Вікіпедыя

Сяргей Васілевіч Бесараб

беларускі навуковец, хімік, вынаходнік, папулярызатар навукі

Сяргей Васілевіч Бесараб (нар. 25 ліпеня 1984[1], Навагрудак) — беларускі навуковец[2] у галіне калоіднай хіміі, папулярызатар навукі[3], тэхналагічны аўтар, вынаходнік. Стваральнік Telegram-канала LAB-66 (@lab66[4]), прысвечанага радыяцыйнай, хімічнай і біялагічнай бяспецы, грамадзянскай абароне.

Сяргей Васілевіч Бесараб
Дата нараджэння 25 ліпеня 1984(1984-07-25) (39 гадоў)
Месца нараджэння
Грамадзянства
Род дзейнасці хімік, навуковы журналіст, радыёаматар, вынаходнік
Навуковая сфера хімія, папулярызацыя навукі і навуковая журналістыка
Месца працы
Альма-матар
Член у
Сайт steanlab.github.io (англ.)
Лагатып Вікіцытатніка Цытаты ў Вікіцытатніку
Лагатып Вікікрыніц Творы ў Вікікрыніцах
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфія правіць

Вучыўся ў сярэдняй школе № 3 у Навагрудку, якую закончыў на выдатна. Падчас вучобы неаднаразова станавіўся пераможцам абласнога і рэспубліканскага этапаў прадметнай алімпіяды па хіміі[5]. Выпускнік кафедры радыяцыйнай хіміі хімічнага факультэта БДУ (кіраўнік А. І. Шадыра)[6][7]. У 2010 годзе скончыў магістратуру Інстытута падрыхтоўкі навуковых кадраў НАН Беларусі па спецыяльнасці «Хімія»[8]. З 2010 года працаваў навуковым супрацоўнікам[9] лабараторыі адсарбентаў Інстытута агульнай і неарганічнай хіміі НАН Беларусі[10]. У 2016 годзе скончыў аспірантуру па спецыяльнасці «Калоідная хімія і фізіка-хімічная механіка» (навуковы кіраўнік У. С. Камароў).

Дзейнасць правіць

Асноўныя навуковыя працы прысвечаны даследаванню ўласцівасцей неарганічных порыстых матэрыялаў, пошуку эфектыўных адсарбентаў і стварэнню новых каталізатараў, якія ўвайшлі ў ТОП-100 найлепшых вынікаў фундаментальных і прыкладных даследванняў НАН Беларусі за 2011—2015 гады[11]. Аўтар больш за 50 навуковых прац[12], у тым ліку манаграфіі, шэрагу вынаходстваў і карысных мадэляў[13]. З навуковымі распрацоўкамі двойчы (2009, 2011) перамагаў на Рэспубліканскім конкурсе навуковых прац[1][14]. У 2016 годзе заняў 1-е месца[15] ў беларускім этапе Skolkovo StartupTour-2016 і стаў паўфіналістам конкурсу[1][16].

Займаўся прасоўваннем выкарыстання т.з. змешанай рэальнасці (MR) у адукацыйных і навуковых мэтах[17][18]. У якасці навуковага кансультанта супрацоўнічаў з Рэспубліканскім навукова-практычным цэнтрам дзіцячай хірургіі, дзе займаўся распрацоўкай палімерных гідрагеляў для малаінвазіўнага лячэння інфаркту міякарда[19][20][21][22] (гл. таксама «Навуковы рынг»), адытыўнымі тэхналогіямі ў кардыёхірургіі, пытаннямі хімічнай дэцэлюлярызацыі алаграфтаў[23]. У 2017 годзе ў якасці навуковага куратара ўдзельнічаў у арганізацыі і правядзенні першага беларускага навуковага хакатона SciHackathon[24][25][26].

Як тэхналагічны эксперт і папулярызатар навукі напісаў каля 200 артыкулаў[27]. Пачынаў друкавацца ў выданнях «Компьютерра»[28] і «Камп’ютарныя весткі»[29][30][31]. У студзені 2020 года, яшчэ да афіцыйнага абвяшчэння пандэміі пачаў гаварыць пра небяспеку каранавіруса і персанальныя сродкі абароны. Артыкул пра выбар адмысловых супрацьаэразольных рэспіратараў і дэзінфекцыю[32] за некалькі дзён набраў больш за паўмільёна праглядаў. У 2021 годзе стаў найлепшым тэхнааўтарам года за артыкул пра фітахімію і таксікалогію атрутных раслін[33] — пераможцу конкурсу «Тэхнатэкст-2022», які праводзіць Habr.com[34].

У 2019 годзе стварыў Тэлеграм-канал @lab66 — незалежны інфармацыйны рэсурс пра хімію і хімічную бяспеку. У 2020 годзе сумесна з Юстынай Саўкай выпускаў серыю кароткіх беларускамоўных аўдыёнарысаў пра розныя расліны для дзіцячай праграмы «Дасціпныя. Нястомныя. Кемлівыя» на канале «Культура» Беларускага радыё[35] (гл. Нататкі фітахіміка).

Як навукова-тэхнічны эксперт і незалежны навуковец выступае з шматлікімі каментарыямі па пытаннях тэхналогій, хіміі, хімічнай, біялагічнай і радыяцыйнай бяспекі, сродкаў асабістай бяспекі ў перыядычных выданнях і СМІ[36]. Актыўна супрацоўнічае як з беларускімі выданнямі - «Наша Ніва»[26][37][38][39][40][41][42][43][2][6][44][45][46][47][48][49][50][51][52][53][54][55][56][9], беларускае Радыё Рацыя[57][58][59][60][61][62][63][64][65][66][67][68][69][70], Belsat[71][72][73][74][75][76][77][78][79][80][81], ранішняе шоў «Звычайны ранак»[82][83][84][85][86][87][88], «Зялёная сетка»[89][90][91][92][93][94][95][96], Zerkalo.io[97][98][99][100][101][102], dev.by[103][104][105], CityDog.by[106][107], Еўрарадыё[108][109], так і з міжнароднымі выданнямі - Voice of America[110][111], Radio France internationale[7], Deutsche Welle[112]

Грамадзянская пазіцыя правіць

У 2020 годзе падпісаў Зварот прадстаўнікоў навуковай грамадскасці Рэспублікі Беларусь у сувязі з падзеямі пасля 9 жніўня 2020 года[113]. Выступіў з экспертным абвяржэннем абвінавачання Сцяпану Латыпаву ў падрыхтоўцы атручэння супрацоўнікаў МУС[2][114][115][116]. Пасля быў звольнены з Інстытута агульнай і неарганічнай хіміі НАН Беларусі[117][118][119][120][121] і далучаны да спісу рэпрэсаваных па палітычных прычынах беларускіх навукоўцаў, якіх падтрымалі ў адкрытым Звароце супраць рэпрэсій[122] каля 800 беларускіх навукоўцаў[123][124][125]. Пасля звальнення стаў адным з заснавальнікаў Беларускага фонда навуковай салідарнасці[126][127][128].

У пачатку сакавіка 2022 года пасля пачатку паўнамаштабнага вайсковага ўварвання Расіі ва Украіну на старонцы Акадэміі навук Беларусі ў сацыяльнай сетцы Linkedin, якую адміністраваў па асабістай ініцыятыве, выпусціў Зварот беларускай навуковай супольнасці супраць вайны ва Украіне[126][129]. Пасля таго як Зварот шырока распаўсюдзіўся ў незалежных беларускіх Telegram-каналах, Прэзідыум НАН Беларусі быў вымушаны выпусціць аправяржэнне, датычна афіцыйнай пазіцыі беларускіх навукоўцаў[130].

Прааналізаваў[126] даныя грамадзян са спісу "датычных да экстрэмісцкай дзейнасці" беларускага МУС[131] і склаў статыстычную «мапу беларускага экстрэмізма»[132][105] і «партрэт беларускага экстрэміста»[41][97][133]. Пазней Сяргеем Бесарабам быў складзны адмысловы статыстычны «партрэт беларускага рэпрэсаванага навукоўца»[2][3][77].

У красавіку 2023 года далучыўся да ініцыятывы «Пакуль усе не будуць вольныя»[134] і ўзяў пад інфармацыйны патранаж палітычнага зняволенага, студэнта-хіміка Арцёма Баярскага[135].

Па рашэнню суда Цэнтральнага района горада Мінска ад 11 траўня 2023 года ўся інфармацыйная прадукцыя аўтарскага Telegram-канала LAB-66 (@lab66[4]) разам з прыканальным чатам унесена ў Рэспубліканскі спіс экстрэмісцкіх матэрыялаў[136][137]. Праз пагрозу для жыцця ў чэрвені 2023 года Сяргей Бесараб вымушаны быў неадкладна пакінуць Беларусь і прасіць міжнароднай абароны ў ЕС, як палітычны ўцякач[51][126].

Дадаткова правіць

Радыёаматар-кароткахвалявік з радыёаматарскім пазыўным EU1AEY[138][139]. Прафесійна займаецца спартыўным турызмам[140], мае II дарослы разрад. Сябра Рускага геаграфічнага таварыства.

Займаўся навуковай папулярызацыяй і прасоўваннем альтэрнатыўных і нетрадыцыйных крыніц харчавання[141][44].

У 2023 годзе для бактэрыі Erwinia amylovora адкрыты бактэрыяфаг Stean, названы ў гонар Сяргея Бесараба[142]

Узнагароды правіць

  • Лаўрэат стыпендыі Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь на 2015 год таленавітым маладым вучоным да 35 гадоў[1]

За установление физико-химических закономерностей синтеза нового класса иерархических пористых материалов, обладающих комбинированной пористой структурой с регулируемым отношением транспортных путей и каталитически активных центров, отличающихся характеристиками, превосходящими в 7-9 раз показатели образцов, получаемых традиционными методами[143]

Выбраная бібліяграфія правіць

Манаграфіі правіць

Выбраныя навуковыя артыкулы правіць

  • Синтез двухкомпонентных бипористых алюмо-, ферро- и магнийсиликагелей // Известия Национальной академии наук Беларуси. Серия химических наук. — 2011. — № 3. — с. 41-45
  • Темплатный метод регулирования структуры природных алюмосиликатов // Известия Национальной академии наук Беларуси. Серия химических наук. — 2014. — № 3. — c. 22-25
  • Синтез мезопористых адсорбентов на основе гидроксидов металлов // Известия Национальной академии наук Беларуси. Серия химических наук. — 2015. — № 4. — с. 23-27
  • Синтез микропористых силикагелей с применением в качестве темплата гидроксидов металлов // Известия Национальной академии наук Беларуси. Серия химических наук. − 2017. — № 1. — с 44-48
  • Composite materials based on MgO and metallic nanoparticles for catalytic applications // Romanian Journal of Materials. — 2019. EID: 2-s2.0-85077018175 — 2019
  • Investigation of the structure and properties of ceramic materials with a rigid system of microfiltration transport pores based on basalt fibers. — 2021. DOI:10.33774/chemrxiv-2021-46cg5. Архівавана з першакрыніцы 2 лютага 2022.
  • Массовая дозиметрия в 21 веке. Простейшие устройства для дозиметрического контроля, доступные широким слоям населения. Рынок, решения, возможности // Мат.конф. ГУО Институт пограничной службы РБ. —  2021. DOI:10.6084/m9.figshare.14529339. Архівавана з першакрыніцы 9 лютага 2022.

Выбраныя патэнты на вынаходствы правіць

  • Устройство для очистки твердых поверхностей от разливов металлической ртути. — Патент BY 9699. − 2013.
  • Установка для очистки воздуха от паров ртути. — Патент BY 9629. − 2013
  • Способ получения сорбционного материала. — Патент BY 19685. − 2015
  • Способ получения мезопористого силикагеля. — Патент BY 19921. − 2016
  • Способ получения каталитически активного фильтрующего материала. — Патент BY 21653. — 2018
  • Способ получения меднооксидного катализатора. — Патент BY 21653. — 2018
  • Установка для очистки воды. — Патент BY 12025. — 2019

Выбраныя навукова-папулярныя артыкулы правіць

Зноскі правіць

  1. ↑ а б в г Изобретатель 2016, № 6 (198), задн. вокл..
  2. ↑ а б в г Вядомы хімік склаў партрэт рэпрэсаванага навукоўца. Некаторыя высновы нечаканыя. Наша ніва (5 траўня 2023). Архівавана з першакрыніцы 5 траўня 2023.
  3. ↑ а б Папулярызатар навукі склаў партрэт рэпрэсаванага навукоўца. Некаторыя вынікі здзівілі. Новы час Online (5 траўня 2023). Архівавана з першакрыніцы 5 траўня 2023.
  4. ↑ а б Научно-Технический·LAB-66·Лабораторный журнал беларуского химика. Telegram. Праверана 27 верасня 2023.
  5. ↑ Новае жыццё, 2001, № 71, с. 3
  6. ↑ а б «Гэта можа выклікаць рак». Навуковец б'е трывогу адносна таго, што ў Беларусі пачалі апраменьваць прадукты радыяцыяй. Наша ніва. — «Сяргей Бесараб — выпускнік кафедры радыяцыйнай хіміі БДУ, дзе ён займаўся менавіта свабоднымі радыкаламі, якія ўзнікаюць пад уздзеяннем радыяцыі. Яго навуковы кіраўнік, прафесар Алег Шадыра, лічыўся найлепшым спецыялістам у даследаванні ўплыву радыяцыі.»  Архівавана з першакрыніцы 15 сакавіка 2023.
  7. ↑ а б Наталія Ряба. Білоруський радіаційний хімік: Білорусь із ядерною зброєю — це мавпа з гранатою. Міжнароднае французскае радыё (29 сакавіка 2023). Архівавана з першакрыніцы 29 сакавіка 2023.
  8. ↑ Университет Национальной академии наук Беларуси. Мы гордимся нашими выпускниками. Архівавана з першакрыніцы 6 кастрычніка 2022.
  9. ↑ а б «Мае знаёмыя робяць у Акадэміі разлікі для расійскіх ракет». Што адбываецца з беларускай навукай (недаступная спасылка). Наша ніва (1 кастрычніка 2023). Архівавана з першакрыніцы 2 кастрычніка 2023. Праверана 2 кастрычніка 2023.
  10. ↑ https://www.linkedin.com/in/steanlab/
  11. ↑ Каталог ТОП-100 результатов фундаментальных и прикладных исследований НАН Беларуси за 2011-2015 годы (6 кастрычніка 2016). Архівавана з першакрыніцы 30 лістапада 2020.. — Минск: Беларуская навука. — 2016.— с. 74-75, ISBN 978-985-08-2009-9
  12. ↑ Бесараб Сергей Васильевич. РИНЦ. Научная электронная Библиотека
  13. ↑ Константин Бакун. Есть вопрос: что не мешало бы изобрести?. СБ. Беларусь сегодня (29 чэрвеня 2018). Архівавана з першакрыніцы 2 кастрычніка 2020.
  14. ↑ Веды, 2011, № 24, с.3
  15. ↑ Виталий Шустиков. Подведены итоги белорусского этапа Startup Tour (руск.). old.sk.ru (11 апреля 2016). Архівавана з першакрыніцы 15 лістапада 2023. Праверана 15 лістапада 2023.
  16. ↑ Навука, 2016, № 16, с.2
  17. ↑ Итоги ХІІ Республиканского конкурса «Компьютер. Образование. Интернет». adu.by. Национальный институт образования (23 мая 2017). Архівавана з першакрыніцы 6 сакавіка 2023.
  18. ↑ Станислав Иванейко. Ассистент хирурга и управление с помощью мысли — жюри выбрало лучшие проекты хакатона AVRA Minsk Days. tech.onliner.by (16 красавіка 2017). Архівавана з першакрыніцы 18 студзеня 2022.
  19. ↑ Наталья Урядова. Наука в ударе. СБ. Беларусь сегодня (21 верасня 2016). Архівавана з першакрыніцы 1 кастрычніка 2020.
  20. ↑ Научный ринг. Центральная научная библиотека имени Якуба Коласа Национальной академии наук Беларуси. Архівавана з першакрыніцы 23 верасня 2022.
  21. ↑ Яраслаў Лыскавец. Навошта навукоўцы выйшлі на «рынг»?. Звязда (6 кастрычніка 2016). Архівавана з першакрыніцы 23 верасня 2022.
  22. ↑ Знамя юности, 2016, № 38, с 2
  23. ↑ The study of the stability of cryopreserved allopericardium to process of dystrophic calcification in the experiment.(недаступная спасылка) — 2016, eLIBRARY ID: 29313820
  24. ↑ В Беларуси с помощью смартфона можно будет измерить давление и определить качество продуктов. СТБ (02 чэрвеня 2017). Архівавана з першакрыніцы 7 кастрычніка 2020.
  25. ↑ Научный хакатон в Минске: домашний наркотест, синтез генов и алгоритм для перебора картофеля — DEV.BY, 5 чэрвеня 2017
  26. ↑ а б Амерыканскія навукоўцы прыдумалі, як візуальна сачыць за людзьмі па WiFi замест камер. Аказваецца, беларусы прэзентавалі падобны метад 6 год таму. Наша ніва (20 лютага 2023). Архівавана з першакрыніцы 22 лютага 2023.
  27. ↑ Все статьи. Блог беларуского химика. Сергей Бесараб. github.com. Архівавана з першакрыніцы 27 лютага 2023.
  28. ↑ Сергей Бесараб. Слово о демосцене. КомпьютерраOnline (25 снежня 2008). Архівавана з першакрыніцы 28 верасня 2022.
  29. ↑ Сергей Бесараб. Все мое всегда со мной. Онлайн-бэкап телефонной адресной книги. Компьютерные Вести № 20 (2008). Архівавана з першакрыніцы 4 сакавіка 2023.
  30. ↑ Сергей Бесараб. Цифровое "книгопечатание". Пошаговое руководство по оцифровке книг. Компьютерные Вести № 34 (2008). Архівавана з першакрыніцы 26 красавіка 2022.
  31. ↑ Сергей Бесараб. Цифровое "книгопечатание". Книга за 5 минут. Компьютерные Вести № 45 (2009). Архівавана з першакрыніцы 29 верасня 2022.
  32. ↑ Сергей Бесараб. Коронавирус 2019-nCoV. FAQ по защите органов дыхания и дезинфекции. Хабр (29 студзеня 2020). Архівавана з першакрыніцы 30 cтудзеня 2020.
  33. ↑ Сергей Бесараб. Растения I класса опасности. Памятка по идентификации. Хабр (16 ліпеня 2021). Архівавана з першакрыніцы 25 ліпеня 2021.
  34. ↑ Технотекст: все номинанты, победители и немного тайны. Хабр (21 ліпеня 2022). Архівавана з першакрыніцы 27 жніўня 2022.
  35. ↑ Ольга Панасина; Алина Шкутова. Элементы жизни. Навука №18(2745) c. 8 (29 красавіка 2019). Архівавана з першакрыніцы 5 сакавіка 2023.
  36. ↑ Сергей Бесараб. Комментарии в СМИ. steanlab.github.io. Архівавана з першакрыніцы 28 верасня 2023. Праверана 1 кастрычніка 2023.
  37. ↑ Навуковец падлічыў, колькі каштуе «лепшая за натаўскую» аптэчка, калі яе збіраць самастойна. Выйшла танней, чым афіцыйна названая сума. Наша ніва (27 лютага 2023). Архівавана з першакрыніцы 28 лютага 2023.
  38. ↑ «Казаць, што мы ўсе памрэм, — дакладна няправільна». Эксперт пра магчымыя наступствы ядзернай вайны — Наша ніва, 3 траўня 2022
  39. ↑ Расія ўдарыць па Украіне хімічнай зброяй? Усё можа быць нашмат прасцей і трагічней — Наша ніва, 11 траўня 2022
  40. ↑ «Гэта зброя выпаленай зямлі». Што такое «брудная бомба» і што рабіць, калі яе падарвуць у Беларусі — Наша ніва, 30 кастрычніка 2022
  41. ↑ а б Аляксандр, 35 гадоў, вышэйшая адукацыя. Навуковец склаў партрэт беларускага «экстрэміста» — высновы ўражваюць — Наша ніва, 18 лістапада 2022
  42. ↑ Што за «апраменьванне персаналу» магло адбыцца на БелАЭС і ці яно было? Тлумачыць спецыяліст — Наша ніва, 29 снежня 2022
  43. ↑ «Чалавека можа ўратаваць уважлівасць і падрыхтаванасць». Навуковец расказаў, як прадбачыць землятрус і што трэба мець каля сябе, калі жывеш у сейсмазоне — Наша ніва, 15 лютага 2023
  44. ↑ а б Ці каштавалі мяса саранчы? А яно ўжо прадаецца ў Польшчы. Знайшлі беларуса — фаната такой ежы . Наша ніва (27 жніўня 2023). Архівавана з першакрыніцы 27 жніўня 2023.
  45. ↑ Што трэба ведаць пра цюльпаны, каб імі не нашкодзіць сабе. Наша ніва (11 сакавіка 2023). — «Сімвалам 8 Сакавіка даўно стаў цюльпан. Простая з выгляду расліна між тым, засцерагае навуковец Сяргей Бесараб, не бяскрыўдная. Яна ўтрымлівае рэчывы, якія раздражняюць горла і могуць апячы скуру.»  Архівавана з першакрыніцы 11 сакавіка 2023.
  46. ↑ «Часам незаменна, але…» Бесараб адказаў на крытыку наконт апраменьвання прадуктаў радыяцыяй. Наша ніва (17 сакавіка 2023). Архівавана з першакрыніцы 17 сакавіка 2023.
  47. ↑ Навуковец патлумачыў феномен рэжыму і ацаніў страты беларускай навукі за час кіравання Лукашэнкі. Наша ніва (17 красавіка 2023). Архівавана з першакрыніцы 17 красавіка 2023.
  48. ↑ Беларусь атакуюць мошкі. Вядомы хімік распавёў, як ад іх ратавацца. Наша ніва (16 траўня 2023). Архівавана з першакрыніцы 16 траўня 2023.
  49. ↑ LAB-66. Страшная поедзь: кожны год Лунінец атакуе цікавы шкоднік — вусені амерыканскага белага матыля. Наша ніва (23 траўня 2023). Архівавана з першакрыніцы 23 траўня 2023.
  50. ↑ LAB-66. Какие средства от клещей самые надежные? Сравнивает ученый. Наша ніва (5 траўня 2023). Архівавана з першакрыніцы 5 траўня 2023.
  51. ↑ а б Беларускі навуковец, якому давялося ўцячы з Беларусі тайнымі сцежкамі, напісаў «кароткі дапаможнік па экстраннай эвакуацыі». Наша ніва (28 чэрвеня 2023). Архівавана з першакрыніцы 4 ліпеня 2023.
  52. ↑ Хімік патлумачыў, чаму ніякая аварыя на Запарожскай АЭС не будзе мець маштабных наступстваў. Наша ніва (5 ліпеня 2023). Архівавана з першакрыніцы 5 ліпеня 2023.
  53. ↑ Сродкі ад кляшчоў і камароў, што прадаюцца ў краінах ЕС. Якія найлепшыя?. Наша ніва (12 ліпеня 2023). Архівавана з першакрыніцы 12 ліпеня 2023.
  54. ↑ Дзе размесцяць расійскую ядзерную зброю, выбух якой можа знішчыць цэлы горад? . Наша ніва (26 траўня 2023). Архівавана з першакрыніцы 28 ліпеня 2023.
  55. ↑ Чарвякі пад скурай як у фільмах жахаў. Навуковец тлумачыць, што такое дырафілярыёз, які распаўсюджваецца на Гомельшчыне . Наша ніва (14 верасня 2023). Архівавана з першакрыніцы 14 верасня 2023.
  56. ↑ Хімік Сяргей Бесараб патлумачыў, што не так з БелАЭС і якая перадавая тэхналогія выкарыстоўваецца Украінай у вайне . Наша ніва (16 верасня 2023). Архівавана з першакрыніцы 16 верасня 2023.
  57. ↑ Лукашэнкаўцы будуць захоўваць радыеактыўныя адкіды ў гліне. Навуковец — гэта небяспечна!. Беларускае Радыё Рацыя (5 кастрычніка 2022). Архівавана з першакрыніцы 8 кастрычніка 2022.
  58. ↑ Ці пагражае Беларусі і Польшчы сітуацыя на Хмяльніцкай АЭС?. Беларускае Радыё Рацыя (17 лістапада 2022). Архівавана з першакрыніцы 18 лістапада 2022.
  59. ↑ Вольга Сямашка. Сяргей Бесараб: Новая Беларусь можа лёгка стаць высокатэхналагічнай краінай. Беларускае Радыё Рацыя (22 лістапада 2022). Архівавана з першакрыніцы 23 лістапада 2022.
  60. ↑ Алеся Вербаловіч. Якую ядзерную зброю РФ можа даць Лукашэнку? . Беларускае Радыё Рацыя (11 сакавіка 2023). Архівавана з першакрыніцы 27 верасня 2023.
  61. ↑ Мікола Бянько. Сяргей Бесараб: Мы зараз вяртаемся ў 1996 год, калі Беларусь пазбаўлялася ядзернай зброі. Беларускае Радыё Рацыя (31 сакавіка 2023). Архівавана з першакрыніцы 31 сакавіка 2023.
  62. ↑ Сяргей Бесараб: БелАЭС – гэта кабальная сувязь Беларусі з Расеяй на 50 год наперад. Беларускае Радыё Рацыя (19 красавіка 2023). Архівавана з першакрыніцы 19 красавіка 2023.
  63. ↑ Сяргей Бесараб: Уся хімічная прамысловасць Беларусі сёння – гэта падтрыманне створанага ў савецкі час . Беларускае Радыё Рацыя (12 траўня 2023). Архівавана з першакрыніцы 27 верасня 2023.
  64. ↑ Кляшчы на Падляшшы: дзе іх трэба асцерагацца?. Беларускае Радыё Рацыя. Архівавана з першакрыніцы 17 траўня 2023.
  65. ↑ Будучыня БелАЭС: выкарыстанне для патрэб Расеі і запужванне для астатняга свету?. Беларускае Радыё Рацыя (22 траўня 2022). Архівавана з першакрыніцы 22 траўня 2022.
  66. ↑ Сяргей Бесараб: Лагер пад Асіповічамі – хутчэй для ахоўнікаў ядзернай зброі, чым для ПВК «Вагнер». Беларускае Радыё Рацыя (3 ліпеня 2023). Архівавана з першакрыніцы 4 ліпеня 2023. Праверана 4 ліпеня 2023.
  67. ↑ Вольга Сямашка. Сяргей Бесараб: Пры мажлівасці Украіна паспрабуе знішчыць сховішчы ядзернай зброі ў Беларусі . Беларускае Радыё Рацыя (28 ліпеня 2023). Архівавана з першакрыніцы 13 жніўня 2023.
  68. ↑ Ці сапраўды павялічылася выпраменьванне ў зоне вакол БелАЭС? . Беларускае Радыё Рацыя (12 верасня 2023). Архівавана з першакрыніцы 12 верасня 2023.
  69. ↑ Чаму так шмат вос і шэршняў на Падляшшы сёлета? . Беларускае Радыё Рацыя (15 верасня 2023). Архівавана з першакрыніцы 27 верасня 2023.
  70. ↑ МНС выдала ліцэнзію на эксплуатацыю 2-га блока БелАЭС. Беларускае Радыё Рацыя (27 кастрычніка 2023). Архівавана з першакрыніцы 27 кастрычніка 2023.
  71. ↑ «Робяць сяк-так». Чаму ў Беларусі зноў абваліўся мост — і чаго чакаць надалей — Белсат, 12 студзеня 2022
  72. ↑ Пад Лунінцом пачалі разбудоўваць вайсковы аэрадром. Валяць радыеактыўны лес — Белсат, 8 жніўня 2022
  73. ↑ Бачу навіны пра пагрозу ядравай вайны. Што зрабіць проста зараз, каб падрыхтавацца? — Белсат, 30 верасня 2022
  74. ↑ Яна Шэк. Стэрылізацыя радыеактыўным апраменьваннем небяспечная?. Белсат (16 сакавіка 2023). Архівавана з першакрыніцы 16 сакавіка 2023.
  75. ↑ Юлія Цяльпук. Чаму беларускі сыр нельга лічыць малочным прадуктам?. Белсат (12 красавіка 2023). Архівавана з першакрыніцы 17 красавіка 2023.
  76. ↑ Алесь Наваборскі. Пяць прычынаў не адмаўляцца ад АЭС. Белсат (25 красавіка 2023). Архівавана з першакрыніцы 25 красавіка 2023.
  77. ↑ а б Алесь Наваборскі. Найчасцей рэпрэсавалі філолагаў і гісторыкаў: статыстыка рэпрэсіяў у навуцы ад 2020 года. Белсат (5 траўня 2023).
  78. ↑ Ганна Ганчар. «Яны забралі ў нас лес». Чым небяспечныя кляшчы ў Беларусі і як ад іх ратавацца?. Белсат (19 траўня 2023). — «Адказы на гэтыя і іншыя пытанні нам далі хімік-фармацэўт, эксперт у грамадзянскай бяспецы Сяргей Бесараб і лекарка Мая Церакулава.»
  79. ↑ Ганна Ганчар. Чаму шэршні нападаюць на чалавека і ці трэба іх баяцца? Распавядае навуковец . Белсат (02 верасня 2023). — «Самыя карысныя і цікавыя факты пра шэршняў – у аповедзе хіміка-фармацэўта, эксперта ў грамадзянскай бяспецы Сяргея Бесараба.»
  80. ↑ Евгений Чернухин. На АЭС Фукусима-1 начали сбрасывать радиоактивную воду. Рассказываем, стоит ли переживать Японии и ее соседям — в том числе России (руск.). Белсат (24 жнІўня 2023). — «Эксперт по радиационной безопасности Сергей Бесараб считает, что оптимальным вариантом было бы выдержать тритий до распада основной массы»
  81. ↑ Марк Вальберг. «Вся Земля погрузится в темноту и тишину»: эксперты по ядерной физике и безопасности — об идее Симоньян взорвать бомбу над Сибирью (руск.). vot-tak.tv. Белсат (4 кастрычніка 2023). — ««Мы вернемся в 93 год до нашей эры» — мнение Сергея Бесараба, химика, эксперта по радиационной безопасности»  Архівавана з першакрыніцы 4 кастрычніка 2023.
  82. ↑ Что делают УЧЕНЫЕ из Беларуси? Беспилотники и электрокары – от тоски и без финансирования | Бесараб. Обычное утро.
  83. ↑ КАК ВЫЖИТЬ В ЯДЕРНОЙ ВОЙНЕ. Ученый – про виды бомб, оружие в России, Беларусь и где искать убежище. Обычное утро.
  84. ↑ КАК ЗЕМЛЯ ТРЕЩИТ ПО ШВАМ? Землетрясения в Турции, наводнения и смерчи в Беларуси | Бесараб. Обычное утро (27 лютага 2023).
  85. ↑ Этот фоторедактор ВЗОРВАЛ СОЦСЕТИ! Могут ли ваши данные попасть в ЦРУ или КГБ через Lensa? | Бесараб. Обычное утро.
  86. ↑ ПРИВОДИТ К РАКУ?! Зачем облучают продукты и какие дозы смертельно опасны для человека | Бесараб. Обычное утро (21 сакавіка 2023).
  87. ↑ Лукашенко НЕ ОЖИДАЛ! Вот что будет, если ударят тактическим ядерным оружием по Дроздам | Бесараб. Обычное утро (28 сакавіка 2023).
  88. ↑ Как вытащить КЛЕЩА, чем опасен укус энцефалитного клеща и другие важные вопросы | Бесараб. Обычное утро (11 траўня 2023).
  89. ↑ Сергей Бесараб: «В домашней аптечке обязательно нужно иметь радиозащитную дозу йодидов» — Зялёны партал, 29 жніўня 2022
  90. ↑ В Донецке заявляют об утечке аммиака из-за обстрела пивного завода — Зялёны партал, 11 жніўня 2022
  91. ↑ Что делать в случае ядерного взрыва, как обезопасить себя и продукты питания — Зялёны партал, 3 кастрычніка 2022
  92. ↑ Ядерные отходы: почему они не уехали в Россию и что это значит для Беларуси? — Зялёны партал, 27 лістапада 2022
  93. ↑ Беларусский радиационный химик: Беларусь с ядерным оружием – это обезьяна с гранатой(недаступная спасылка). Зеленый портал (7 красавіка 2023). Архівавана з першакрыніцы 14 красавіка 2023. Праверана 14 красавіка 2023.
  94. ↑ Жанна Горбунович. «Это подарок для террористов или психически неуравновешенных людей». Поговорили с экспертами об облучении радиацией продуктов и товаров. Их вывод: вреда больше, чем пользы.. Зеленый портал (20 кастрычніка 2023). Архівавана з першакрыніцы 20 красавіка 2023.
  95. ↑ Татьяна Гендель. Были, есть и будут: какие радиоактивные элементы «подарил» нам Чернобыль?. Зеленый портал (26 красавіка 2023). Архівавана з першакрыніцы 26 красавіка 2023.
  96. ↑ Татьяна Гендель. Атомные станции опасны, даже если никаких аварий на них не происходит. Зеленый портал (19 траўня 2023). Архівавана з першакрыніцы 19 траўня 2023.
  97. ↑ а б 36-летний минчанин Александр. Белорусский ученый составил портрет среднестатистического «экстремиста» — вот он какой — Зеркало, 18 лістапада 2022
  98. ↑ В Березовском районе мужчины подожгли прорубь. Узнали у ученого, как такое может быть — Зеркало, 11 снежня 2022
  99. ↑ «Смерть наступает за несколько минут». По чатам распространяется страшилка о женщинах, дающих понюхать опасные духи — Зеркало, 1 сакавіка 2023
  100. ↑ Если горит газовая конфорка и закрыты окна, можно отравиться угарным газом. Почему так происходит и как безопаснее прогревать помещение. Зеркало. Архівавана з першакрыніцы 18 траўня 2023.
  101. ↑ Есть овощи, которые во время жары становятся ядовитыми. Вы удивитесь, какие (руск.). Зеркало (18 жніўня 2023). Архівавана з першакрыніцы 19 жніўня 2023.
  102. ↑ «Один месье очень боится нейтронов». Химик рассказал об интересных приборах, которые закупают для вероятной новой резиденции Лукашенко (руск.). Зеркало (18 верасня 2023). Архівавана з першакрыніцы 18 верасня 2023.
  103. ↑ «Бургеры из насекомых — хоть завтра». Беларус ушёл из Google делать бизнес на опарышах — DEV.BY, 22 лістапада 2021
  104. ↑ «Спастись от газа, настроить сеть». Чтение на уикенд от Сергея Бесараба — DEV.BY, 7 жніўня 2020
  105. ↑ а б Где в Беларуси живут «экстремисты»? Анализ списка МВД из 1700+ человек. DEV.BY (15 лістапада 2022). Архівавана з першакрыніцы 2 снежня 2022.
  106. ↑ «В беларуских аптеках такого йода нет». Специалист — о том, как и какой именно йод надо пить, чтобы защититься от радиации. CityDog.io (19 кастрычніка 2022). Архівавана з першакрыніцы 19 кастрычніка 2022.
  107. ↑ Если случится ядерный удар: какой йод можно найти в беларуских аптеках? Сколько он стоит и поможет ли при радиации? Вот наглядная инструкция. CityDog.io (8 лістапада 2022). Архівавана з першакрыніцы 8 лістапада 2022.
  108. ↑ Атакі гнусу ў Беларусі. Даведаліся, адкуль усе гэтыя мошкі і як сябе абараніць. Еврорадио (26 траўня 2023). Архівавана з першакрыніцы 27 чэрвеня 2023. Праверана 4 ліпеня 2023.
  109. ↑ Атакуюць восы? Даведаліся, чаму іх шмат, як уратавацца і чаму без іх нельга (руск.). Еврорадио (6 верасня 2023). Архівавана з першакрыніцы 7 верасня 2023.
  110. ↑ Michael Lipin; Tatiana Vorozhko, Igor Tsikhanenka. VOA Exclusive: Ukraine Says Photos Show Russia Dug Trenches in Chernobyl’s Radioactive Soil. Голас Амерыкі (06 красавіка 2022). Архівавана з першакрыніцы 22 верасня 2022.
  111. ↑ Michael Lipin; Igor Tsikhanenka. Photos Indicate Russian Looting of Radioactive Materials from Ukraine’s Chernobyl. Голас Амерыкі (12 красавіка 2022). Архівавана з першакрыніцы 17 лютага 2023.
  112. ↑ Татьяна Гаргалык. Защита диссертаций в РБ: междусобойчик под контролем властей. dw.com. Deutsche Welle (16 траўня 2023). Архівавана з першакрыніцы 22 траўня 2023.
  113. ↑ Обращение представителей научной общественности Республики Беларусь. Архівавана з першакрыніцы 6 лістапада 2022.
  114. ↑ Химик раскритиковал сюжеты БТ об «отравителе милиционеров» Латыпове. reform.by (22 верасня 2020). Архівавана з першакрыніцы 31 кастрычніка 2020.
  115. ↑ Евгения Штейн. Удобрение, «Белизна» и средство от кротов. Ученый-химик раскритиковал историю об «отравителе» с «площади Перемен». onliner.by (21 верасня 2020). Архівавана з першакрыніцы 5 жніўня 2021.
  116. ↑ Александр Бакланов; Кристина Сафонова. Житель минской «Площади перемен» Степан Латыпов пытался покончить с собой в зале суда Заявив перед этим, что милиция угрожала возбудить дела против его родных и соседей. Медуза (1 чэрвеня 2021). — «В сюжетах говорилось, что Латыпов якобы собирался использовать против сотрудников силовых структур «препараты первого класса опасности, содержащие яд дифосфин». Неназванный сотрудник ГУБОПиК заявил, что Латыпов хотел обработать этим веществом земельные участки и дачи силовиков, а также распылить его над бойцами ОМОНа и внутренних войск во время протестных акций. Это заявление государственных СМИ раскритиковал белорусский химик Сергей Бесараб, старший научный сотрудник Национальной академии наук Беларуси.»  Архівавана з першакрыніцы 29 лістапада 2022.
  117. ↑ Мікіта Мелказераў. Его УВОЛИЛИ из Академии наук: Лукашенко, бомба в 50 килотонн, почему наука в заднице - БЕСАРАБ. жизнь-малина (16 верасня 2023). Архівавана з першакрыніцы 16 верасня 2023.
  118. ↑ Тамара Колос. «Это было ожидаемым ходом». Химику из Академии наук не продлили контракт. Спросили о причинах. TUT.by (23 лістапада 2020). Архівавана з першакрыніцы 17 снежня 2020.
  119. ↑ «Учитель не должен обращать внимание на зарплату». Рассказываем, что известно о новом министре образования. Zerkalo.io (10 лютага 2022). Архівавана з першакрыніцы 22 верасня 2022.
  120. ↑ Экс-калега расказвае пра міністра адукацыі: «У Акадэміі навук яго называлі «Граза дзядам». Наша ніва (10 лютага 2022). Архівавана з першакрыніцы 4 студзеня 2023.
  121. ↑ Светлана Галузо. Как Лукашенко репрессировал беларусских ученых, выступивших за новые выборы. Международный Центр Гражданских Инициатив (28 ліпеня 2021). Архівавана з першакрыніцы 28 ліпеня 2021.
  122. ↑ Открытое письмо учёных против репрессий. Архівавана з першакрыніцы 9 лістапада 2022.
  123. ↑ Больш за 500 вучоных падпісалі адкрыты ліст супраць звальнення калег. Новы Час (7 снежня 2020). Архівавана з першакрыніцы 28 верасня 2022.
  124. ↑ Больш за 800 беларускіх навукоўцаў падпісалі ліст у падтрымку звольненых з Акадэміі навук калег. Наша ніва (14 студзеня 2021). Архівавана з першакрыніцы 22 верасня 2022.
  125. ↑ Больш за 800 беларускіх навукоўцаў падпісалі ліст у падтрымку калегаў, звольненых з Акадэміі навук. Беларуская служба Радыё «Свабода» (14 студзеня 2021). Архівавана з першакрыніцы 27 верасня 2022.
  126. ↑ а б в г Ирина Дрозд. Беларусский ученый: «Дорога из Беларуси заняла три дня, и это были самые страшные три дня за последнее время» (7 ліпеня 2023). Архівавана з першакрыніцы 8 ліпеня 2023.
  127. ↑ Появился фонд солидарности для учёных, которые потеряли работу. DEV.BY (16 лістапада 2020). Архівавана з першакрыніцы 7 ліпеня 2023.
  128. ↑ Белорусские ученые создали «фонд солидарности» с вакансиями для коллег, которые потеряли работу. TUT.BY (16 лістапада 2023). Архівавана з першакрыніцы 25 лістапада 2023.
  129. ↑ Обращение беларусской научной общественности. Linkedin (2 сакавіка 2022). Архівавана з першакрыніцы 7 ліпеня 2023.
  130. ↑ НАН опровергла фейк относительно позиции белорусских ученых. БелТА (3 сакавіка 2022). Архівавана з першакрыніцы 10 чэрвеня 2022.
  131. ↑ Министерство внутренних дел Республики Беларусь. О мерах противодействия экстремизму и реабилитации нацизма (руск.). www.mvd.gov.by. Архівавана з першакрыніцы 27 жніўня 2023.
  132. ↑ Дзе ў Беларусі жыве найбольш «экстрэмістаў»?. Новы час Online (15 лістапада 2022). Архівавана з першакрыніцы 16 лістапада 2022.
  133. ↑ Татьяна Гаргалык. "Список экстремистов" от МВД Беларуси: кого и за что внесли"Список экстремистов" от МВД Беларуси: кого и за что внесли (руск.). dw.com. Deutsche Welle (23 лістапада 2022).
  134. ↑ Стартуе кампанія падтрымкі палітвязняў «Пакуль усе не будуць вольныя». Наша ніва (23 красавіка 2023). Архівавана з першакрыніцы 23 сакавіка 2023.
  135. ↑ DISSIDENTBY - Апекуны - Сяргей Бесараб. Архівавана з першакрыніцы 28 красавіка 2023.
  136. ↑ Республиканский список экстремистских материалов. СБ. Беларусь сегодня (16 траўня 2023). Архівавана з першакрыніцы 17 траўня 2023.
  137. ↑ День экстремистских формирований и материалов: хроника преследования 17 мая. spring96.org. Архівавана з першакрыніцы 18 траўня 2023.
  138. ↑ EU1AEY - Сергей Бесараб :: Информация о позывном. qrz.ru. Архівавана з першакрыніцы 29 верасня 2022.
  139. ↑ EU1AEY - Callsign Lookup by QRZ Ham Radio. qrz.com. Архівавана з першакрыніцы 29 верасня 2022.
  140. ↑ Dzed Fyodar. Конкурс туристских отчетов «Активный 2013»: итоги и награждение. belpohod.info (8 кастрычніка 2013). Архівавана з першакрыніцы 10 студзеня 2023.
  141. ↑ Сергей Бесараб. Скоропищ или Чем прокормиться в исключительных условиях (руск.). patreon.com (3 сакавіка 2021).
  142. ↑ Besarab N.V., Letarov A.V., Belalov I.S., Golomidova A.K., Kulikov E.E., Babenko V.V., Ivanova K.V., Besarab S.V., Evtushenkov A.N. A novel temperate Erwinia amylovora bacteriophage Stean // Микробные биотехнологии : фундаментальные и прикладные аспекты : материалы XIII Междунар. науч. конф. (Минск, 6–9 июня 2023 г.) : зборнік. — Беларуская навука, 2023. — С. 19-21. — ISBN 978-985-08-3004-3.
  143. ↑ Веды 2015, № 2, с. 3.

Літаратура правіць

  • Веды № 2 (2522), 12 студзеня 2015.
  • Навука № 16 (2587), 18 красавіка 2016
  • К Дню изобретателя и рационализатора // Изобретатель № 6 (198), 2016.
  • Таленты побач // Новае жыццё № 71 (8256), 5 верасня 2001

Спасылкі правіць


Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Сяргей_Васілевіч_Бесараб&oldid=4624968"