Універсальная дзесятковая класіфікацыя
Універса́льная дзесятко́вая класіфіка́цыя, скарочана УДК (англ.: Universal Decimal Classification, UDC) — сістэма класіфікацыі інфармацыі, шырока ўжываецца ў свеце для сістэматызацыі твораў навукі, літаратуры і мастацтва, перыядычнага друку, розных відаў дакументаў і арганізацыі картатэк. Цэнтральнай часткай УДК з’яўляюцца асноўныя табліцы, якія ахопліваюць усю сукупнасць ведаў і пабудаваныя паводле іерархічнага прынцыпу дзялення ад агульнага да прыватнага з выкарыстаннем лічбавага дзесятковага кода.
УДК арганізавана як цэласная сістэма, дзе ўсе галіны ведаў звязаны паміж сабой, і прызначана для апісання і індэксавання зместу інфармацыйных рэсурсаў незалежна ад носьбіта, формы, фармату і мовы[1][2][3][4]. УДК уяўляе сабой аналітыка-сінтэтычную і фасетную сістэму класіфікацыі з падрабязным слоўнікам і сінтаксісам, што забяспечвае моцную індэксацыю інфармацыі і значна спрашчае пошук інфармацыі пры вялікіх яе аб’ёмах[5][6]. З 1 студзеня 1992 года УДК належыць і знаходзіцца пад кіраўніцтвам Кансорцыума УДК, некамерцыйнай міжнароднай асацыяцыі выдаўцоў са штаб-кватэрай у Гаазе (Нідэрланды)[7].
Асноўныя табліцы УДК
правіцьНекаторыя класы асноўных табліц Універсальнай дзесятковай класіфікацыі. Беларускія назвы класаў прыведзены паводле выдання «Універсальная дзесятковая класіфікацыя: звыш 10 000 асноўных і дапаможных класаў» (Мінск, 2016). У табліцы часта ўносяцца змены. Магчымы неадпаведнасці.
0 Навука і веды ў цэлым. Арганізацыя. Інфарматыка. Інфармацыя. Дакументацыя. Бібліятэчная справа. Установы. Публікацыі
правіць00 Пралегомены. Асноўныя пытанні ведаў і культуры. Прапедэўтыка 001 Навука і веды ў цэлым. Арганізацыя інтэлектуальнай працы 002 Дакументацыя. Кнігі. Творы. Аўтарства 003 Сістэмы пісьменства 004 Камп’ютарныя навукі і тэхналогіі. Вылічальная тэхніка. Апрацоўка даных 005 Кіраванне. Менеджмент 006 Стандартызацыя прадукцыі, працэсаў, мер, вагі і часу 007 Дзейнасць і арганізацыя. Агульная тэорыя сувязі і кіравання (кібернетыка). Чалавечая інжынерыя 008 Цывілізацыя. Культура. Прагрэс 01 Бібліяграфія і бібліяграфіі. Каталогі 011/016 Бібліяграфіі 02 Бібліятэчная справа. Бібліятэказнаўства 030 Даведачныя выданні агульнага характару 050 Серыяльныя выданні і выданні з працягам. Перыядычныя выданні 06 Арганізацыі агульнага характару 070 Газеты. Прэса. Журналістыка 08 Выданні змяшанага зместу. Зборнікі 09 Рукапісы. Рэдкія і адметныя кнігі
1 Філасофія. Псіхалогія
правіць101 Прырода і роля філасофіі 11 Метафізіка 122/129 Асобныя праблемы метафізікі 13 Філасофія розуму і духу. Метафізіка духоўнага жыцця 14 Філасофскія сістэмы і пункты гледжання 159.9 Псіхалогія 16 Логіка. Эпістэмалогія. Тэорыя ведаў. Метадалогія логікі 17 Філасофія маралі. Этыка. Практычная філасофія
2 Рэлігія. Тэалогія
правіць2-1/-9 Спецыяльныя вызначальнікі для рэлігіі 2-1 Тэорыя і філасофія рэлігіі. Прырода рэлігіі. Феномен рэлігіі 2-2 Доказы рэлігіі 2-3 Асобы ў рэлігіі 2-4 Рэлігійная дзейнасць. Рэлігійная практыка 2-5 Богаслужэнне ў шырокім сэнсе. Культ. Абрады і цырымоніі 2-6 Рэлігійныя працэсы 2-7 Рэлігійная арганізацыя і кіраванне 2-8 Характарыстыкі рэлігій адносна розных уласцівасцей 2-9 Гісторыя веры, рэлігіі, дэнамінацыі або царквы 21/29 Рэлігійныя сістэмы. Рэлігіі і вераванні 21 Дагістарычныя рэлігіі. Рэлігіі старажытных грамадстваў 22 Рэлігіі Далёкага Усходу 23 Рэлігіі індыйскага субкантынента. Індуісцкая рэлігія ў шырокім сэнсе 24 Будызм 25 Рэлігіі антычнасці. Другарадныя культы і рэлігіі 26 Іўдаізм (юдаізм) 27 Хрысціянства 28 Іслам 29 Сучасныя духоўныя плыні
3 Грамадскія навукі
правіць3.07/.08 Спецыяльны дадатковы падраздзел для сацыяльных навук у цэлым 3.07 Адміністрацыйны парадак. Органы ўлады. Дэпартаменты 3.08 Персанал органаў улады. Службоўцы 30 Тэорыя, метадалогія і метады ў сацыяльных навуках у цэлым. Сацыяграфія 303 Метады ў сацыяльных навуках 304 Сацыяльныя пытанні. Сацыяльная практыка. Культурнае жыццё. Лад жыцця 305 Гендарныя даследаванні 308 Сацыяграфія. Апісальнае вывучэнне грамадскага жыцця (колькаснае і якаснае) 31 Дэмаграфія. Сацыялогія. Статыстыка 32 Палітыка 321 Формы палітычнай арганізацыі. Дзяржава як палітычная ўлада 322 Адносіны паміж царквой і дзяржавай. Рэлігійная палітыка. Царкоўная палітыка. 323 Унутраная палітыка 324 Выбары. Плебісцыты. Рэферэндумы. Выбарчыя кампаніі. Правапарушэнні на выбарах. Вынікі выбараў 325 Засваенне тэрыторый. Каланізацыя. Каланіялізм 326 Рабства. Недобраахвотная, нявольная праца 327 Міжнародныя адносіны. Сусветная, глабальная палітыка. Міжнародныя справы. Знешняя палітыка 328 Парламенты. Народнае прадстаўніцтва. Урады 329 Палітычныя партыі і рухі 33 Эканоміка. Эканамічная навука 330 Эканоміка ў цэлым 331 Праца. Занятасць. Эканоміка працы. Арганізацыя працы 332 Рэгіянальная эканоміка. Тэрытарыяльная эканоміка. Эканоміка землекарыстання. Жыллёвая эканоміка 334 Формы арганізацыі і супрацоўніцтва ў эканоміцы 336 Фінансы 338 Эканамічнае становішча. Эканамічная палітыка. Кіраванне і планаванне ў эканоміцы. Вытворчасць. Паслугі. Кошты 339 Гандаль. Камерцыя. Міжнародныя эканамічныя адносіны. Сусветная эканоміка 34 Права. Юрыспрудэнцыя 340 Права ў цэлым. Прававыя метады і дадатковыя навукі 341 Міжнароднае права 342 Дзяржаўнае права. Канстытуцыйнае права. Адміністрацыйнае права 343 Крымінальнае права. Крымінальныя злачынствы 344 Асаблівыя віды крымінальнага права. Ваеннае крымінальнае права. Марское крымінальнае права. Ваенна-паветранае крымінальнае права 346 Гаспадарчае права. Прававыя асновы дзяржаўнага рэгулявання эканомікі 347 Грамадзянскае права 348 Царкоўнае права. Кананічнае права. Рэлігійнае права 349 Асаблівыя галіны права. Розныя юрыдычныя пытанні 35 Дзяржаўнае кіраванне. Урад. Ваенныя справы 351 Аб’екты і задачы дзяржаўнага кіравання 352 Ніжэйшыя ўзроўні адміністрацыі. Органы мясцовага кіравання. Гарадское кіраванне. Мясцовыя органы ўлады 353 Сярэднія ўзроўні адміністрацыі. Рэгіянальны, правінцыйны ўрад. Рэгіянальныя органы ўлады 354 Вышэйшы ўзровень органаў кіравання. Цэнтральны, агульнадзяржаўны, нацыянальны ўрад 355 Ваенныя справы ў цэлым 356 Вайсковая служба ў цэлым. Пяхота. Інфантэрыя 357 Кавалерыя. Матарызаваныя войскі. Ваенна-транспартныя часткі 358 Артылерыя. Інжынерныя (сапёрныя) войскі. Авіяцыя. Розныя тэхнічныя службы і іх прызначэнне 359 Ваенна-марскія сілы. Ваенна-марскі флот: асабовы склад і арганізацыйная структура 36 Забеспячэнне духоўных і матэрыяльных жыццёвых патрэб 364 Сацыяльнае забеспячэнне 365 Патрэба ў жыллі і яе задавальненне. Забеспячэнне бяспекі жылля 366 Кансумерызм. Рух у абарону інтарэсаў спажыўцоў 368 Страхаванне. Калектыўныя меры засцярогі праз падзяленне рызыкі 37 Адукацыя 373 Агульная школьная адукацыя. Агульнаадукацыйныя школы 374 Пазашкольная адукацыя і навучанне. Далейшая адукацыя 376 Выхаванне, адукацыя і навучанне асоб, якія належаць да адмысловых груп. Спецыяльныя школы 377 Спецыялізаваная адукацыя. Прафесійна-тэхнічная адукацыя. Тэхнічныя школы. Прафесійныя каледжы. Палітэхнікумы 378 Вышэйшая адукацыя. Універсітэты. Акадэмічнае навучанне 379.8 Вольны час 39 Культурная антрапалогія. Этнаграфія. Жыццё народа. Звычаі. Паводзіны. Традыцыі. Лад жыцця 391 Строй. Вопратка. Нацыянальнае, этнічнае адзенне. Мода. Упрыгожванні 392 Норавы і звычаі ў прыватным жыцці 393 Смерць. Абыходжанне з памерлым. Пахаванне. Звычаі, звязаныя са смерцю і пахаваннем 394 Грамадскае жыццё. Урачыстыя цырымоніі. Сацыяльнае жыццё. Жыццё народа 395 Сацыяльны цырыманіял. Этыкет. Добрыя манеры. Сацыяльныя формы. Рангі. Тытулы 398 Фальклор у вузкім сэнсе
5 Матэматыка. Прыродазнаўчыя навукі
правіць502/504 Навука аб навакольным асяроддзі. Захаванне прыродных рэсурсаў. Пагрозы навакольнаму асяроддзю і абарона ад іх 502 Прырода. Ахова навакольнага асяроддзя 504 Пагрозы навакольнаму асяроддзю 51 Матэматыка 511 Тэорыя лікаў 512 Алгебра 514 Геаметрыя 515.1 Тапалогія 517 Аналіз 519.1 Камбінаторны аналіз. Тэорыя графаў 52 Астраномія. Астрафізіка. Даследаванне касмічнай прасторы. Геадэзія 520 Інструменты, прыборы і метады астранамічных назіранняў, вымярэнняў і аналізу 521 Тэарэтычная астраномія. Нябесная механіка 523 Сонечная сістэма 524 Зоркі і зорныя сістэмы. Сусвет 528 Геадэзія. Тапаграфічная і геадэзічная работы. Аэракасмічная здымка і фотаграмметрыя. Дыстанцыйнае зандзіраванне. Картаграфія 53 Фізіка 530 Тэарэтычныя асновы фізікі 531 Агульная механіка. Механіка цвёрдых і абсалютна цвёрдых цел 532 Механіка вадкасцей і газаў у цэлым. Механіка вадкасцей (гідрамеханіка) 533 Механіка газаў. Аэрадынаміка. Фізіка плазмы 534 Вібрацыі. Хвалі. Акустыка 535 Оптыка 536 Цеплыня. Тэрмадынаміка. Статыстычная фізіка 537 Электрычнасць. Магнетызм. Электрамагнетызм 538.9 Фізіка кандэнсаванага стану. Фізіка цвёрдага цела 54 Хімія. Крышталяграфія. Мінералогія 542 Практычная і лабараторная хімія. Прэпаратыўная і эксперыментальная хімія 543 Аналітычная хімія 544 Фізічная хімія 546 Неарганічная хімія 547 Арганічная хімія 548 Крышталяграфія 549 Апісальная мінералогія. Спецыяльнае мінералазнаўства 55 Навукі пра Зямлю. Геалагічныя навукі 550 Дапаможныя геалагічныя навукі 551 Агульная геалогія. Метэаралогія. Кліматалогія. Гістарычная геалогія. Стратыграфія. Палеагеаграфія 552 Петралогія. Петраграфія 553 Эканамічная геалогія. Радовішчы карысных выкапняў 556 Гідрасфера. Вада ў цэлым. Гідралогія 57 Біялагічныя навукі ў цэлым 572 Фізічная антрапалогія 573 Агульная і тэарэтычная біялогія 574 Агульная экалогія. Біяразнастайнасць 575 Агульная генетыка. Агульная цытагенетыка 576 Біялогія клеткі і субклеткавых часцінак. Цыталогія 577 Матэрыяльныя асновы жыцця. Біяхімія. Малекулярная біялогія. Біяфізіка 578 Вірусалогія 579 Мікрабіялогія 58 Батаніка 581 Агульная батаніка 582 Сістэматычная батаніка 59 Заалогія 591 Агульная заалогія 592/599 Сістэматычная заалогія 592 Беспазваночныя 593.1 Прасцейшыя (Protozoa) 594 Смаўжы, або малюскі (Mollusca). Імшанкі (Bryozoa). Плечаногія, брахіяподы (Brachiopoda) 595 Членістыя (Articulata) 596/599 Хордавыя (Chordata) 597/599 Пазваночныя (Vertebrata) 598/599 Амніёты ці вышэйшыя пазваночныя (Amniota) 598 Заўрапсіды (Sauropsida). Сінапсіды (Synapsida) 599 Млекакормячыя, сысуны (Mammalia)
6 Прыкладныя навукі. Медыцына. Тэхналогія
правіць60 Біятэхналогія 61 Медыцынскія навукі 611/612 Біялогія чалавека 612 Фізіялогія. Фізіялогія чалавека і параўнальная фізіялогія 613 Гігіена ў цэлым. Асабістае здароўе і гігіена 614 Грамадскае здароўе і гігіена. Папярэджанне няшчасных выпадкаў 615 Фармакалогія. Тэрапія. Таксікалогія 616 Паталогія. Клінічная медыцына 617 Хірургія. Артапедыя. Афтальмалогія 618 Гінекалогія. Акушэрства 62 Інжынерная справа. Тэхніка ў цэлым 620 Выпрабаванні матэрыялаў. Камерцыйныя матэрыялы. Электрастанцыі. Энергетычная гаспадарка 621 Агульнае машынабудаванне. Ядзерная тэхналогія. Электратэхніка. Тэхналогія машынабудавання 622 Горная справа. Горная прамысловасць. Горныя працы. Распрацоўка радовішчаў 623 Ваенна-інжынерная справа 624 Канструяванне інжынерных будынкаў 625 Грамадзянскае будаўніцтва наземнага транспарту. Чыгуначнае будаўніцтва. Будаўніцтва аўтамабільных дарог 626 Гідратэхнічнае будаўніцтва ў цэлым 627 Выкарыстанне прыродных водных шляхоў. Праектаванне і будаўніцтва штучных водных шляхоў; рачной і марской інфраструктуры (партоў, гаваняў і г.д.); навігацыйных, днопаглыбных, аварыйна-выратавальных, гідратэхнічных збудаванняў (плацін, гідраэлектрастанцый і да г.п.) 628 Санітарная тэхніка. Водазабеспячэнне. Каналізацыя. Асвятленне 629 Будаўніцтва транспартных сродкаў 63 Сельская гаспадарка і звязаныя з ёй навукі і тэхналогіі. Лясная гаспадарка. Фермерства. Паляванне. Рыбная гаспадарка 630 Лясная гаспадарка 631 Сельская гаспадарка ў цэлым 632 Пашкоджанні раслін. Хваробы раслін. Шкодныя для раслін арганізмы. Сродкі аховы раслін 633 Палявыя культуры і іх вытворчасць 634 Пладаводства 635 Садовыя расліны. Садоўніцтва 636 Жывёлагадоўля і зверагадоўля ў цэлым. Гадоўля млекакормячых жывёл і птушак. Гадоўля хатніх жывёл 637 Прадукцыя і тавары, атрыманыя ад дамашніх (дваровых) жывёл і дзічыны 638 Развядзенне і ўтрыманне насякомых і іншых членістаногіх 639 Паляванне. Рыбалоўства. Рыбная гаспадарка 64 Хатняя гаспадарка. Дамаводства 640 Тыпы хатніх гаспадарак 641 Харчаванне. Прыгатаванне ежы. Стравы 642 Стравы. Час прыёму ежы. Сталовы посуд 643 Жыллё 644 Санітарна-тэхнічнае абсталяванне дома 645 Мэбля і прадметы абстаноўкі жылля 646 Адзенне. Асабістая гігіена 648 Мыццё бялізны. Чыстка. Прыбіранне памяшканняў 649 Догляд дзяцей, хворых. Прыём гасцей 65 Прадпрыемствы камунікацый і транспарту. Бухгалтэрыя. Кіраванне вытворчасцю. Сувязі з грамадскасцю 655 Паліграфічная прамысловасць. Выдавецкая справа. Кніжны гандаль 656 Транспартныя і паштовыя паслугі. Арганізацыя і кіраванне рухам 657 Бухгалтэрыя. Бухгалтарскі ўлік 658 Арганізацыя вытворчасці. Кіраванне. Прамысловыя арганізацыі 659 Рэклама. Інфармацыйная праца. Сувязі з грамадскасцю 66 Хімічная тэхналогія. Хімічная прамысловасць і роднасныя галіны 66.01/.09 Спецыяльныя вызначальнікі для хімічнай тэхналогіі 661 Прадукты асноўнай хімічнай тэхналогіі 662 Выбуховыя рэчывы. Паліва 663 Прамысловая мікрабіялогія. Прамысловая мікалогія. Тэхналогія брадзільнай вытворчасці. Вытворчасць напояў. Вытворчасць стымулятараў 664 Вытворчасць і кансерваванне цвёрдых харчовых прадуктаў 665 Алеі. Тлушчы. Воскі. Клеючыя рэчывы. Смолы. Камедзі 666 Шкляная прамысловасць. Кераміка. Вытворчасць цэменту і бетону 667 Прамысловасць фарбавальных матэрыялаў 669 Металургія 67 Розныя галіны прамысловасці і рамёствы 671 Вырабы з высакародных металаў і каштоўных камянёў 672 Вытворчасць вырабаў з жалеза, чыгуну і сталі ў цэлым 673 Вырабы з каляровых металаў (акрамя высакародных металаў) 674 Дрэваапрацоўчая прамысловасць 675 Гарбарная прамысловасць. Футравая вытворчасць. Выраб прадукцыі з меха. Вытворчасць штучнай скуры 676 Выраб цэлюлозы, паперы і кардону 677 Тэкстыльная прамысловасць 678 Прамысловасць высокамалекулярных матэрыялаў. Гумавая прамысловасць. Прамысловасць пластмас 679 Вытворчасці, заснаваныя на прымяненні розных тэхналагічных матэрыялаў 68 Галіны прамысловасці і рамёствы для вырабу гатовай або сабранай прадукцыі 681 Дакладная механіка. Дакладныя механізмы і вымяральнае абсталяванне 682 Кавальскае рамяство. Каваныя вырабы 683 Жалезныя скабяныя вырабы. Металічныя вырабы. Слясарныя працы. Разліванне напояў. Лямпы. Награвальныя прылады 684 Мэблевая прамысловасць і звязаныя з ёй галіны. Вытворчасць і абіўка мэблі 685 Рымарская справа. Абутковая вытворчасць. Вытворчасць пальчатак. Вытворчасць дарожнага, спартыўнага і іншага абсталявання 686 Брашуравальна-пераплётная вытворчасць. Металізацыя. Вытворчасць люстэркаў. Шкляныя працы. Канцылярскае прыладдзе 687 Швейная прамысловасць. Вытворчасць адзення. Індустрыя прыгажосці 688 Галантарэйныя тавары. Цацкі. Дэкаратыўныя вырабы 689 Аматарскія рамёствы. Тэхнічныя хобі 69 Будаўніцтва. Будаўнічыя матэрыялы. Будаўнічая практыка і працэдура 69.01 Збудаванні і часткі будынкаў у адпаведнасці з відамі будаўнічых матэрыялаў 691 Будаўнічыя матэрыялы і вырабы 692 Структурныя часткі і элементы будынкаў 693 Каменная кладка і падобныя будаўнічыя працы 694 Будаўніцтва драўляных будынкаў. Цяслярныя працы. Сталярныя працы 696 Санітарна-тэхнічнае абсталяванне будынкаў і яго мантаж (каналізацыя, газ, пара, электрычнасць). Слесар. Водаправодчык. Электрык і інш. 697 Ацяпленне, вентыляцыя і кандыцыянаванне паветра ў будынках 698 Працы па аздабленні і ўпрыгожванні 699.8 Мерапрыемствы па ахове будынкаў і канструкцый. Надзвычайныя і супрацьаварыйныя мерапрыемствы. Меры засцярогі
7 Мастацтва. Адпачынак. Спорт
правіць7.01/.09 Спецыяльны дадатковы падраздзел для мастацтва 7.01 Тэорыя і філасофія мастацтва. Прынцыпы кампазіцыі, прапорцыі, зрокавых эфектаў 7.02 Тэхніка мастацтва. Майстэрства 7.03 Перыяды і этапы развіцця мастацтва. Мастацкія стылі, школы, уплывы 7.04 Прадметы для мастацкага прадстаўлення. Іканаграфія. Іканалогія. Дэталі і аздабленне. Упрыгожванне. Арнамент 7.05 Прызначэнне і выкарыстанне мастацтва (у прамысловасці, гандлі, хатнім побыце, паўсядзённым жыцці). Прамысловы, камерцыйны дызайн і г.д. 7.06 Розныя пытанні, датычныя да мастацтва 7.07 Заняткі і віды дзейнасці ў мастацтве і забаўках 7.08 Характэрныя асаблівасці, формы, камбінацыі і г.д. у мастацтве, забаўках, спорце 7.09 Віды прадстаўленняў і відовішчаў 71 Тэрытарыяльная планіроўка. Рэгіянальная і гарадская планіроўка. Планіроўка сельскіх мясцовасцяў. Ландшафтная і садова-паркавая архітэктура 711 Прынцыпы і практыка тэрытарыяльнай планіроўкі. Рэгіянальная і гарадская планіроўка. Планіроўка сельскіх мясцовасцяў 712 Планіроўка ландшафту (прыроднага і штучнага). Сады і паркі 718 Могілкі. Крэматорыі. Іншыя месцы для пахавання памерлых (планіроўка, афармленне, утрыманне могілак і г.д.) 719 Захаванне вясковай і гарадской інфраструктуры ў цэлым 72 Архітэктура 72.01/.05 Спецыяльны дадатковы падраздзел для архітэктуры 72.01 Тэорыя і філасофія архітэктуры. Прынцыпы дызайну, прапорцыі, аптычных эфектаў 72.02 Тэхнічнае абсталяванне 72.03 Перыяды і фазы развіцця архітэктуры. Школы, стылі, кірункі 72.04 Архітэктурныя дэталі. Аздабленне. Упрыгожванні і арнаменты 72.05 Часткі будынкаў, прасторы і памяшканні спецыяльнага прызначэння 721 Будынкі ў цэлым 725 Грамадскія, камерцыйныя і прамысловыя будынкі. Грамадзянская архітэктура ў цэлым 726 Царкоўная архітэктура. Культавыя і пахавальныя будынкі 727 Будынкі навучальных, навуковых і культурна-асветных устаноў 728 Жыллёвая архітэктура. Жыллё. Жылыя будынкі 73 Пластычнае мастацтва 730 Скульптура ў цэлым. Статуі. Скульптуры 736 Гліптыка. Сфрагістыка (вывучэнне пячатак) 737 Нумізматыка 738 Мастацкая кераміка. Мастацкія ганчарныя вырабы 739 Мастацкая апрацоўка металаў 74 Малюнак. Дызайн. Прыкладное мастацтва і рамёствы 741 Малюнак у цэлым 742 Перспектыва ў малюнку 743 Анатамічны малюнак 744 Лінейны і геаметрычны малюнак. Тэхнічнае крэсленне 745 Дэкаратыўныя рамесныя вырабы 746 Вышыванне. Мастацкае рукадзелле 747 Афармленне інтэр’еру 748 Шкляное мастацтва. Мастацкія вырабы са шкла і крышталю 749 Аздабленне мэблі, ацяпляльных i асвятляльных прыбораў 75 Жывапіс 76 Графічнае мастацтва. Графіка 761 Рэльефная тэхніка 762 Інталія 763 Планаграфічная тэхніка. Літаграфія (аўталітаграфія) 766 Прыкладная графіка. Камерцыйная графіка 77 Фатаграфія і падобныя працэсы 77.01/.09 Спецыяльныя дапаможныя вызначальнікі для фатаграфіі 771 Фатаграфічнае абсталяванне, інструменты i матэрыялы 772 Фатаграфічныя сістэмы і працэсы (у прыватнасці, тыя, што выкарыстоўваюць неарганічныя рэчывы або фізічныя з’явы) 773 Фатаграфічныя сістэмы або працэсы з выкарыстаннем арганічных злучэнняў 774 Фотамеханічныя працэсы ў цэлым 776 Фоталітаграфія. Фатаграфічны выраб формаў для плоскага друку 777 Інталія і рэльефныя працэсы. Фотагравюра. Тэксты кніг або формы высокага друку (штрыхавыя або растравыя клішэ) 778 Спецыяльныя вобласці ўжывання і спецыяльная тэхніка фатаграфіі 78 Музыка 78.01/.09 Спецыяльныя лічбавыя вызначальнікі для музыкі 780.6 Музычныя інструменты і аксесуары 781 Тэорыі музыкі. Агульныя пытанні 782 Драматычная музыка. Опера. Аперэта 783 Царкоўная музыка. Духоўная музыка. Рэлігійная музыка 784 Вакальная музыка. Спеў 785 Інструментальная музыка. Сімфанічная музыка. Аркестры. Ансамблі 79 Забавы. Відовішчы. Гульні. Спорт 791 Кіно. Кінафільмы 792 Тэатр. Сцэнічнае мастацтва. Тэатральныя пастаноўкі 793 Грамадскія забавы і імпрэзы. Мастацтва руху. Танец 794 Настольныя гульні (на кемлівасць, спрыт і выпадак) 796 Спорт. Гульні. Фізічная культура 797 Водны спорт. Авіяцыйны спорт 798 Конны спорт і верхавая язда. Віды спорту з іншымі жывёламі 799 Спартыўнае рыбалоўства. Спартыўнае паляванне. Стралковы спорт
8 Мова. Мовазнаўства. Лінгвістыка. Літаратура
правіць80 Агульныя пытанні лінгвістыкі і літаратуры. Філалогія 801 Прасодыя. Дапаможныя навукі і крыніцы філалогіі 808 Рыторыка. Эфектыўнае выкарыстанне мовы 81 Мовазнаўства і мовы. Лінгвістыка 81-1 Спецыяльны дапаможны падраздзел для школ і метадаў у мовазнаўстве 81`01/`08 Спецыяльны вызначальны падраздзел для інфармацыі аб паходжанні і перыядах моў 811 Мовы 82 Літаратура 82-1 Паэзія. Вершы, оды, паэмы, балады і г.д. 82-2 Драматургія. П’есы 82-3 Мастацкая проза 82-4 Нарысы. Эсэ 82-5 Прамовы. Выступленні 82-6 Лісты. Эпісталярнае мастацтва. Перапіска. Аўтэнтычныя лісты. Іншыя працы ў эпісталярнай форме 82-7 Сатыра ў прозе. Гумар, эпіграмы, пародыі і інш. 82-8 Альманахі. Паліграфіі. Зборнікі твораў 82-9 Іншыя літаратурныя жанры 82.0 Тэорыя, вывучэнне і тэхніка літаратуры 82.02 Літаратурныя школы, кірункі і рухі 82.09 Літаратурная крытыка і літаратуразнаўства 821 Літаратура асобных моў і моўных сем’яў 821.1/.2 Літаратура на індаеўрапейскіх мовах
9 Геаграфія. Біяграфіі. Гісторыя
правіць902/908 Археалогія. Перадгісторыя. Культурныя рэшткі. Краязнаўства 903 Перадгісторыя. Дагістарычныя рэшткі, артэфакты, старажытнасці 904 Культурныя рэшткі гістарычных часоў 908 Краязнаўства 91 Геаграфія. Геаграфічныя даследаванні Зямлі і асобных краін. Падарожжы. Рэгіянальная геаграфія 910 Агульныя пытанні. Геаграфія як навука. Геаграфічныя даследаванні. Падарожжы 911 Агульная геаграфія. Сістэматычная геаграфія. Тэарэтычная геаграфія 912 Нятэкставыя геаграфічныя дапаможнікі 913 Рэгіянальная геаграфія 92 Біяграфічныя даследаванні. Генеалогія. Геральдыка. Сцягі 93/94 Гісторыя 930 Гістарычная навука. Гістарыяграфія 94 Агульная гісторыя 94(100) Сусветная гісторыя (як храналагічная сукупнасць з’яў, падзей, працэсаў, фактаў) 94(3) Гісторыя старажытнага свету і сярэднявечча 94(4) Гісторыя Еўропы 94(47) Гісторыя еўрапейскай часткі СССР 94(476) Гісторыя Беларусі 94(48) Гісторыя скандынаўскіх дзяржаў 94(5) Гісторыя Азіі 94(6) Гісторыя Афрыкі 94(7) Гісторыя Паўночнай і Цэнтральнай Амерыкі 94(8) Гісторыя Паўднёвай Амерыкі 94(9) Гісторыя Акіяніі, палярных абласцей, Аўстралазіі і г.д.
Заўвагі
правіць- ↑ UDC Fact Sheet (англ.). «UDC Consortium». Праверана 19 верасня 2018.
- ↑ Universal Decimal Classification: a guide to its use 2007.
- ↑ I. C. McIlwaine. Universal Decimal Classification (UDC) // Encyclopedia of Library and Information Sciences, Third Edition. — 2009. — С. 5432–5439. — DOI:10.1081/E-ELIS3-120043532
- ↑ Essential Classification 2004.
- ↑ UDC History (англ.). «UDC Consortium». Праверана 19 верасня 2018.
- ↑ I. C. McIlwaine. The Universal Decimal Classification: Some factors concerning its origins, development, and influence // Journal of the American Society for Information Science. — 1997. — В. 48. — С. 331–339. — DOI:10.1002/(SICI)1097-4571(199704)48:4<331::AID-ASI6>3.0.CO;2-X
- ↑ UDC Consortium UDC Consortium (UDCC) (англ.). «UDC Consortium». Праверана 19 верасня 2018.
Літаратура
правіць- V. Broughton. Essential Classification. — London: Facet Publishing, 2004. — P. 207-256.
- I. C. McIlwaine. Universal Decimal Classification: a guide to its use. — Revised ed. — The Hague: UDC Consortium, 2007.
- Універсальная дзесятковая класіфікацыя: звыш 10 000 асноўных і дапаможных класаў / Рэдакцыйная калегія: Ю. С. Гецэвіч, С. А. Пугачова, Г. Р. Станіславенка, Т. В. Кузьмініч, А. Нарэйка, С. А. Гецэвіч; укладальнікі алфавітна-прадметнага паказальніка: С. І. Лысы, Г. Р. Станіславенка, Ю. С. Гецэвіч. — Мінск: Нацыянальная бібліятэка Беларусі, 2016. — 370 с. — 90 экз. — ISBN 978-985-7039-88-3.