Франц Боас

Франц Боас
Франц Боас
	Franz Boas
Дата нараджэння	9 ліпеня 1858[…]
Месца нараджэння	Міндэн, правінцыя Вестфалія, каралеўства Прусія;
Дата смерці	21 снежня 1942[…] (84 гады)
Месца смерці	Нью-Ёрк, Нью-Ёрк, ЗША;
Месца пахавання	Dale Cemetery[d];
Грамадзянства	каралеўства Прусія; ЗША; Германія; Германская імперыя;
Дзеці	Ernst Philip Boas[d] і Franziska Boas[d]
Род дзейнасці	антраполаг, мовазнавец, выкладчык універсітэта, географ, філосаф, куратар, мастацтвазнавец
Навуковая сфера	антрапалогія
Месца працы	Калумбійскі ўніверсітэт; Універсітэт Кларка[d]; Смітсанаўскі інстытут; Амерыканскі музей прыродазнаўчай гісторыі[d];
Альма-матар	Бонскі ўніверсітэт; Універсітэт імя Хрысціяна Альбрэхта (1881); Гайдэльбергскі ўніверсітэт; Універсітэт імя Хрысціяна Альбрэхта;
Навуковы кіраўнік	Gustav Karsten[d]
Вядомыя вучні	Рут Бенедыкт, Alexander Goldenweiser[d], Joseph Greenberg[d], Альфрэд Льюіс Кробер, Эдвард Сэйпір, Melville J. Herskovits[d], Frederica de Laguna[d] і Robert Lowie[d]
Вядомы як	«бацька амерыканскай антрапалогіі»
Член у	Пруская акадэмія навук; Леапальдзіна; Аўстрыйская акадэмія навук; Баварская акадэмія навук; Нацыянальная акадэмія навук ЗША; Амерыканская акадэмія мастацтваў і навук; Дацкая каралеўская акадэмія навук[d]; Амерыканскае антыкварнае таварыства[d]; Амерыканскае лінгвістычнае таварыства[d]; Burschenschaft Alemannia Bonn[d];
Сайт	franz-boas.com (ням.)
Подпіс
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Франц Боас (ням.: Franz Boas; 9 ліпеня 1858 — 21 снежня 1942) — нямецка-амерыканскі этнограф, антраполаг, лінгвіст.

Біяграфічныя звесткі правіць

Нарадзіўся ў Вестфаліі (Германія). Вучыўся ва ўніверсітэтах Гайдэльберга, Бона і Кіля. Па першапачатковай адукацыі быў фізікам і матэматыкам. Атрымаў вучоныя ступені доктара філасофіі і доктара медыцыны. У 1880-я г. эміграваў у ЗША. З 1899 — прафесар антрапалогіі Калумбійскага ўніверсітэта. Адзін з заснавальнікаў Амерыканскай антрапалагічнай асацыяцыі, рэдактар часопіса «Амерыканскі фальклор», прзідэнт Амерыканскай асацыяцыі садзейнічання развіццю навукі.

Навуковая дзейнасць правіць

Працяглы час у палявых умовах вывучаў культуры і мовы індзейцаў паўночна-заходняга ўзбярэжжа ЗША. Апублікаваў сотні артыкулаў і кніг па антрапалогіі, лінгвістыцы, археалогіі і этналогіі. Стварыў школу гістарычнай этналогіі. Лічыў, што нельга захапляцца агульнымі законамі і схемамі развіцця культуры (эвалюцыянізм, дыфузіянізм, функцыяналізм), паколькі кожны народ мае свае непаўторныя гісторыю і культуру. Рысы падабенства (напр., агульнасць мовы) могуць быць вытлумачаны як агульным паходжаннем, так і ўзаемнымі ўплывамі. Паводле Ф. Боаса, навуковае даследаванне культуры магчыма толькі на базе сістэмы каштоўнасцей таго народа, якому яны належаць. Выступаў за комплекснае даследаванне культурнай дзейнасці чалавека з прыцягненнем матэрыялаў і фактаў з фізічнай антрапалогіі, лінгвістыкі, археалогіі, біялогіі і інш. Адным з першых Ф. Боас пачаў выкарыстоўваць статыстычныя метады апрацоўкі антрапалагічных дадзеных.

Аўтар класічных культурантрапалагічных прац «Розум першабытнага чалавека» (1911). «Кіраўніцтва па мовах амерыканскіх індзейцаў» (191122), «Раса, мова і культура» (1940), іншых манаграфій, шматлікіх артыкулаў.

Зноскі

↑ Franz Boas // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5375741"></a>
↑ ^а ^б Franz Boas // Brockhaus Enzyklopädie Праверана 9 кастрычніка 2017.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q237227"></a>
↑ Боас Франц // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 27 верасня 2015.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135"></a>
↑ ^а ^б Боас Франц // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 28 верасня 2015.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135"></a>
↑ Find a Grave — 1996. Праверана 17 красавіка 2023.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q63056"></a>
↑ LIBRIS — 2012. Праверана 24 жніўня 2018.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1798125"></a>
↑ ^а ^б ^в Матэматычная генеалогія — 1997.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q829984"></a>
↑ NNDB — 2002.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1373513"></a>

Літаратура правіць

Культуралогія: Энцыкл. даведнік / Уклад. Э. Дубянецкі. — Мн.: БелЭн, 2003. ISBN 985-11-0277-6
Stocking, George W., Jr. ( (англ.)) A Franz Boas Reader: The Shaping of American Anthropology, 1883—1911 (1974) — ISBN 0-226-06243-0

[_398ba7288459a76c-1] Franz Boas // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5375741"></a>

[_4aaee6f24a14264e-2] а ^б Franz Boas // Brockhaus Enzyklopädie Праверана 9 кастрычніка 2017.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q237227"></a>

[_b3bcf19b28e58190-3] Боас Франц // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 27 верасня 2015.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135"></a>

[_a89b27b5efcf394d-4] а ^б Боас Франц // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 28 верасня 2015.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135"></a>

[_6035fb4206bc97e9-5] Find a Grave — 1996. Праверана 17 красавіка 2023.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q63056"></a>

[_08e3948015536efc-6] LIBRIS — 2012. Праверана 24 жніўня 2018.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1798125"></a>

[_736e502e1913cbea-7] а ^б ^в Матэматычная генеалогія — 1997.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q829984"></a>

[_6f91517a68bd0f9b-8] NNDB — 2002.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1373513"></a>

[1]

[2]

[4]

[3]

[5]

[6]

[7]

[8]

Франц Боас
Franz Boas

Дата нараджэння	9 ліпеня 1858(1858-07-09)^[1]^[2]^[…]
Месца нараджэння	Міндэн, правінцыя Вестфалія, каралеўства Прусія^[4]
Дата смерці	21 снежня 1942(1942-12-21)^[3]^[2]^[…] (84 гады)
Месца смерці	Нью-Ёрк, Нью-Ёрк, ЗША^[4]
Месца пахавання	Dale Cemetery^[d]^[5]
Грамадзянства	каралеўства Прусія ЗША^[6] Германія Германская імперыя
Дзеці	Ernst Philip Boas^[d] і Franziska Boas^[d]
Род дзейнасці	антраполаг, мовазнавец, выкладчык універсітэта, географ, філосаф, куратар, мастацтвазнавец
Навуковая сфера	антрапалогія
Месца працы	Калумбійскі ўніверсітэт Універсітэт Кларка^[d] Смітсанаўскі інстытут Амерыканскі музей прыродазнаўчай гісторыі^[d]
Альма-матар	Бонскі ўніверсітэт Універсітэт імя Хрысціяна Альбрэхта (1881) Гайдэльбергскі ўніверсітэт Універсітэт імя Хрысціяна Альбрэхта^[7]
Навуковы кіраўнік	Gustav Karsten^[d]^[7]
Вядомыя вучні	Рут Бенедыкт, Alexander Goldenweiser^[d], Joseph Greenberg^[d], Альфрэд Льюіс Кробер, Эдвард Сэйпір, Melville J. Herskovits^[d], Frederica de Laguna^[d] і Robert Lowie^[d]
Вядомы як	«бацька амерыканскай антрапалогіі»
Член у	Пруская акадэмія навук Леапальдзіна Аўстрыйская акадэмія навук Баварская акадэмія навук Нацыянальная акадэмія навук ЗША^[8] Амерыканская акадэмія мастацтваў і навук Дацкая каралеўская акадэмія навук^[d] Амерыканскае антыкварнае таварыства^[d] Амерыканскае лінгвістычнае таварыства^[d] Burschenschaft Alemannia Bonn^[d]
Сайт	franz-boas.com (ням.)
Подпіс
Медыяфайлы на Вікісховішчы