Тралейбус

Трале́йбус (англ.: trolleybus, ад trolley — кантактны провад, ролікавы токаздымальнік і bus— скарачэнне ад лац.: Omnibus — «[карэта] для ўсіх») — бязрэйкавы транспартны сродак (звычайна пасажырскі) з электрычным прыводам, які атрымлівае электрычны ток ад вонкавай крыніцы. Калі тралейбус назапашвае электраэнергію, ён завецца кантактным электробусам.

Тралейбус
Тралейбус АКСМ-321
Прывад	электрарухавік
Перыяд	з 1912 году
Скорасць	20-60 км/г
Вобласць ужывання	Грамадскі транспарт, гарадскі, прыгарадны
Інфраструктура	аўтамабільная дарога, кантактная сетка

Першы тралейбус «Electromote», Берлін, 1882 год

Грузавы тралейбус вагоннага тыпу КТГ-1 у Львове

Тралейбус атрымлівае электрычны ток ад двухдротнай кантактнай сеткі (падвесныя (тралейныя) дроты) праз штангі таказдыму. Сілкуюцца пастаянным токам напружаннем 500—600, часам 750 В.

Тралейбус выкарыстоўваецца пераважна ў гарадах. Акрамя пасажырскіх існуюць грузавыя тралейбусы (тралейвозы).

Гісторыя

Першыя працы па стварэнню і выкарыстанню тралейбусаў пачаліся ў Германіі у канцы 80-х гадоў XIX стагоддзяі першы тралейбус створаны ў 1882 годзе. Найбольш цяжкай задачай было забеспячэння надзейнага кантакту токаздымнікаў з кантактнай сеткай, якая была вырашана з паляпшэннем пакрыцця дарог. У СССР першыя тралейбусы створаны ў 1933 годзе, а першая тралейбусная лінія запушчана ў Маскве ў 1934 годзе.

Тралейбус у Беларусі

Першы тралейбус быў пушчаны ў Мінску ў 1952 годзе (65 маршрутаў на 2024 год), у Гомелі — у 1962, у Віцебску — 01.09.1978, у Брэсце — 1981 годзе. Акрамя ўсіх абласных цэнтраў тралейбус ёсць у Бабруйску.

Літаратура

• Багдановіч С. В. Трале́йбус // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 15: Следавікі — Трыо / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 15. — С. 502. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0251-2 (т. 15).
• Трале́йбус // Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы / уклад.: І. Л. Капылоў [і інш.] ; пад рэд. І. Л. Капылова. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя імя Петруся Броўкі, 2016. — С. 824. — 968 с. — 1 000 экз. — ISBN 978-985-11-0937-7.
• Трале́й; Трале́йбус; Тралейво́з // Тлумачальны слоўнік беларускай мовы: У 5-ці т / АН БССР, Інстытут мовазнаўства імя Я. Коласа. — Мн.: Беларус. Сав. Энцыклапедыя імя Петруся Броўкі, 1983. — Т. 5 кн. 1: С — Улагодзіць / [рэдактар М. Р. Суднік]. — С. 824. — 663 с.
• Тролле́йбус / Сабинин А. А. // Т. 26. Тихоходки — Ульяново. — М. : Советская энциклопедия, 1977. — С. 240. — (Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров; 1969—1978). (руск.)
• Тролле́воз // Т. 26. Тихоходки — Ульяново. — М. : Советская энциклопедия, 1977. — С. 240. — (Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров; 1969—1978). (руск.)
• Тролле́йбус; Троллейвоз; Троллей // Большая политехническая энциклопедия (руск.) / Авт.-сост. В. Д. Рязанцев. — М.: Мир и образование, 2011. — С. 557—558. — 704 с. — 2 000 экз. — ISBN 978-5-94666-621-3.