яны эквівалентныя з пункту гледжання перадачы сэнсу.

Даследаваны матэрыял 122 сціхоў з’яўляецца прадстаўнічай выбаркай з тэксту Бібліі, якая перадае істотныя змястоўныя характарыстыкі даследаваных перакладаў. Такім чынам, можна сцвярджаць наступнае:

1. Між прадастаўленымі тэкстамі перакладу Бібліі выяўляюцца рэгулярныя суадносіны, якія можна прадставіць як фармальнае пераўтварэнне Сінадальнага перакладу ў параўнанні з іншымі перакладамі.

2. Выяўленыя адрозненні ў перакладах сціхоў Бібліі неістотныя з пункту гледжання агульнага сэнсу тэксту Бібліі.

Прадастаўленыя пераклады Бібліі эквівалентныя з пункту гледжання выразы семантыкі (сэнсу) біблейскага тэксту[7].»

Рашэнні Выбарскага гарадскога суда правіць

Судовае разбіральніцтва па наяўнасці экстрэмізму ў канфіскаванай літаратуры пачалося ў Выбаргскім гарадскім судзе ў 15 сакавіка 2016 г[8]. Суд дазволіў прадстаўнікам Сведкаў Іеговы ўдзельнічаць у працэсе ў якасці зацікаўленага боку[9] і некалькі разоў пераносіў разбіральніцтва. 26 красавіка 2016 г. суд прыняў рашэнне аб правядзенні рэлігіязнаўчай экспертызы канфіскаванай літаратуры[10].

6 чэрвеня 2017 Цэнтр сацыякультурных экспертыз, арганізацыя, якой былі накіраваны на даследаванне экзэмпляры канфіскаванай літаратуры, заключае, што Пераклад новага свету з’яўляецца не Бібліяй, а экстрэмісцкай публікацыяй[11].

17 жніўня 2017 г. суд г. Выбарг (Расія) аб’явіў «Святое Пісанне — Пераклад новага свету экстрэмісцкім выданнем»[12]. Свае рашэнне суд абгрунтаваў спасылкай на заключэнне экспертаў ад пракуратуры, якія заявілі:

«Прадстаўленая на даследаванне кніга „Святое Пісанне — Пераклад новага свету“ не з’яўляецца Каранам, Танахам або Ганджуром, паколькі, як гаварыцца ў самім выданні, яна складзена на аснове іншых крыніц. У той жа час яна не з’яўляецца Бібліяй у сілу тых прычын, што не мае такой назвы, у аснове яе ляжыць пераклад на англійскую мову старажытнагабрэйскіх і старажытнагрэцкіх тэкстаў, у тэкст былі ўнесены значныя змены, наяўнасць якіх прызнаецца самімі аўтарамі перакладу „новага свету“. Самы паказальны прыклад — трактоўка тэтраграмматона ў форме Іеговы. Акрамя таго, ключавыя тэксты Новага Запавету, якія сцвярджаюць адзінства прыроды і роўнасць Бога Айца і Бога Сына, зменены так, каб яны маглі быць вытлумачаны ў процілеглым значэнні. Таксама ў дадзенай кнізе адсутнічаюць цытаты з Карана, Танах або Ганджура і Бібліі. Спасылка прадстаўнікоў зацікаўленых асоб, а таксама паказанні спецыялістаў, на наяўнасць у тэксце кнігі „Святое Пісанне — Пераклад новага свету“ тэксту, які часткова супадае па сваім змесце з тэкстам агульнапрызнаных перакладаў Бібліі, само па сабе не з’яўляецца падставай лічыць усё выданне Бібліяй як такой, у сувязі з чым да яго не могуць быць ужытыя нормы артыкулу 3.1 Федэральнага закона 114-ФЗ „Аб супрацьдзеянні экстрэмісцкай дзейнасці“, у адпаведнасці з якім Біблія, Каран, Танах і Ганджур, іх змест і цытаты з іх не могуць быць прызнаныя экстрэмісцкімі матэрыяламі[13].»

Сведкі Іеговы вялі тэкставую трансляцыю судовага паседжання[14] і 21 верасня 2017 г. падалі апеляцыю і Ленінградскі абласны суд[15]. Пазней на афіцыйным сайце Сведкаў Іеговы з’явілася інфармацыя, што апеляцыйнае слуханне пройдзе 6 снежня 2017 г[16].

Рэакцыя вучоных і арбітражнае рашэнне Ленінградскага абласнога суда правіць

Прафесар-біблеіст, вядомы крытык перакладу Новага свету, А. Дзясніцкі, перакладчыца Я. Смагіна і вядомыя рэлігіязнаўцы Расіі М. Шабураў і К. Элбакян у канцы лістапада — пачатку снежня 2017 г. выступілі з асуджэннем рашэння Выбаргскага суда, як парушэння законаў РФ і ўмяшальніцтва пракуратуры ў рэлігіязнаўчыя спрэчкі[17][18][19][20].

6 снежня 2017 г. калегія Ленінградскага абласнога суда прыняла рашэнне заслухаць экспертаў, якія праводзілі аналіз Перакладу Новага свету і яшчэ некалькіх выданняў Сведкаў Іеговы на наяўнасць экстрэмізму і 20 снежня, пасля відэаканферэнцыі з гэтымі экспертамі і разглядання матэрыялаў справы, пакінула рашэнне Выбаргскага гарадскога суда без змяненняў. Пры гэтым, згодна тэкставай трансляцыі паседжанняў 6 і 20 снежня, суд адхіліў практычна ўсе хадатайніцтвы еўрапейскіх структур Сведкаў Іеговы, якія прадстаўлялі праваўладальніка Перакладу новага свету[21]. Пазней на сайце Сведкаў Іеговы ў Расіі была апублікавана вытрымка з пастановы Ленаблсуда, якая тлумачыла, чаму суд не прызнаў гэта выданне перакладам Бібліі: «Довады пра тое, што кніга ў шэрым пераплёце на рускай мове з назвай „Святое Пісанне — Пераклад новага свету“ з’яўляецца Бібліяй, адхіляюцца, паколькі кніга не ўтрымлівае адпаведны загаловак „Біблія“, што прадугледжана сістэмай стандартаў па інфармацыі, бібліятэчнай і выдавецкай справе (ДАСТ 7.80-2000), фактычна з’яўляецца перакладам на рускую мову, у яе аснове ляжыць пераклад на англійскую мову старажытнаяўрэйскіх і старажытнагрэчаскіх тэкстаў са значнымі зменамі, наяўнасць якіх прызнаецца самімі аўтарамі „Перакладу новага ўраду свету“[22].» Вытрымка суправаджалася тлумачэннем, што дзяржстандарт 7.80-2000 увогуле не узгадваўся падчас судовага разбіральніцтва і што ён рэгламентуе бібліятэчную і бібліяграфічную дзейнасць і таму прыменены судом памылкова[23].

Крыніцы правіць

  1. ↑ Таможня задержала две тысячи экзэмпляров Библии в переводе Свидетелей Иеговы // Сова
  2. ↑ Россия признает Библию экстремистской // Афіцыйны сайт Сведкаў Іеговы
  3. ↑ Котельников В., Тарасов А., Крюкова Н. Справка об исследовании. Библия // Официальный сайт Свидетелей Иеговы в России
  4. ↑ Россия признает Библию экстремистской // Афіцыйны сайт Сведкаў Іеговы
  5. ↑ Одинцов М. Религиоведческое заключение. Библия // Официальный сайт Свидетелей Иеговы в России
  6. ↑ Медведев А. Религиоведческое заключение. Библия // Официальный сайт Свидетелей Иеговы в России
  7. ↑ Баранов А., Добровольский Д. Лингвистическое заключение. Библия // Официальный сайт Свидетелей Иеговы в России
  8. ↑ Арестовали Библию // Радио Свобода
  9. ↑ Суд согласился привлечь общину Свидетелей Иеговы к процессу о запрете Библии // Сова
  10. ↑ Началось рассмотрение иска о запрете Библии в переводе Свидетелей Иеговы // Сова
  11. ↑ Россия признает Библию экстремистской // Афіцыйны сайт Сведкаў Іеговы
  12. ↑ Библия в переводе Свидетелей Иеговы признана экстремистской// Информационно-аналитический центр «Сова»
  13. ↑ Решение по Делу № 2-5/2017 // Официальный сайт Выборгского городского суда
  14. ↑ Репортаж: Суд над Библией в Выборге Архівавана 2 кастрычніка 2017. // Официальный сайт Свидетелей Иеговы в России
  15. ↑ Апелляционная жалоба на решение Выборгского суда о запрете Библии (таксама яе поўны тэкст ан-лайн Архівавана 2 кастрычніка 2017.) // Официальный сайт Свидетелей Иеговы в России
  16. ↑ Russian Court to Hear Appeal on Declaring the Bible «Extremist» // Jehovah’s Witnesses official website
  17. ↑ Андрей Десницкий: «Это вопрос профессионалов и читателей, а не прокуратуры и суда» // Официальный сайт Свидетелей Иеговы в России
  18. ↑ Николай Шабуров: «Это перевод Библии. Попытки утверждать иное просто невежественны» // Официальный сайт Свидетелей Иеговы в России
  19. ↑ Екатерина Элбакян: «Признавая экстремистским перевод, мы признаем экстремистским сам текст» // Официальный сайт Свидетелей Иеговы в России
  20. ↑ Евгения Смагина: «Несколько альтернативных переводов — это безусловное благо» // Официальный сайт Свидетелей Иеговы в России
  21. ↑ Репортаж: Слушание в Леноблсуде о запрете перевода Библии Архівавана 2 студзеня 2018. // Официальный сайт Свидетелей Иеговы в России
  22. ↑ Леноблсуд мотивировал решение о запрете „Священного Писания“ отсутствием слова „Библия“ в заголовке // Официальный сайт Свидетелей Иеговы в России
  23. ↑ Леноблсуд мотивировал решение о запрете «Священного Писания» отсутствием слова «Библия» в заголовке // Официальный сайт Свидетелей Иеговы в России

Спасылкі правіць

Пераклад новага свету ан-лайн правіць

Тэкставыя трансляцыі судовых паседжанняў правіць

Дакументы судовых разбіральніцтваў над перакладам правіць

Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Суд_над_Перакладам_новага_свету&oldid=4620031"