Таймыр
Таймы́р[1], Таймырскі паўвостраў[1] — паўвостраў у Расіі, самая паўночная мацерыковая частка сушы Еўразійскага кантынента (мыс Чэлюскін), размешчаны паміж Енісейскім залівам Карскага мора і Хатангскім залівам мора Лапцевых.
| Таймыр | |
|---|---|
 | |
| 75°21′40″ пн. ш. 107°41′41″ у. д.HGЯO | |
| Акваторыі | Мора Лапцевых, Карскае мора |
| Плошча | каля 400 000 км² |
| Найвышэйшы пункт | 1 125 м |
| Краіна | |
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
Геаграфія правіць
Плошча паўвострава каля 400 000 км². Даўжыня каля 1000 км, шырыня каля 500 км. Па характары паверхні дзеліцца на 3 часткі: Паўночна-Сібірская нізіна, горы Быранга (вышыня да 1125 (1146[2][3]) метраў), якія цягнуцца з паўднёвага захаду на паўночны ўсход, і прыбярэжная раўніна ўздоўж узбярэжжа Карскага мора. Паўднёвай мяжой паўвострава лічыцца паўночны ўступ плато Путарана. Узбярэжжа паўвострава моцна парэзанае. Берагі пераважна нізкія.
На поўначы паўвострава арктычныя і высакагорныя пустыні і паўпустыні, у сярэдняй частцы тундра, на поўдні — лесатундра з рэдкалессем. Клімат арктычны, суровы. Пашырана вечная мерзлата.
Найбуйнейшыя рэкі Таймыра: Пясіна, Верхняя Таймыра і Ніжняя Таймыра, Хатанга.
Найбуйнейшыя азёры: Таймыр, Партнягіна, Кунгасалах, Лабаза, Какора.
Фаўна правіць
У складзе фаўны Таймырскага паўвострава заяц-бяляк, паўночны алень, пясец, воўк, белы мядзведзь. У летні перыяд шмат птушак.
Зноскі правіць
Літаратура правіць
- Таймы́р, Таймырскі паўвостраў // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 15: Следавікі — Трыо / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 15. — С. 388. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0251-2 (т. 15).
- Таймы́р, Таймырский полуостров // Т. 25. Струнино — Тихорецк. — М. : Советская энциклопедия, 1976. — С. 212. — (Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров; 1969—1978). (руск.)
- Таймы́р // Географические названия Росии: Топонимический словарь: более 4000 единиц / Е. М. Поспелов. — М.: АСТ; Астрель, 2008. — С. 429. — 523 с. — 3 000 экз. — ISBN 978-5-17-054966-5 (Аст), ISBN 978-5-271-20728-0 (Астрель). (руск.)
- Таймы́р, Таймырский полуостров // Географический энциклопедический словарь: Географические названия (руск.) / Гл. ред. А. Ф. Трёшников; Ред. кол.: Э. Б. Алаев, П. М. Алампиев (зам. гл. ред.) и др. — 2-е изд., исправл. и дополн. — М.: Советская энциклопедия, 1989. — С. 466. — 592 с. — 210 000 экз. — ISBN 5-85270-057-6.
- Таймы́р // Энциклопедический географический словарь (руск.). — М.: РИПОЛ классик, 2011. — С. 657. — 800 с. — (Словари нового века). — 5 000 экз. — ISBN 978-5-386-03063-6.
- Таймы́р // География. Современная иллюстрированная энциклопедия. Ч. 2: М—Я. / А. П. Горкин — М.: Росмэн, 2006. — 146 с. — 10 000 экз. — ISBN 5-353-02443-5. (руск.) — (Современная иллюстрированная энциклопедия «Росмэн». География)
Спасылкі правіць
- Артыкул у часопісе «Вокруг света» Архівавана 26 верасня 2007.
- Выкапнёвыя смолы з паўвострава Таймыр
- Прырода Таймыра Архівавана 7 сакавіка 2007.