Вікіпедыя

Сутыкненні ў Трыпалі (2022)

Сутыкненні ў Трыпалі — узброенае супрацьстаянне ў Трыпалі (Лівія) паміж прыхільнікамі Фатхі Башагі і Абдэля Дбэйбе. Канфлікт двух палітыкаў адбыўся вакол пасады прэм’ер-міністра. Дбэйба і Башага лічаць менавіта сябе кіраўніком Кабінета міністраў, што вярнула краіну да двоеўладдзя.

Сутыкненні ў Трыпалі
Асноўны канфлікт: Лівійскі крызіс
Дата 17 мая/22 ліпеня/27 жніўня/2-3 верасня 2022
Месца Трыпалі
Прычына двоеўладдзе, праблема з правядзеннем выбараў
Вынік ні адзін з бакоў не дамогся поспеху
Праціўнікі
Лівія Прыхільнікі Башагі: Лівія Прыхільнікі Дбэйбы:
Камандуючыя
Фатхі Башага,
Асама аль-Джувайлі,
Хайтэм Таджуры,
Абу Зрэба 		Абдэль Дбэйбе,
Абу Рауф Кары,
Эмад аль-Трабілісі
Агульныя страты
36 забітых, 161 параненых (за ўвесь час)

Перадумовы Правіць

23 кастрычніка 2020 года ў Лівіі скончылася грамадзянская вайна паміж Урадам нацыянальнай згоды, які базаваўся ў Трыпалі, і Палатай прадстаўнікоў, якая знаходзілася ў Табруку.

5 лютага 2021 года бакі канфлікту дамовіліся аб стварэнні часовага ўрада на Форуме лівійскага палітычнага дыялогу, які прайшоў у Жэневе пад эгідай ААН. Абдэль Хамід Дбэйбе быў абраны прэм’ер-міністрам урада нацыянальнага адзінства, а прэзідэнцкі савет узначаліў Мухамед аль-Манфі[1]. Умовай фармавання ўрада нацыянальнага адзінства было ўключэнне ў яго асоб, якія раней не займалі пасады ў папярэдніх кабінетах міністраў краіны. Планавалася, што гэта пераходны ўрад будзе кіраваць Лівіяй да выбараў[2].

Кіраўнік Урада нацыянальнай згоды Фаіз Сарадж афіцыйна перадаў уладныя паўнамоцтвы прэзідэнцкага савету і новаму ўраду 16 сакавіка 2021 года. Такім чынам, фармальна ў Лівіі ўпершыню за сем гадоў аб’яднаўся ўрад[3].

21 верасня 2021 года Палата прадстаўнікоў вынесла вотум недаверу ўраду нацыянальнага адзінства, а 10 лютага 2022 года прызначыла Фатхі Башагу прэм’ер-міністрам. Дбэйбе і УНА адхілілі гэтае прызначэнне[4].

Бакі Правіць

Урад Дбэйбы арыентаваны на Турцыю, а непасрэдна ў Лівіі абапіраецца на частку груповак Трыпалі і Місураты. Ён актыўна спрабуе падкупіць моладзь, выкарыстоўваючы дзяржаўныя фінансы для прасоўвання спецыяльнай грашовай дапамогі для маладых. У Дбэйбы ёсць план стаць будучым прэзідэнтам, нягледзячы на тое што закон, прыняты раней Палатай прадстаўнікоў, гэта забараняе[5].

У сваю чаргу Башага заручыўся падтрымкай усходу краіны, у прыватнасці, Табрука, дзе размяшчаецца Палата прадстаўнікоў. Яна падтрымліваецца Лівійскай нацыянальнай арміяй пад камандаваннем Халіфа Хафтара[5]. Характэрна, што ў ходзе грамадзянскай вайны 2010-х гадоў Башага знаходзіўся на баку праціўнікаў Табрука.

Асноўным патрабаваннем яго прыхільнікаў з’яўляецца адстаўка ўрада пад кіраўніцтвам Дбэйбы, бо той не выканаў галоўнай сваёй задачы — не былі арганізаваны выбары прэзідэнта і парламента краіны. Выбары павінны былі адбыцца яшчэ 24 снежня 2021 года, але ў апошні момант усе мерапрыемствы былі перанесены на студзень, затым на лета, а пазней яшчэ на нявызначаны тэрмін[5].

Атрады Правіць

З боку прыхільнікаў Башагі да канфлікту далучыліся фарміраванні ЛНА Хафтара, як, напрыклад, 28-я пяхотная дывізія (брыгада ан-Навасі), 777-я брыгада, 55-ы пяхотны батальён. Яго таксама падтрымалі брыгады апалчэнцаў Зінтана, рэвалюцыянераў Трыпалі, Аль-Халбус, Аль-Марса і Абу Зрэбы. Дбэйбе аб’яднаў вакол сваёй фракцыі Упраўленне падтрымкі стабільнасці, Спецыяльныя сілы стрымлівання (RADA), атрады Эмада аль-Трабілісі, 444-ю брыгаду, 610-ю брыгаду, 301-ы батальён і 52-ю пяхотную брыгаду (апошнія чатыры — былыя часці ЛА). Ёсць інфармацыя, што яго непасрэдна падтрымалі туркі і баевікі групоўкі «Сірыйская нацыянальная армія»[6][7].

Сутыкненні Правіць

Раніцай 17 мая Башага распачаў спробу ўвайсці ў сталіцу, што прывяло да першага ўзброенага інцыдэнту. Палітык заехаў без узброенага суправаджэння, але падвергнуўся нападу баевікоў, саюзнікаў Дбэйбы. Аднак апошні заявіў, што менавіта Башага быў з баевікамі[8].

22 ліпеня адбыліся новыя сутычкі. Адначасна паміж бакамі канфлікту пачаліся перамовы аб эвакуацыі 60 студэнтаў, якія знаходзіліся ў зоне баявых дзеянняў у адным з універсітэцкіх будынкаў раёна Фарнадж[9].

У канцы жніўня два прэм’ера абмяняліся завочнымі пасланнямі адзін да аднаго. Спачатку Дбэйба заявіў, што ў Лівіі «няма іншага шляху, акрамя выбараў». Затым Фатхі Башага накіраваў ліст да суперніка, запатрабаваўшы неадкладна перадаць уладу. Пры гэтым ён назваў Дбэйбу былым прэм’ер-міністрам. У адказ яго апанент напісаў у Twitter[10]:

  Былы міністр унутраных спраў [Башага займаў гэтую пасаду да 2021 года], пазбаўце сябе ад паўторных паведамленняў і пагроз распаліць вайну. Калі вы зацікаўлены ў жыцці лівійцаў, ідзіце на выбары і адмоўцеся ад ілюзій ваенных пераваротаў, іх час прайшоў.  

Хутка, 27 жніўня, успыхнулі сутыкненні ў лівійскай сталіцы Трыпалі. Атрады Башагі вылучылі ў сталіцу дадатковыя сілы з Місураты. На некаторы час яго прыхільнікі занялі тэрыторыю міжнароднага аэрапорта Трыпалі[11]. Хутка яны былі вымушаны пакінуць свае пазіцыі ў цэнтры горада, а падмацаванне разгарнуць назад[10]. Да вечара на вуліцах наступіла адноснае зацішша[12].

Прыхільнікі Дбэйбы заяўлялі, што баявыя дзеянні пачаліся пасля правалу перамоваў аб прадухіленні кровапраліцця. У сваю чаргу Башага запэўніваў пра адсутнасць якіх-небудзь падобных мерапрыемстваў. Найбольш уплывовы з саюзных яму палявых камандзіраў Усама Джувейлі ў інтэрв’ю лівійскім СМІ заявіў, што баі былі выкліканы трэннямі паміж групоўкамі і няма злачынства ў тым, каб спрабаваць прывесці да ўлады кіраўніка ўрада, абранага парламентам[10].

2 і 3 верасня сутыкненні аднавіліся. Баі зафіксаваны ў раёне Варшафала на заходняй ускраіне Трыпалі[13].

Ахвяры Правіць

Падчас інцыдэнту 17 мая быў забіты адзін чалавек[14].

Падчас баёў 22 ліпеня, паводле звестак прадстаўніка сталічнага аддзялення хуткай дапамогі Усама Алі, трое чалавек загінулі. Яшчэ двое параненых мірных жыхароў даставілі ў шпіталь[9].

27 жніўня, паводле першапачатковых афіцыйных звестак Міністэрства аховы здароўя, у выніку сутычак загінулі 23 чалавекі, 140 атрымалі раненні[5]. Пазней колькасць ахвяр вырасла да 32 забітых і 159 пацярпелых[15][16].

Рэакцыя Правіць

  • Май: Прадстаўнік Дзярждэпартамента ЗША заявіў, што ведамства вельмі занепакоенае гвалтам, і заклікаў усе ўзброеныя групоўкі ўстрымлівацца ад сутычак[8].
  • Жнівень: Член савета старэйшын гарадскога савета Трыпалі Амар Вехеба заклікаў усіх захоўваць спакой, а таксама прыгразіў крымінальным пераследам для ўсіх, хто стаў прычынай дадзенай сітуацыі[12]. Місія падтрымкі ААН у Лівіі заклікала бакі да неадкладнага спынення агню[12].

Зноскі

  1. ↑ Sami Zaptia. BREAKING: New unified Libyan government selected by LPDF in Geneva, Libya Herald (5 February 2021). Праверана 5 February 2021.
  2. ↑ Глава ПНС Ливии передал полномочия новой переходной власти, Russia Today (16 марта 2021).
  3. ↑ Правительство Ливии объединилось впервые за семь лет
  4. ↑ Libya rifts deepen as new PM named, incumbent refuses to yield, Reuters (10 February 2022). Праверана 10 February 2022.
  5. ↑ а б в г Полина Коноплянко. В Ливии вновь полилась кровь: двоевластие оказывается неизбежным // Московский комсомолец : газета. — 28 августа 2022.
  6. ↑ Mustafa Fetouri. Who fought who in Tripoli last week, and why. Middle East Monitor (1 верасня 2022).
  7. ↑ Libya: Syrian Mercenaries Played a Key Role in Recent Tripoli Clashes. Syrians for Truth and Justice (14 верасня 2022).
  8. ↑ а б Clashes force Libya's Bashagha from Tripoli after brief attempt to enter
  9. ↑ а б Дмитрий Сотак. В столице Ливии снова начались бои // Lenta.ru : интернет-издание. — 22 июля 2022
  10. ↑ а б в Марианна Беленькая. Два премьера на один Триполи // Коммерсантъ : газета. — № 157 (7358). — 28 августа 2022.
  11. ↑ В столкновениях в столице Ливии погибли семь человек, сообщили СМИ
  12. ↑ а б в Ливия: не менее 32 человек погибли в результате столкновений // Euronews : телеканал.
  13. ↑ Libyan armed factions clash on outskirts of Tripoli.
  14. ↑ "Libye: Combats à Tripoli après un coup de force du gouvernement rival"
  15. ↑ 32 killed in Libya’s Tripoli as fears grow of a wider war (англ.). www.aljazeera.com. Праверана 28 жніўня 2022.
  16. ↑ Libya clashes: UN calls for ceasefire after 32 killed(англ.), BBC News (28 жніўня 2022). Праверана 28 жніўня 2022.
Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Сутыкненні_ў_Трыпалі_(2022)&oldid=4577292"