Тайбэй
Тайбэ́й[4] — сталіца Тайваня (уладамі Тайваня афіцыйна завецца «месцам часовага знаходжання ўрада Рэспублікі Кітай на час камуністычнага мяцяжу»). З пункта гледжання кіраўніцтва КНР Тайбэй — сталіца правінцыі Тайвань у складзе КНР. Насельніцтва 2 630 191 чал. (чэрвень 2008).
Тайбэй на карце Тайваня   | ||||||||||||||||||||||||||||
Гісторыя правіць
У пачатку XVII стагоддзя на тэрыторыі сучаснага Тайбэя існавалі 3 паселішчы, якія ў сярэдзіне ХІХ стагоддзя ператварыліся ў гандлёвы цэнтр. 3 1875 года горад. Пасля ўтварэння асобнай правінцыі Тайвань — рэзідэнцыя губернатара, з 1891 года — сталіца правінцыі. У час японскага каланіяльнага панавання (1895—1945) перайменаваны у Тайхоку, тут знаходзілася рэзідэнцыя японскага губернатара. Пасля аднаўлення кітайскага суверэнітэту над Тайванем (1945) — цэнтр яго правінцыі. 3 1949 года ў Тайбэі размясціўся ўрад Кітайскай Рэспублікі (пасля паражэння ў грамадзянскай вайне з кітайскімі камуністамі ў мацерыковым Кітаі), у 1958 года афіцыйна абвешчаны месцам яго знаходжання. У 1967 годзе вылучаны ў асобны адміністрацыйны раён пад кіраваннем цэнтральнага ўрада.
Геаграфія правіць
Тайбэй размешчаны ў паўночнай частцы вострава Тайвань і акружаны аднайменным раёнам. Горад знаходзіцца ў горнай мясцовасці, і з трох бакоў — з паўночнай, паўднёвай і ўсходняй — яго атачаюць горы.
Экакоміка правіць
Тайбэй — найважнейшы транспартны цэнтр Тайваня, дзе сходзяцца асноўныя чыгункі, кіроўныя на паўднёвы ўсход, у бок порта Дзілун, і на поўдзень, у бок горада Гаасюн, а таксама новая лінія хуткаснай чыгункі Тайбэй — Гаасюн, уведзеная ў эксплуатацыю ў студзені 2007 года. У 2003 годзе ў Тайбэі быў пабудаваны адзін з самых высокіх небаскробаў свету — Тайбэй 101.
Горад абслугоўваюць 2 аэрапорты — міжнародны Тааюань, размешчаны ў раёне Тааюань, і ўнутраных ліній Сунгшан, а таксама марскі порт Дзілун на паўднёва-ўсходнім узбярэжжы вострава.
Горад Тайбэй — найважнейшы адукацыйны і ўніверсітэцкі цэнтр Тайваня. Сярод вучэбных устаноў найболей вядомы Тайванскі дзяржаўны ўніверсітэт. Тайбэй — таксама найбуйнейшы цэнтр сродкаў масавай інфармацыі Тайваня.
Гарады-пабрацімы правіць
City of Perth[d], Аўстралія (1999)[5]
Індыянапаліс, ЗША (1978)[6]- Аклахома-Сіці, ЗША (1981)[7][6]
Асунсьён, Парагвай (1987)[6]- Атланта, ЗША (1979)[6]
Банжул, Гамбія (1997)[6]
Бельмапан, Беліз (2019)[6]- Бостан, ЗША (1996)[6]
Бісау, Гвінея-Бісау (1997)[6]
Варшава, Польшча (1995)[6]
Версаль, Францыя (1986)[6]
Вільнюс, Літва (28 мая 1998)[8][9][…]
Гватэмала, Гватэмала (1998)[6]- Голд-Кост, Аўстралія (1982)[6]
- Гуам, ЗША (1973)[6]
Дакар, Сенегал (1997)[6]- Далас, ЗША (18 лістапада 1996)[8][10]
Джыда, Саудаўская Аравія (1978)[6]
Кастры, Сент-Люсія (2018)[6]
Катану, Бенін (1967)[6]
Кесан-Сіці, Філіпіны (1968)[6]- Кліўленд, ЗША (1975)[6]
Кіеў, Украіна (30 сакавіка 2023)[11]
Кіта, Эквадор (2016)[6]
Ла-Пас, Балівія (1997)[6]
Ламэ, Тога (1966)[6]- Лос-Анджэлес, ЗША (1979)[6]
Лілонгвэ, Малаві (1984)[6]
Ліма, Перу (2020)[6]
Маджура, Маршалавы Астравы (1999)[6]
Манагуа, Нікарагуа (1992)[6]
Манровія, Ліберыя (1998)[6]- Маніла, Філіпіны (1966)[6]
- Маршал (Тэхас), ЗША (1978)[6]
Мбабанэ, Эсваціні (1997)[6]
Панама, Панама (1989)[6]
Прага, Чэхія (2020)[6]
Прэторыя, ПАР (1983)[6]
Рыга, Латвія (2001)[6]
Сан-Нікалас-дэ-лос-Гарса[d], Мексіка (1997)[6]
Сан-Сальвадор, Сальвадор (1993)[6]- Сан-Францыска, ЗША (2 лютага 1970)[8]
Сан-Хасэ, Коста-Рыка (1984)[6]
Санта-Дамінга, Дамініканская Рэспубліка (1970)[6]
Сеул, Паўднёвая Карэя (1968)[6]- Тэгу, Паўднёвая Карэя (4 лістапада 2010)[8][12]
Тэгусігальпа, Гандурас (1974)[6]
Уагадугу, Буркіна-Фасо (2008)[6]
Улан-Батар, Манголія (1997)[6]
Улан-Удэ, Расія (1996)[13][6]- Фінікс, ЗША (1979)[6]
- Х’юстан, ЗША (1961)[6]
- Яганэсбург, ПАР (1982)[6]
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
Зноскі правіць
- ↑ а б в archINFORM — 1994. Праверана 6 жніўня 2018.
- ↑ а б в Geographic Names Server — 2018.
- ↑ https://www.stat.gov.tw/ct.asp?mp=4&xItem=47698&ctNode=549
- ↑ БелЭн 2002.
- ↑ https://perth.wa.gov.au/council/partnerships/sister-cities
- ↑ а б в г д е ё ж з і к л м н о п р с т у ф х ц ч ш э ю я аа аб ав аг ад ае аё аж аз аі ак ал ам ан ао ап ар ас ат https://english.sec.gov.taipei/cp.aspx?n=2789B64DFDD8B838
- ↑ https://sistercitiesokc.org/about-us/our-cities
- ↑ а б в г https://english.sec.gov.taipei/cp.aspx?n=2789B64DFDD8B838&s=71DCD83AD107CA5D
- ↑ http://www.ivilnius.lt/pazink/apie-vilniu/miestai-partneriai
- ↑ https://www.dallasecodev.org/465/Sister-Friendship-Cities
- ↑ https://kyivcity.gov.ua/kyiv_ta_miska_vlada/pro_kyiv/mista-pobratimi_z_yakimi_kiyevom_pidpisani_dokumenti_pro_poridnennya_druzhbu_spivrobitnitstvo_partnerstvo/
- ↑ https://www.daegu.go.kr/english/index.do?menu_id=00000759
- ↑ http://м.улан-удэ.рф/industry/econom_biznes/vneshn/goroda/taipei.php
Літаратура правіць
- Адзярыха В. У. (гісторыя). Тайбэ́й // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 15: Следавікі — Трыо / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 15. — С. 384. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0251-2 (т. 15).
- Тайбэ́й // Географические названия мира: Топонимический словарь: Ок. 5000 единиц (руск.) / Е. М. Поспелов; Отв. ред. P. A. Агеева. — 2-е изд., стереотип.. — М.: Русские словари: ООО «Издательство Астрель»: ООО «Издательство ACT», 2002. — С. 406. — 512 с. — ISBN 5-17-001389-2 (ООО «Издательство ACT»), ISBN 5-271-00446-5 (ООО «Издательство Астрель»), ISBN 5-93259-014-9 (Издательство «Русские словари»).
- Тайбэ́й // Т. 25. Струнино — Тихорецк. — М. : Советская энциклопедия, 1976. — С. 209. — (Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров; 1969—1978). (руск.)
Спасылкі правіць
На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Тайбэй
