Уладзімір Андрэевіч Фаворскі

Уладзімір Андрэевіч Фаворскі (руск.: Влади́мир Андре́евич Фаво́рский; 2 [14] сакавіка 1886, Масква, Расійская імперыя — 29 снежня 1964, Масква, СССР) — расійскі, савецкі графік, ілюстратар, ксілограф, мастацтвазнаўца, сцэнограф, педагог. Акадэмік АМ СССР (1962; член-карэспандэнт 1957). Народны мастак СССР (1963). Лаўрэат Ленінскай прэміі (1962).

Уладзімір Андрэевіч Фаворскі
Род дзейнасці гравёр, мастак, графік, партрэтыст, ксілограф, мастацтвазнавец, сцэнограф, педагог, выкладчык універсітэта, скульптар, ілюстратар
Дата нараджэння 2 (14) сакавіка 1886[1]
Месца нараджэння
Дата смерці 29 снежня 1964(1964-12-29)[2][3][…] (78 гадоў)
Месца смерці
Месца пахавання
Грамадзянства
Альма-матар
Член у
Узнагароды і прэміі
Георгіеўскі крыж IV ступені
Народны мастак СССР Ленінская прэмія
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфія правіць

Уладзімір Фаворскі нарадзіўся ў Маскве, у сям’і адваката Андрэя Яўграфавіча Фаворскага.

Першыя навыкі ў маляванні атрымаў дома пад кіраўніцтвам маці — мастачкі В. В. Шэрвуд. У 1903—1905 гадах займаўся ў школе-студыі К. Ф. Юона і І. В. Дудзіна, наведваў вячэрнія заняткі па скульптуры ў Строганаўскім мастацка-прамысловым вучылішчы. Пасля заканчэння маскоўскай гімназіі № 5 ў 1905 годзе паехаў у Германію. У Мюнхене навучаўся малюнку і жывапісу ў школе Ш. Холашы. Спачатку хацеў пайсці да больш вядомага А. Ашбэ, але той у 1905 годзе памёр. У 1930-х гадах у Маскоўскім інстытуце выяўленчага мастацтва (цяпер Маскоўскі мастацкі інстытут імя В. І. Сурыкава) ў мастака ўзнікне канфлікт з І. Э. Грабар, у свой час навучаліся ў А. Ашбэ (верагодна, адбілася адрозненне школ). Адначасова з навучаннем малюнку і жывапісу наведваў у Мюнхене заняткі на мастацкаведчым аддзяленні філасофскага факультэта: слухаў лекцыі Х. Карнеліуса (паслядоўніка А. Гільдэбранда), А. Фуртвенглера, К. Фоля, Ш. Холашы пазнаёміў маладога мастака з творчасцю Х. фон Марэ — сябра «рымскага гуртка», у які ўваходзіў і А. Гільдэбранд. У 1907 годзе ён вярнуўся ў Маскву.

У 1907 годзе паступіў на гісторыка-філалагічны факультэт Маскоўскага ўніверсітэта. У 1913 годзе скончыў мастацтвазнаўчае аддзяленне гэтага факультэта, якое было арганізавана па ініцыятыве прафесара М. І. Раманава (які ствараў разам з І. У. Цвятаевым Музей вытанчаных мастацтваў (цяпер Дзяржаўны музей выяўленчых мастацтваў імя А. С. Пушкіна) у Маскве) і студэнтаў Б. Р. Віпера, К. М. Істоміна, Д. С. Недовіча, В. А. Фаворскага.

Тэма дыпломнай працы мастака — «Джота і яго папярэднікі», у ёй ён паспрабаваў прааналізаваць складанасць прасторавых адносін у жывапісу італьянскага протарэнессанса. У гэты ж год у Маскве адкрылася першая выстава старажытнарускіх абразоў са збору Сяргея і Сцяпана Рабушынскіх. Тады ж мастак працаваў над перакладам на рускую мову з нямецкай кнігі А. Гільдэбранда «Праблема формы ў выяўленчым мастацтве».

У 1918—1919 гадах выкладаў у Другіх вольных мастацкіх майстэрнях у Маскве. З 1921 г. выкладаў ва ВХУТЕМАСе, у 1923—1925 гадах быў рэктарам. Як і ў нямецкім Баўхаўзе, ва ВХУТЕМАСе, стварылі «асноўнае» (падрыхтоўчае) аддзяленне, дзе чыталі агульны прапедэўтычны курс «фармальнай кампазіцыі». Яго аўтарамі былі В. А. Фаворскі, П. Я. Паўлінаў, К. М. Істомін. У 1921—1924 гадах па запрашэнні У. А. Фаворскага ў ВХУТЕМАСе выкладаў тэорыю мастацтва П. А. Фларэнскі. Сам мастак выкладаў на графічным факультэце ксілаграфію (гравюру на дрэве), на асноўным аддзяленні чытаў курс «Уводзіны ў тэорыю прасторавых мастацтваў», на графічным факультэце таксама — «Тэорыю кампазіцыі» і «Тэорыю графікі». Праграма курса «Тэорыя кампазіцыі» захавалася ў архівах мастака.

У 1930—1934 гадах выкладаў у Паліграфічным інстытуце, у 1933—1938 — у архітэктурным інстытуце, у 1934—1938 — у Інстытуце выяўленчага мастацтва, у 1943—1948 — у Інстытуце прыкладнога і дэкаратыўнага мастацтва (усе ў Маскве). Прафесар.

У 1936—1941 гадах — кансультант Майстэрні манументальнага жывапісу пры Акадэміі архітэктуры СССР. Член таварыства мастакоў «Чатыры мастацтвы» (1924—1930, адзін з членаў-заснавальнікаў), член-карэспандэнт Саюза нямецкіх мастакоў кнігі (1928). Член Саюза мастакоў СССР.

Памёр 29 снежня 1964 года ў Маскве. Пахаваны на Новадзявочых могілках.

Зноскі

  1. Большая российская энциклопедияМ.: Большая российская энциклопедия, 2004. Праверана 8 лютага 2022.
  2. а б в Фаворский Владимир Андреевич // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 28 верасня 2015.
  3. Wladimir Andrejewitsch Faworski // Brockhaus Enzyklopädie