ФК Белшына

«Белшына» — беларускі футбольны клуб з горада Бабруйск, заснаваны ў 1976 годзе. У цяперашні час выступае ў Вышэйшай лізе чэмпіянату Беларусі. Гуляе ў найвышэйшым дывізіёне з 1993 года (акрамя 2005, 2007—2009, 2017—2019 і 2021 гадоў). Хатнія матчы праводзіць на стадыёне «Спартак».

Белшына
Поўная назва	КСУП «Бабруйскі футбольны клуб „Белшына“»
Заснаваны	1976
Горад	Бабруйск, Беларусь
Стадыён	«Спартак» Умяшчальнасць: 3 709
Ген. дырэктар	Віталь Былінін
Галоўны трэнер	Альберт Рыбак
Чэмпіянат	Вышэйшая ліга
2022	12 месца
Сайт	Афіцыйны сайт
Асноўная форма Гасцявая форма Рэзервовая форма

Гісторыя

БССР

Першыя афіцыйныя спаборніцтвы па футболе ў Бабруйску былі праведзены ў 1920 годзе. У 1920—1930-я гады рэгулярна праводзіліся першынствы горада, а таксама таварыскія матчы з камандамі іншых гарадоў. Бабруйскія футбалісты трывала траплялі ў створаную ў 1928 годзе зборную БССР. З 1920-х гадоў зборная Бабруйска пачынае ўдзельнічаць у чэмпіянаце БССР.

Футбольнае жыццё было перарвана Вялікай Айчыннай вайной, пасля яе заканчэння Бабруйск быў прадстаўлены на рэспубліканскай арэне камандай «Спартак», якая ў 1958 годзе стала чэмпіёнам БССР. Пазней Бабруйск быў прадстаўлены камандамі ДА (1960), «Старт» (1962), «Дзяржынец» (1963—1964), «Бярэзіна» (1965, 1976), «Мэблевік» (1966, 1967), якія не мелі значных поспехаў. Чарговы ўздым бабруйскага футбола звязаны з камандай «Будаўнік», якая ў 1972 і 1973 гадах станавілася чэмпіёнам БССР. У «Будаўніку» пачынаў сваю кар’еру Аляксандр Пракапенка.

У 1976 годзе Беларускі шынны камбінат стаў заснавальнікам каманды «Шыннік», якая неўзабаве стала выступаць у чэмпіянаце БССР, мела поспехі: у 1978 і 1987 гадах стала чэмпіёнам рэспублікі, у 1979 годзе — уладальнікам Кубка БССР.

У 1989 годзе адбыўся скандал — матч апошняга тура супраць мінскага СКІФа насамрэч не быў згуляны, а арганізатары паведамілі пра нібыта пра праведзеную сустрэчу з выніковым лікам 1:1. За гэты падлог «Шыннік» быў адхілены ад удзелу ў чэмпіянаце БССР. Сезон 1990 каманда правяла ў чэмпіянаце Магілёўскай вобласці.

1992—2006

У 1992 годзе, пасля заснавання чэмпіянату незалежнай Беларусі, «Шыннік» трапіў у Другую лігу (Д2), а праз два гады выйшаў у элітны дывізіён. У гэты час у Бабруйску існавала іншая каманда «Фандак», якая ў 1995 годзе змяніла назву на «Бабруйск», а па заканчэнні сезона спыніла існаванне. Пасля гэтага «Шыннік» застаўся адзінай бабруйскай камандай і змяніў назву на «Белшына».

У другой палове 1990-х гадоў «Белшына» была адным з лідараў беларускага футбола. Тройчы (у 1997, 1999 і 2001 гадах) каманда заваёўвала Кубак Беларусі, станавілася сярэбраным і бронзавым прызёрам, а ў 2001 годзе стала чэмпіёнам Беларусі. Сярод лідараў каманды тых часоў былі браты Эдуард і Ігар Градабоевы, Андрэй Хлебасолаў, Уладзімір Путраш, Дзмітрый Балашоў, Ігар Шусцікаў, Андрэй Хрыпач, Аляксандр Сяднёў, Валерый Шанталосаў.

З 2003 года вынікі клуба сталі пагаршацца. Па выніках сезона 2004 «Белшына» заняла апошняе месца і выбыла ў Першую лігу. На наступны год яна перамагла ў другім дывізіёне і вярнулася ў Вышэйшую лігу, але толькі на адзін год.

2007—2015

У 2007—2009 гадах «Белшына» зноў гуляла ў Першай лізе. Вярнуцца ў элітны дывізіён атрымалася толькі з трэцяй спробы, калі ў 2009 годзе каманду ўзначаліў малады спецыяліст Аляксандр Сяднёў. У Вышэйшай лізе каманда здолела замацавацца ў сярэдзіне табліцы, рабіла стаўку пераважна на маладых ігракоў, які не прабіліся ў іншых клубах, а таксама на ўкраінскіх футбалістаў. Так, у сезоне 2011 сярод найлепшых бамбардзіраў былі ігракі «Белшыны» Ягор Зубовіч, Дзмітрый Коўб і Максім Лісавы, якія пазней перайшлі ў больш статусныя клубы.

У канцы 2011 года Аляксандр Сяднёў прыняў прапанову ўзначаліць мінскае «Дынама», замест яго галоўным трэнерам стаў Сяргей Яромка. У ліпені 2011 года Сяднёў быў звольнены з «Дынама» і неўзабаве зноў узначаліў «Белшыну». У сезоне 2013 бабруйская каманда ішла ў сярэдзіне табліцы, аднак на момант падзелу каманд на дзве шасцёркі апынулася ў ніжняй палове і страціла шанцы на высокія месцы, у сваёй шасцёрцы атрымлівала перамогу за перамогай і ўпэўнена заняла 7-е месца, на што не паўплывала нават зняцце 6 ачкоў за невыкананне рашэнняў АБФФ.

Сезон 2014 каманда правяла няўдала, хутка апынулася ў ніжняй палове і скончыла сезон на 10-м месцы з 12. У 2015 годзе «Белшына» таксама лічылася аўтсайдарам, але ў выніку паспяхова ішла па дыстанцыі і нават прэтэндавала на прызавыя месцы, у выніку скончыла сезон на чацвёртым радку, што пры пэўных раскладах давала права на ўдзел у Лізе Еўропы. Па заканчэнні сезона галоўны трэнер Аляксандр Сяднёў абвясціў аб тым, што пакідае клуб.

З 2016 года

У студзені 2016 года новым галоўным трэнерам быў прызначаны памочнік Сяднёва Віталь Паўлаў, які заявіў пра тое што каманда захавае большасць складу. Аднак літаральна праз тыдзень стала вядома аб тым, што да клуба праяўляюць цікавасць расійскія інвестары з кампаніі «СТМ-Спортменеджмент», якія паставілі задачу скласці канкурэнцыю лідарам беларускага футбола. Замест Паўлава трэнерам стаў расіянін Уладзімір Яжураў, амаль цалкам быў абноўлены склад, былі запрошаны вопытныя беларускія ігракі, а таксама маладыя расійскія, шэраг аргенцінскіх і іншых замежных футбалістаў. Аднак вынікі ў каманды пайшлі не найлепшым чынам. У чвэрцьфінале Кубка Беларусі «Белшына» саступіла наваполацкаму «Нафтану», а ў чэмпіянаце ішла ў сярэдзіне табліцы. У маі па выніках фіналу Кубка Беларусі апошняе месца ў Лізе Еўропы атрымала жодзінскае «Тарпеда-БелАЗ», пакінуўшы бабруйскі клуб па-за еўракубкамі. Яшчэ ў красавіку каманду па сямейных абставінах пакінуў Яжураў, кіраваць трэніровачным працэсам застаўся яго памочнік Вячаслаў Герашчанка, а ў чэрвені футбалісты пачалі пакідаць клуб. У ліпені 2016 года супрацоўніцтва з расійскімі інвестарамі, якія так і не здолелі дасягнуць паразумення з мясцовымі кіраўнікамі, было спынена, амаль усе прывезеныя футбалісты пакінулі Бабруйск (многія з іх далучыліся да новага інвестарскага праекта — брэсцкага «Дынама»). Галоўным трэнерам зноў стаў Віталь Паўлаў, які хутка збіраў каманду з ігракоў Першай лігі і тых, хто не меў практыкі і іншых клубах. З новым складам «Белшына» стала выступаць яшчэ горш і апусцілася ў ніз табліцы, па выніках сезона заняла перадапошняе месца і выбыла ў Першую лігу.

У канцы 2016 года Паўлаў перайшоў на працу ў «Слуцк», а «Белшыну» ўзначаліў Уладзімір Гольмак. Аднак ён ужо ў чэрвені 2017 года пакінуў каманду, выконваць абавязкі галоўнага трэнера да канца сезона застаўся яго памочнік Эдуард Градабоеў. Каманда праваліла сезон у Першай лізе, заняўшы толькі пятае месца.

У 2018 годзе галоўным трэнерам стаў Георгій Кандрацьеў. «Белшына» доўгі час змагалася за выхад у Вышэйшую лігу з мазырскай «Славіяй» і мінскім «Энергетыкам-БДУ», аднак у выніку саступіла ім. У кастрычніку Кандрацьеў быў адпраўлены ў адстаўку, каманду зноў узначаліў Градабоеў, аднак ён выправіць сітуацыю не здолеў і «Белшына» фінішавала трэцяй.

У студзені 2019 года галоўным трэнерам стаў Юрый Пунтус, які здолеў сабраць баяздольны склад. «Белшына» хутка апынулася сярод лідараў і змагалася за першы радок са «Смалявічамі». У верасні 2019 года Пунтус прыняў прапанову ўзначаліць жодзінскае «Тарпеда-БелАЗ», пасля чаго на чале «Белшыны» зноў стаў Эдуард Градабоеў, які завяршыў справу і вывеў бабруйчан у Вышэйшую лігу.

У 2020 годзе «Белшына» пераважна захавала першалігавы склад, істотна не ўзмацніўшыся, у выніку хутка апынулася сярод аўтсайдараў. У маі 2020 года Эдуард Градабоеў быў адпраўлены на адпачынак, каманду замест яго ўзначаліў памочнік Дзмітрый Мігас. Пазней Градабоеў вярнуўся да кіраўніцтва, але ў чэрвені канчаткова быў адпраўлены ў адстаўку. Дзмітрый Мігас зноў стаў на чале каманды, але не выратаваў яе ад 15-га месца з 16 і вылету ў Першую лігу.

У пачатку 2021 года амаль цалкам абнавіўся склад каманды. У лютым 2021 года новым галоўным трэнерам стаў Віталь Паўлаў, але з-за траўмы на працягу большай часткі сезона 2021 ён не працаваў з камандай, якой кіраваў яго памочнік Альберт Рыбак. Нягледзячы на дрэнны старт, хутка бабруйская каманда далучылася да лідараў. У маі 2021 года ФІФА прыняла рашэнне накласці трансферны бан на клуб, бо «Белшына» дагэтуль не пагасіла запазычанасць перад сваім былым легіянерам часоў расійскіх інвестараў. Забарона на трансферы была знята ў канцы ліпеня. У другой палове сезона бабруйская каманда змагалася за першае месца, але ў выніку скончыла сезон другой і выйшла ў Вышэйшую лігу.

У лютым 2022 года Паўлаў і Рыбак памяняліся пасадамі, і апошні ўзначаліў каманду. «Белшына» здолела захаваць сваіх лідараў і пасля дрэннага старту ў сезоне 2022 стала набіраць ачкі, часам паказваючы неблагую гульню, хоць і не падымалася вышэй сярэдзіны табліцы на працягу ўсяго чэмпіянату. За некалькі тураў да фінішу гарантаваўшы сабе месца ў Вышэйшай лізе на наступны сезон, бабруйская каманда завяршыда турнір на 12-м радку.

Эмблемы

• Гісторыя эмблем «Белшыны»
• 

  да 2020 года

• 

  з 2021 года

Дасягненні

• Чэмпіён БССР (3): 1978, 1982
• Чэмпіён Беларусі: 2001
• Сярэбраны прызёр чэмпіянату Беларусі: 1997
• Бронзавы прызёр чэмпіянату Беларусі (2): 1996, 1998
• Уладальнік Кубка Беларусі (3): 1997, 1999, 2001

Цяперашні склад

Станам на студзень 2023 года, згодна з афіцыйным сайтам клуба.

№ Паз. Імя Нар. 13 Бр Мікіта Пацэнка 2002 24 Бр Арцём Дзенісенка 1999 Бр Аляксей Харытановіч 1995 4 Аб Уладзіслаў Салановіч 1999 19 Аб Мікіта Сакалоўскі 2002 Аб Іван Бакланаў 1995 5 ПА Ілья Кухарчык 1997

№ Паз. Імя Нар. 6 ПА Муса Іса 2002 7 ПА Сагір Абдулмаджыд 2002 8 ПА Дзмітрый Велісевіч 1995 9 ПА Мікіта Салановіч 2005 22 ПА Дзмітрый Дзенісенка 2004 ПА Юрый Валовік 1993 17 Нап Дзмітрый Вашкевіч 2000

Па-за складам

№ Паз. Імя Нар. 21 Аб Артур Слабашэвіч 1989 69 Аб Міркарым Ях’ёеў 2002 10 ПА Іслам Часнакоў 1999 11 ПА Ілья Васільеў (капітан) 1997

№ Паз. Імя Нар. 23 ПА Міхаіл Калядка 1988 27 Нап Дзмітрый Гомза 1987 88 Нап Ілья Белавус 1995

Рэзервовы склад

№ Паз. Імя Нар. Бр Яўген Юрчанка 2002 2 Аб Аляксей Матлах 2000 Аб Кірыл Архіпенка 2004 Аб Аляксандр Пашкрабнёў 2000 Аб Ягор Пінчук 2005 Аб Браніслаў Хартановіч 2003 ПА Уладзіслаў Балотнікаў 2004 ПА Аляксей Ганчароў 2005 ПА Аляксандр Грынь 2003 ПА Іаан Гузаў 2004 ПА Данііл Жук 2003 ПА Уладзіслаў Кавалёў 2005

№ Паз. Імя Нар. ПА Мікіта Казлоў 2004 ПА Андрэй Кантаеў 2005 ПА Станіслаў Ламака 2002 ПА Марат Лук’янаў 2004 ПА Аляксандр Мацвееў 2003 ПА Мікіта Міраеўскі 2000 ПА Андрэй Навумчык 2001 ПА Аляксей Пінчук 2004 ПА Руслан Прахарэвіч 2004 ПА Ібрахіма Сары Фафана 2000 Нап Яўген Лаўрыновіч 2004

Трэнерскі штаб

• Альберт Рыбак (нар. 1973) — галоўны трэнер
• Віталь Паўлаў (нар. 1965) — старшы трэнер
• Дзмітрый Мігас (нар. 1980) — трэнер
• Андрэй Хрыпач (нар. 1972) — трэнер
• Дзмітрый Турлін (нар. 1985) — трэнер
• Андрэй Свіркоў (нар. 1972) — галоўны трэнер дубля
• Сяргей Міклуха (нар. 1991) — трэнер дубля
• Аляксандр Сакалоўскі (нар. 1966) — трэнер дубля

Статыстыка выступленняў

Чэмпіянат і Кубак Беларусі

Сезон	Ліга	М	Г	В	Н	П	Галы	Ачкі	Кубак	Заўвагі
1992	Другая (Д2)	2	16	11	2	3	24–9	24	1/16 фіналу
1992/1993	Другая (Д2)	1	30	21	8	1	69–19	50	1/16 фіналу	Выхад у Першую лігу
1993/1994	Першая (Д1)	7	30	15	1	14	41–41	31	Чвэрцьфінал
1994/1995	Першая (Д1)	13	30	7	9	14	31–50	23	Паўфінал
1995	Першая (Д1)	15	15	4	3	8	17–29	15	1/16 фіналу
	Пераходныя матчы		2	1	0	1	3–2
1996	Першая (Д1)	3	30	20	3	7	67–32	63	Пераможца
1997	Першая (Д1)	2	30	21	3	6	67–30	66	1/8 фіналу
1998	Вышэйшая (Д1)	3	28	17	6	5	47–17	57	Пераможца	Змена назваў ліг
1999	Вышэйшая (Д1)	8	30	13	6	11	52–42	45	Паўфінал
2000	Вышэйшая (Д1)	9	30	11	5	14	42–38	38	Пераможца
2001	Вышэйшая (Д1)	1	26	17	4	5	43–20	55	1/8 фіналу
2002	Вышэйшая (Д1)	8	26	12	4	10	44–38	37	Паўфінал
2003	Вышэйшая (Д1)	10	30	8	8	14	44–50	32	1/8 фіналу
2004	Вышэйшая (Д1)	16	30	2	6	22	21–62	12	Чвэрцьфінал	Вылет у Першую лігу
2005	Першая (Д2)	1	30	23	4	3	61–19	73	1/32 фіналу	Выхад у Вышэйшую лігу
2006	Вышэйшая (Д1)	14	26	1	6	19	16–46	9	1/16 фіналу	Вылет у Першую лігу
2007	Першая (Д2)	4	26	15	7	4	46–26	49	1/16 фіналу
2008	Першая (Д2)	3	26	15	4	7	34–21	49	1/8 фіналу
2009	Першая (Д2)	1	26	20	4	2	55–15	64	1/8 фіналу	Выхад у Вышэйшую лігу
2010	Вышэйшая (Д1)	6	33	12	9	12	31–42	45	Паўфінал
2011	Вышэйшая (Д1)	5	33	12	12	9	41–35	48	1/16 фіналу
2012	Вышэйшая (Д1)	7	30	7	9	14	26–40	30	Чвэрцьфінал
2013	Вышэйшая (Д1)	7	32	15	8	9	42–38	47	Чвэрцьфінал
2014	Вышэйшая (Д1)	10	32	8	8	16	42–56	32	Чвэрцьфінал
2015	Вышэйшая (Д1)	4	26	12	7	7	39–19	43	Чвэрцьфінал
2016	Вышэйшая (Д1)	15	30	5	10	15	34–45	25	1/16 фіналу	Вылет у Першую лігу
2017	Першая (Д2)	5	30	14	7	9	56–30	47	1/16 фіналу
2018	Першая (Д2)	3	28	18	5	5	59–23	59	Чвэрцьфінал
2019	Першая (Д2)	1	28	21	5	2	74–22	68	1/16 фіналу	Выхад у Вышэйшую лігу
2020	Вышэйшая (Д1)	15	30	5	6	19	34–71	21	1/16 фіналу	Вылет у Першую лігу
2021	Першая (Д2)	2	33	19	6	8	69–42	63	1/16 фіналу	Выхад у Вышэйшую лігу
2022	Вышэйшая (Д1)	12	30	6	12	12	37–50	30	Удзельнічае

Міжнародныя кубкі

Сезон	Кубак	Раўнд	Клуб		Першыя матчы	Адказныя матчы	Вынік
1997/1998	Кубак Кубкаў	Кв. раўнд		Садам (Талін)	1:1 (Г)	4:1 (Х)	5:2
		1 раўнд		Лакаматыў (Масква)	1:2 (Х)	0:3 (Г)	1:5
1998/1999	Кубак УЕФА	1 к/р		ЦСКА (Сафія)	0:0 (Г)	1:3 (Х)	1:3
1999/2000	Кубак УЕФА	Кв. раўнд		Амонія (Нікасія)	1:5 (Х)	0:3 (Г)	1:8
2001/2002	Кубак УЕФА	Кв. раўнд		Ружамберак	1:3 (Г)	0:0 (Х)	1:3
2002/2003	Ліга чэмпіёнаў	1 к/р		Портадаўн	0:0 (Г)	3:2 (Х)	3:2
		2 к/р		Макабі (Хайфа)	0:4 (Г)	0:1 (Х)	0:5

Неафіцыйныя турніры

Сезон	Кубак	Раўнд	Клуб		Вынік
2002	Кубак чэмпіёнаў Садружнасці	Група D		Флора (Талін)	1:3
		Група D		Ніса	1:2
		Група D		СКА-ПВО	1:1

Галоўныя трэнеры

• Генадзь Штэйнбук (1976 — 1988 — ?)

• Алег Волах (1991 — 1993 — 1995)
• Яўген Шабуня (1996)
• Алег Волах (1997)
• Ігар Бялоў (1998)
• Алег Волах (1998)
• Людас Румбуціс (1998 — май 1999)
• Іван Савосцікаў (1999)
• Алег Волах (1999 — 2000)
• Андрэй Хлебасолаў (в.а., ? — чэрвень 2000)
• Валерый Чацверык (чэрвень — жнівень 2000)
• Вячаслаў Акшаеў (жнівень 2000 — жнівень 2002)
• Андрэй Хлебасолаў (жнівень 2002 — студзень 2003)
• Уладзімір Геваркян (студзень — чэрвень 2003)
• Людас Румбуціс (чэрвень — снежань 2003)
• Уладзімір Геваркян (студзень — май 2004)
• Алег Волах (в.а., май 2004)
• Ігар Гасюта (май — верасень 2004)
• Сяргей Бароўскі (верасень — снежань 2004)
• Алег Волах (2005 — май 2006)
• Міхаіл Мархель (май 2006 — студзень 2007)
• Уладзімір Бяляўскі (студзень — верасень 2007)
• Алег Волах (в.а., 2007)
• Эдуард Градабоеў (2008 — студзень 2009)
• Аляксандр Сяднёў (студзень 2009 — снежань 2011)
• Сяргей Яромка (студзень — ліпень 2012)
• Аляксандр Сяднёў (ліпень 2012 — снежань 2015)
• Віталь Паўлаў (студзень 2016)
• Уладзімір Яжураў (студзень — красавік 2016)
• Вячаслаў Герашчанка (в.а. у красавіку — ліпені 2016)
• Віталь Паўлаў (ліпень — снежань 2016)
• Уладзімір Гольмак (студзень — чэрвень 2017)
• Эдуард Градабоеў (в.а. у чэрвені — снежні 2017)
• Георгій Кандрацьеў (студзень — кастрычнік 2018)
• Эдуард Градабоеў (в.а. у кастрычніку 2018 — студзені 2019)
• Юрый Пунтус (студзень — верасень 2019)
• Эдуард Градабоеў (верасень 2019 — чэрвень 2020)
• Дзмітрый Мігас (в.а. у ліпені 2020 — лютым 2021)
• Віталь Паўлаў (люты 2021 — люты 2022)
• Альберт Рыбак (з лютага 2022)

Спасылкі

• Афіцыйны сайт клуба (руск.) 
• Профіль на сайце globalsportsarchive.com (англ.)