Сімеон Дэні Пуасон

Сімеон Дэні Пуасон
Сімеон Дэні Пуасон
	Siméon Denis Poisson
Дата нараджэння	21 чэрвеня 1781[…]
Месца нараджэння	Pithiviers[d], дэпартамент Луарэ, рэгіён Цэнтр — Даліна Луары;
Дата смерці	25 красавіка 1840[…] (58 гадоў)
Месца смерці	Со[d], дэпартамент Сена, Францыя;
Месца пахавання	Пер-Лашэз;
Грамадзянства	Францыя;
Дзеці	Anne-Denise-Joséphine-Marie Poisson[d], Marie-Alexandrine Poisson[d] і Simeon Jean Charles Poisson[d]
Род дзейнасці	матэматык, астраном, фізік, выкладчык універсітэта, палітык, статыстык
Навуковая сфера	матэматычны аналіз, тэорыя імавернасцей, матэматыка і механіка
Месца працы	Політэхнічная школа[d]; Бюро даўжынь[d]; Парыжскі ўніверсітэт; Сен-Сір[d];
Альма-матар	Політэхнічная школа[d];
Навуковы кіраўнік	Жазеф Луі Лагранж, Джэймс Максвел і П’ер-Сімон Лаплас
Вядомыя вучні	Нікала Леанар Садзі Карно, Мішэль Шаль, Іаган Петэр Густаў Лежон Дзірыхле і Жазеф Ліувіль
Вядомы як	Размеркаванне Пуасона,; Ураўненне Пуасона,; Дужка Пуасона,; Інтэграл Пуасона,; Каэфіцыент Пуасона
Член у	Парыжскае філаматычнае таварыства[d]; Лонданскае каралеўскае таварыства; Шведская каралеўская акадэмія навук; Французская акадэмія навук; Бюро даўжынь[d]; Амерыканская акадэмія мастацтваў і навук; Пецярбургская акадэмія навук; Пруская акадэмія навук; Нацыянальная акадэмія навук Італіі[d]; Турынская акадэмія навук[d];
Узнагароды	прэмія імя Лаланда Парыжскай АН[d] (1810) член Амерыканскай акадэміі мастацтваў і навук[d]
Подпіс
	Сімеон Дэні Пуасон на Вікісховішчы

Сімеон Дэні Пуасон (фр.: Siméon Denis Poisson; 21 чэрвеня 1781, Піціўе, Францыя — 25 красавіка 1840, Со) — знакаміты французскі фізік і матэматык.

БіяграфіяПравіць

Бацька яго, салдат гановерскіх войскаў, дэзерціраваў з прычыны ўціску афіцэра, займаў нязначную адміністрацыйную пасаду ў горадзе Піціўе (у дэпартаменце Луары). Тут у 1781 г. нарадзіўся Пуасон. Калі сын дасягнуў падлеткавага ўзросту, бацька сам стаў яго навучаць, мяркуючы пасля накіраваць па натарыяльнай спецыяльнасці. Аднак, не бачачы, як яму здавалася, у сына здольнасцей да разумовай працы, вырашыў аддаць яго ў навучанне цырульніку. Але маладому Пуасону аднойчы даручана было зрэзаць нарыў на руцэ хворага дзіцяці, а на наступны ж дзень пацыент ад гэтай аперацыі памёр, што прывяло ў крайні адчай маладога Пуасона; ён наадрэз адмовіўся працягваць вучэнне і вярнуўся да свайго бацькі. Тады пачалася рэвалюцыя, і бацька Пуасона паспеў атрымаць больш высокую пасаду. Здарылася так, што сшыткі часопіса Політэхнічнай школы трапілі ў рукі маладога Пуасона, які пачаў праглядаць іх, і рашаць задачы, знаходзіць верныя рашэнні. Тады бацька змясціў яго ў цэнтральную школу, у Фантэнбло. Адзін з выкладчыкаў, адкрыўшы ў вучне незвычайныя здольнасці, пачаў займацца з ім і потым падрыхтаваў яго да іспыту ў політэхнічную школу, куды ў 1798 г. 17-гадовы Пуасон паступіў першым па іспыту.

Зноскі

↑ ^1,0 ^1,1 Нямецкая нацыянальная бібліятэка, Берлінская дзяржаўная бібліятэка, Баварская дзяржаўная бібліятэка і інш. Record #116261293 // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 27 красавіка 2014.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q304037"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q256507"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q170109"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a>
↑ ^2,0 ^2,1 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr: платформа адкрытых даных — 2011. Праверана 10 кастрычніка 2015.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q193563"></a>
↑ ^3,0 ^3,1 MacTutor History of Mathematics archive Праверана 22 жніўня 2017.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q547473"></a>
↑ ^4,0 ^4,1 Пуассон Симеон Дени // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 28 верасня 2015.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135"></a>
↑ ^5,0 ^5,1 ^5,2 www.accademiadellescienze.it Праверана 1 снежня 2020.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q107212659"></a>
↑ Матэматычная генеалогія — 1997. Праверана 8 жніўня 2016.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q829984"></a>
↑ Матэматычная генеалогія — 1997. Праверана 10 жніўня 2016.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q829984"></a>

ЛітаратураПравіць

А. А. Гусак, Г. М. Гусак, А. А. Брычыкава «Даведнік па вышэйшай матэматыцы», Мн., «ТетраСистемс», 2007, С.549

Гл. таксамаПравіць

СпасылкіПравіць

Джон Дж. О’Конар і Эдмунд Ф. Робертсан. Сімеон Дэні Пуасон (англ.) у архіве MacTutor.
Сімеон Дэні Пуасон (англ.) у праекце «Матэматычная генеалогія».

[_03194270866be494-1] 1,0 ^1,1 Нямецкая нацыянальная бібліятэка, Берлінская дзяржаўная бібліятэка, Баварская дзяржаўная бібліятэка і інш. Record #116261293 // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 27 красавіка 2014.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q304037"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q256507"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q170109"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a>

[_c166453ede321e6d-2] 2,0 ^2,1 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr: платформа адкрытых даных — 2011. Праверана 10 кастрычніка 2015.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q193563"></a>

[_b3cc733bc8e1f161-3] 3,0 ^3,1 MacTutor History of Mathematics archive Праверана 22 жніўня 2017.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q547473"></a>

[_4d9f7932255dfdd9-4] 4,0 ^4,1 Пуассон Симеон Дени // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 28 верасня 2015.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135"></a>

[_6e236b839d85ffe8-5] 5,0 ^5,1 ^5,2 www.accademiadellescienze.it Праверана 1 снежня 2020.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q107212659"></a>

[_07bb481a672fdfa0-6] Матэматычная генеалогія — 1997. Праверана 8 жніўня 2016.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q829984"></a>

[_decaa77a0dff0f41-7] Матэматычная генеалогія — 1997. Праверана 10 жніўня 2016.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q829984"></a>

[1]

[2]

[4]

[5]

[6]

[7]

Сімеон Дэні Пуасон
Siméon Denis Poisson

Дата нараджэння	21 чэрвеня 1781(1781-06-21)^[1]^[2]^[…]
Месца нараджэння	Pithiviers^[d], дэпартамент Луарэ, рэгіён Цэнтр — Даліна Луары^[4]^[5]
Дата смерці	25 красавіка 1840(1840-04-25)^[1]^[2]^[…] (58 гадоў)
Месца смерці	Со^[d], дэпартамент Сена, Францыя^[4]^[5]
Месца пахавання	Пер-Лашэз
Грамадзянства	Францыя
Дзеці	Anne-Denise-Joséphine-Marie Poisson^[d], Marie-Alexandrine Poisson^[d] і Simeon Jean Charles Poisson^[d]
Род дзейнасці	матэматык, астраном, фізік, выкладчык універсітэта, палітык, статыстык
Навуковая сфера	матэматычны аналіз, тэорыя імавернасцей, матэматыка і механіка
Месца працы	Політэхнічная школа^[d] Бюро даўжынь^[d] Парыжскі ўніверсітэт Сен-Сір^[d]
Альма-матар	Політэхнічная школа^[d]
Навуковы кіраўнік	Жазеф Луі Лагранж^[6], Джэймс Максвел^[7] і П’ер-Сімон Лаплас
Вядомыя вучні	Нікала Леанар Садзі Карно, Мішэль Шаль, Іаган Петэр Густаў Лежон Дзірыхле і Жазеф Ліувіль
Вядомы як	Размеркаванне Пуасона, Ураўненне Пуасона, Дужка Пуасона, Інтэграл Пуасона, Каэфіцыент Пуасона
Член у	Парыжскае філаматычнае таварыства^[d] Лонданскае каралеўскае таварыства Шведская каралеўская акадэмія навук Французская акадэмія навук Бюро даўжынь^[d] Амерыканская акадэмія мастацтваў і навук Пецярбургская акадэмія навук Пруская акадэмія навук Нацыянальная акадэмія навук Італіі^[d] Турынская акадэмія навук^[d]^[5]
Узнагароды	прэмія імя Лаланда Парыжскай АН^[d] (1810) член Амерыканскай акадэміі мастацтваў і навук^[d]
Подпіс
Сімеон Дэні Пуасон на Вікісховішчы