Артыкул вымагае праверкі арфаграфіі Удзельнік, які паставіў шаблон, не пакінуў тлумачэнняў.
Магчымы машынны пераклад, ужыванне ненарматыўнага правапісу або лексікі. Для праверкі ёсць адмысловыя праграмы.
Фердына́нд I Га́бсбург (10 сакавіка1503 — 25 ліпеня1564) — аўстрыйскі эрцгерцаг з 1521 года, кароль рымлян з 1531 года, імператар Свяшчэннай Рымскай імперыі з 1558 года.
Актыўны ўдзельнік барацьбы супраць княжацкай Рэфармацыі ў Германіі, якая падрывала пазіцыі імператарскай улады. Разам з тым, прыхільнік памяркоунай рэформы каталіцкай царквы, схіляўся да кампрамісу з пратэстантамі і гусітамі, на Трыдэнцкім саборы (1545—1563) спрабаваў дабіцца скасавання цэлібату і надання вернікам права прычашчацца з чары. Адзін з ініцыятараў заключэння Аўгсбургскага рэлігійнага міру 1555.
Як кіраўнік Аўстрыі, Багеміі і Каралеўскай Венгрыі, Фердынанд прыняў палітыку цэнтралізацыі і агульнага з іншымі манархамі свайго часу будаўніцтва абсалютнай манархіі. У 1527 ён выдаў канстытуцыю для сваіх спадчынных абласцей і ўсталяваў палітыку на аўстрыйскі лад у Прэсбургу для Венгрыі, у Празе для Багеміі і ў Брэслаў для Сілезіі. Апазіцыя ў тых землях вымусіла Фердынанда саступіць незалежнасць гэтых абласцей ад назірання Аўстрыйскім урадам (1559).
У 1547 войскі Багеміі, паўсталі супраць Фердынанда пасля таго, як ён загадаў ім выступіць супраць нямецкіх пратэстантаў. Пасля захопу Прагі з дапамогай іспанскіх сіл яго брата Карла V ён прыняў зваротныя меры, абмежаваўшы прывілеі гарадоў Багеміі і ўсталяваўшы новую бюракратыю каралеўскіх службовых асоб для кіравання гарадскімі ўладамі. Фердынанд выступаў супраць пераўтварэнняў. Дапамагаў каталіцкай царкве весці вайну супраць пратэстанства. Напрыклад, у 1551 ён запрасіў езуітаў у Вену і ў 1556 — у Прагу. Нарэшце, у 1561 Фердынанд аднавіў Мітраполію Прагі, якая была папярэдне ліквідаваная з-за поспеху пратэстантаў. Фердынанд памёр у Вене, пахаваны ў Празе.
На венскім кангрэсе 1515 у выніку дыпламатычнай місіі Мікалая Радзівіла (сына Мікалая Старога), які атрымаў за гэта тытул імперскага князя, дасягнутая дамоўленасць аб шлюбе Фердынанда з Ганнай Ягелонкай, дачкой чэшскага і венгерскага караля Уладзіслава Ягелона, унучкай Казіміра (шлюб заключаны ў 1521), і аб магчымасці пераходу Чэхіі і Венгрыі ад Ягелонаў да Габсбургаў. Жыгімонт II Аўгуст быў двойчы (1543—1545 і з 1553) жанаты на дочках Фердынанда і Ганны Ягелонкі: Лізавеце (1526—1545) і Кацярыне (1533—1572), адным з ініцыятараў гэтых шлюбаў быў Мікалай Радзівіл Чорны. Пасля разгрома Венгрыі туркамі пры Мохачы ў 1526 і гібелі свайго швагра Людовіка II Ягелона Фердынанд абраны каралём Чэхіі і Венгрыі, што выклікала серыю грамадзянскіх войнаў паміж прыхільнікамі яго і венгерскага магната Янаша Запальяі, таксама абранага венгерскім каралём і падтрыманага Польшчай. Жорстка падавіу рух за незалежнасць Чэхіі, спрыяў кансалідацыі спадчынных уладанняў аўстрыйскіх Габсбургаў у адзіны дзяржаўны комплекс. Карыстаўся папулярнасцю ў «сепаратысцкай» часткі беларуска-літоўскага грамадства, якая бачыла ў Габсбургах процівагу Польшчы. Яго паслы ў Вільні ў 1528 адзначалі, што літоўскія паны-рада больш спрыяюць Габсбургам, чым палякі, апрача Канстанціна Астрожскага, які сімпатызаваў Запальяі. Выхадцы з ВКЛ непасрэдна ўдзельнічалі ў ваенных дзеяннях на баку Фердынанда, як, напрыклад, І. Перасветаў, які ў 1535 быў нават яго паслом да малдаўскага гаспадара Пятра Рарэша. У 1532 Ілья Астрожскі насуперак рашэнням сойму ВКЛ прапаноўваў Фердынанду выставіць уласныя ўзброеныя атрады для вайны з Турцыяй. У 1535—1539 у батанічным садзе Фердынанда ў Празе працаваў Ф. Скарына, па некаторых звестках, быў яго асабістым доктарам.