Вікіпедыя

Касцёл Найсвяцейшай Тройцы (Лыскава)

(Пасля перасылкі з Траецкі касцёл, Лыскава)

Касцё́л Найсвяце́йшай Тро́йцы — каталіцкі храм у Лыскаве Пружанскага раёна[2], збудаваны ў XVIII стагоддзі. Помнік архітэктуры позняга барока.

Славутасць
Касцёл Найсвяцейшай Тройцы
52°51′21″ пн. ш. 24°36′53″ у. д.HGЯO
Краіна  Беларусь
Аграгарадок Лыскава
Канфесія каталіцтва
Епархія Пінская дыяцэзія
Архітэктурны стыль позняе барока
Заснавальнік ордэн місіянераў
Дата заснавання 1763
Будаўніцтва 1763—1785 гады
Асноўныя даты

1763—1785 — збудаваны
1818 — дабудаваная вежа
1866 — перададзены праваслаўным
1880 — адбыўся пажар
1883—1884 — рэстаўрацыя
1921 — вернуты каталікам

1950-я — пашкоджаны
Статус ахоўваецца дзяржавай
Стан рэстаўруецца[1]
Map
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы
У паняцця ёсць і іншыя значэнні, гл. Касцёл Найсвяцейшай Тройцы.

Мінуўшчына правіць

 
Магіла Ф. Карпінскага на касцёльным цвінтары

У 1527 годзе ваявода віцебскі і староста жмудскі Мацей Клочка заснаваў у Лыскаве драўляны касцёл[3], перададзены Янам Быхаўцам у 1751 годзе манахам-місіянерам. У 1763—1785 гг. яны збудавалі на гэтым месцы мураваны Троіцкі касцёл у стылі віленскага барока. У 1818 да яго прыбудавана вежа. У 1841 касцёл стаў парафіяльным.

У 1866 ў сувязі з падзеямі паўстання 1863 года перабудаваны ў праваслаўную царкву і набыў рысы класіцызму (архітэктар Ф. Афанасьеў). 22 ліпеня 1880 ад маланкі згарэў гонтавы дах, засталася толькі мураваная частка[4]. У 1883—84 гг. архітэктар П. І. Залатароў правёў рэстаўрацыю: зрабіў новыя скляпенні, замяніў кроквенныя канструкцыі даху і пакрыццё.

У 1921, за польскім часам, касцёл вернуты каталікам.

У 50-я гады XX стагоддзя моцна разбураны. У 1960 афіцыйна зачынены, царкоўнае начынне перавезена ў ружанскі касцёл[5].

Ля касцёла знаходзіцца магіла польскага паэта і драматурга Францішка Карпінскага.

Архітэктура правіць

 
Алтарная частка

Стылістыка, час збудавання і рэгіён дазваляюць меркаваць, што ва ўзвядзенні касцёла прыняў удзел прыдворны архітэктар А. Сапегі Ян Самуэль Бекер, майстар барочнага класіцызму.

Будынак касцёла складаецца з высокага прамавугольнага нефа, алтарнай апсіды і бакавых капліц, перакрытых крыжовымі скляпеннямі, амаль квадратных у плане. Бакавыя крылы трансепта і сакрысцій маюць крыжовыя скляпенні.

Вежа на галоўным фасадзе чатырох'ярусная; не мае ў плане ніводнай прамой лініі; магутнымі падугамі адыходзіць ад фасаднай сцяны. Куты вежы ўмацаваныя слаістымі пілястрамі ў спалучэнні з паўкалонамі і падпорнымі элементамі ў выглядзе валют. Антаблемент падзяляе яе на высокую ніжнюю частку і верхнія ярусы тэлескапічнай будовы.

Над уваходам у храм размешчаныя вузкія арганныя хоры. Асноўнае памяшканне касцёла зальнае. Інтэр'ер аформлены пілястрамі іанічнага і кампазіцыйнага ордара, паміж якімі невялікія аркі, над якімі прамавугольныя вокны. Калоны размаляваныя пад мармур. У інтэр'еры паўночнай капліцы ўцалелі фрагменты манахромнага роспісу ў тэхніцы грызайль.

Святары касцёла правіць

  • Юзаф Крапіўніцкі (1908—1909)
  • Ота Сідаровіч (1919—?)
  • Чэслаў Кардэль (1927—1933)
  • Казімір Валенціновіч (1934—1935?)
  • Францішак Матэльскі (1936—1937)
  • Гераніум Фейч (1936)
  • Генрык Запёт (1936—1937)
  • Станіслаў Перзхала (1937)
  • Ян Ірвуць (1938—1939?)
  • Алаізі Зелязнік (1939)
  • Міхаіл Варанецкі (1945—1946?)[6]

Зноскі

  1. ↑ Уладзімір Хількевіч, Алена Даўжанок і Яўген Пясецкі.. Белавежскую пушчу «акальцавалі» абходам. Праверана 30 снежня 2011.
  2. ↑ Лыскава — парафія Найсвяцейшай Тройцы. Беларусь. Рымска-каталіцкі касцёл у Беларусі. Праверана 30 снежня 2011.
  3. ↑ Łysków // Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Tom V: Kutowa Wola — Malczyce (польск.). — Warszawa, 1884. S. 863.
  4. ↑ Лыскава / Касцёл Найсвяцейшай Тройцы. Помнікі архітэктуры Беларусі. Alaksandr Alejnik, Vasil Matoh. Праверана 30 снежня 2011.
  5. ↑ Witold Karpyza. Łysków // Ziemia Wołkowyska. — Lębork, 2005. — Т. 2.
  6. ↑ Маракоў, Леанід.. Святыні Беларусі, што згадваюцца ў даведніку, і святары, якія ў іх служылі. Рэпрэсаваныя каталіцкія духоўныя, кансэкраваныя і свецкія асобы Беларусі. 1917—1964. Праверана 30 снежня 2011.
  Аб’ект Дзяржаўнага спіса гісторыка-культурных каштоўнасцей Рэспублікі Беларусь, шыфр 112Г000621

Літаратура правіць

  • Габрусь Тамара Віктараўна. Мураваныя харалы: сакральная архітэктура беларускага барока. — Мн.: Ураджай, 2001. — 287 с. — ISBN 985-04-0499-Х.
  • В.В. Алисейчик. 1597. Монастырь миссионеров // Свод памятников истории и культуры Белоруссии. Брестская область / Редкол.: С. В. Марцелев (гл. ред.) и др.. — Мн.: БелСЭ, 1990. — 424 с. — 25 000 экз. — ISBN 5-85700-017-3.

Спасылкі правіць

Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Касцёл_Найсвяцейшай_Тройцы_(Лыскава)&oldid=4429817"