Сцяпан Захаравіч Гаўрусёў

Сцяпан Захаравіч Гаўрусёў (10 мая 1931, в. Нова-Аляксандраўка, цяпер Дрыбінскі раён, Магілёўская вобласць — 12 сакавіка 1988, Мінск) — беларускі паэт, перакладчык.

Сцяпан Гаўрусёў
Асабістыя звесткі
Імя пры нараджэнні	Сцяпан Захаравіч Гаўрусёў
Дата нараджэння	10 мая 1931(1931-05-10) ці 1931
Месца нараджэння	Аляксандраўка, Чэрнеўскі сельсавет, Беларусь
Дата смерці	12 сакавіка 1988(1988-03-12) ці 1988
Месца смерці	Мінск, БССР, СССР
Грамадзянства	БССР
Альма-матар	Магілёўскае дашкольнае педагагічнае вучылішча (1951)
Прафесійная дзейнасць
Род дзейнасці	паэт, перакладчык
Гады творчасці	1948—1988
Кірунак	Сацыялістычны рэалізм
Жанр	Лірыка
Мова твораў	беларуская
Грамадская дзейнасць
Член у	Саюз пісьменнікаў СССР
Прэміі	Літаратурная прэмія імя Аркадзя Куляшова (1987)

Біяграфія

З сялянскай сям'і. Скончыў Магілёўскае педагагічнае вучылішча (1951). Служыў у Савецкай Арміі. У 1954—1957 гг. быў супрацоўнікам рэспубліканскай газеты «Звязда», у 1964—1965 гг. — рэдактарам выдавецтва «Беларусь». Член Саюза пісьменнікаў СССР з 1955 г.

Творчасць

Дэбютаваў вершамі ў 1948 годзе. Аўтар зборнікаў паэзіі «Паходныя кастры» (1955), «На грэбнях хваль» (1959), «Шчодрасць» (1962), «Ураган» (1966), «Профіль веку» (1969), «Кляновыя лісты» (1971), «Пераклічка» (1973), «Клопат» (1976), «Водсветы» (1978), «Азарэнне» (1980), «Крона» (выбранае, 1981), «Пладаноснасць» (1986), «Званы нябёс» (1988). Выступаў у друку з рэцэнзіямі і літаратурна-крытычнымі артыкуламі.

Скразны матыў, які прагучаў у паэзіі Сцяпана Гаўрусёва ўзбуйнена і драматычна, як біяграфія цэлага пакалення, — памяць аб вайне («Я вырас пад гарматнымі стваламі»). Трывога за мір на свеце, адказнасць за ўсё жывое на зямлі ў паэме «Профіль веку» (1967), вершах. Сярод іншых тэм — услаўленне ратнага і працоўнага подзвігу народа, стваральная місія сучасніка, апяванне хараства роднай прыроды (паэма «Штодзённы лістапад», 1959). Паэт адухаўляе, паэтызуе працу, сілу і прыгажосць чалавека. У яго многа любоўных вершаў, каханне ў якіх наіўнае, пакутнае, цнатлівае і далікатнае, але яно ўзвышае чалавека. Аўтар умее ўздымаць лірычную споведзь ад інтымных пачуццяў да сацыяльнага пафасу, ад канкрэтнага, рэальнага вобраза ўзвышацца да рамантычнага, метафарычнага. У душы рамантычнага героя яго паэзіі, «сонцапаклонніка», які жыве ў касмічнаўзбуйненых маштабах, — няспыннае змаганне дабра са злом. Але пры ўсёй манументальнасці гэта жывы, зямны чалавек. Характэрныя рысы паэзіі С. Гаўрусёва — прадметнасць, канкрэтная, пачуццёвая вобразнасць, гіпербалізаванасць, экспрэсіўнасць пачуццяў, спалучэнне страснай публіцыстыкі з лірычнай задушэўнасцю, інтанацыйная разнастайнасць, гарманічная традыцыйная форма верша.

Перакладчыцкая дзейнасць

Пераклаў на беларускую мову шэраг твораў А. Твардоўскага, М. Ісакоўскага, М. Святлова, А. Пракоф’ева, М. Дудзіна, С. Нараўчатава, Я. Райніса, Гафура Гуляма, Міртэміра, Я. Судрабкална, І. Харыка, паэму «Ануш» А. Туманяна, «Маабіцкі сшытак» М. Джаліля (з А. Пысіным, 1975), асобныя вершы таджыкскіх, узбекскіх, азербайджанскіх і башкірскіх паэтаў.

Бібліяграфія

• «Паходныя кастры» (1955)
• «На грэбнях хваль» (1959)
• «Шчодрасць» (1962)
• «Ураган» (1966)
• «Профіль веку» (1969)
• «Кляновыя лісты» (1971)
• «Пераклічка» (1973)
• «Клопат» (1976)
• «Водсветы» (1978)
• «Азарэнне» (1980)
• «Крона» (выбранае, 1981)
• «Пладаноснасць» (1986)
• «Званы нябёс» (1988).
• 3бор твораў. Т. 1—2. Мн., 1993—94.

Прэміі

Лаўрэат Літаратурнай прэміі СП БССР імя А. Куляшова (1987) за кнігу вершаў «Пладаноснасць».

Літаратура

• Беларускія пісьменнікі (1917—1990): даведнік / склад. А. Гардзіцкі. — Мн., 1994.
• Саламевіч І. Гаўрусёў // БЭ ў 18 т. Т. 5. — Мн., 1997.