Фрыдрых Саксонскі
Фрыдрых Саксонскі (Фрыдрых Ветын; ням.: Friedrich von Sachsen; 26 кастрычніка 1474, Торгау — 14 снежня 1510, Рохліц) — 36-ы вялікі магістр Тэўтонскага ордэна з 1498 года. Трэці сын (малодшы з тых, што перажылі маленства) герцага Альбрэхта III Саксонскага і Сідоніі Багемскай, дачкі Іржы з Подзебрадаў. Належаў да Альбертынскай лініі — малодшай галіны кіраўнікоў Саксоніі Ветынаў. Атрымаў цудоўную адукацыю ва ўніверсітэтах Сіены і Лейпцыга. У маладосці служыў канонікам у Кёльне, затым знаходзіўся пры двары майнцкага архібіскупа.
| Фрыдрых Саксонскі | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ням.: Friedrich von Sachsen | |||||||
.jpg) | |||||||
 | |||||||
|
|||||||
| Папярэднік | Johann von Tiefen[d] | ||||||
| Пераемнік | Альбрэхт (герцаг Прусіі) | ||||||
| Нараджэнне |
26 кастрычніка 1474 |
||||||
| Смерць |
14 снежня 1510 (36 гадоў) |
||||||
| Месца пахавання | |||||||
| Род | Ветыны[d] | ||||||
| Бацька | Альбрэхт III Храбры[d] | ||||||
| Маці | Сідонія з Подэбрад[d] | ||||||
| Веравызнанне | каталіцтва | ||||||
| Адукацыя | |||||||
| Дзейнасць | арыстакрат | ||||||
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |||||||
У канцы 90-х гадоў XV стагоддзя ў Тэўтонскім ордэне, які з Другога Таруньскага міру 1466 года з'яўляўся васалам Каралеўства Польскага, узнікла ідэя выбіраць вялікіх магістраў толькі з ліку імперскіх князёў (ням.: рэйхсфюрст), якія былі падпарадкаваны германскаму імператарі маглі пазбегнуць правядзення цырымоніі амажу свайму сюзерэну — польскаму каралю. Сваяк Ягелонаў у якасці вялікага магістра Ордэна павінен быў значна ўзмацніць пазіцыі крыжакоў.
У 1498 годзе пасля смерці вялікага магістра Тэўтонскага ордэна Іагана фон Тыфена ордэнскае пасольства прапанавала Фрыдрыху Саксонскаму заняць вакантную пасаду вялікага магістра. 29 верасня таго ж 1498 года ў Кёнігсбергу Фрыдрых Саксонскі ўступіў у ордэн і адначасова быў выбраны новым вялікім магістрам Тэўтонскага ордэна.
Некаторы час Фрыдрыху Саксонскаму ўдавалася пазбягаць прынясення васальнай прысягі польскаму каралю, дзякуючы пастаянным апеляцыям да іншага свайго сюзерэна — імператара Свяшчэннай Рымскай імперыі Максіміліяну I, а таксама дзякуючы частай змене манархаў на польскім троне.
У 1498—1501 гадах польскі кароль Ян I Ольбрахт двойчы пагражаў Тэўтонскаму ордэну вайной з-за адмовы вялікага магістра Фрыдрыха Саксонскага прыносіць ленную прысягу. У 1501 годзе польскі кароль размясціў свае войскі на мяжы з Прусіяй, пагражаючы адкрытай інтэрвенцыяй. Толькі смерць Яна I Ольбрахта ў чэрвені 1501 года выратавала Тэўтонскі ордэн ад новай вайны з Польшчай.
У 1501 годзе германскі імператар Максіміліян I Габсбург афіцыйна забараніў Фрыдрыху прысягаць каралю Яну Ольбрахту. Пасля жорсткіх патрабаванняў новага польскага караля Жыгімонта I Старога ў 1507 годзе вялікі магістр Фрыдрых Саксонскі з'ехаў з Прусіі ў Саксонію, дзе прыняўся шукаць падтрымкі для захавання незалежнасці Ордэна, якою знайшоў у асобе імператара Максіміліяна I, які змагаўся з Ягелонамі за дамінаванне ў Цэнтральнай Еўропе.
Сканаў вялікі магістр Тэўтонскага ордэна Фрыдрых Саксонскі 14 снежня 1510 года ў Рохліцы. Як духоўная асоба (вялікі магістр каталіцкага ордэна) ён не быў жанаты і, адпаведна, не меў дзяцей.
Зноскі
- ↑ Deutsche Nationalbibliothek Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 13 снежня 2014.
- ↑ Deutsche Nationalbibliothek Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 31 снежня 2014.
Літаратура правіць
- (ням.) Borchert F. Die Hochmeister des Deutschen Ordens in Preußen // Preußische Allgemeine Zeitung vom 16. — August 2003.
- (ням.) Forstreuter K. Friedrich, Herzog von Sachsen // Neue Deutsche Biographie (NDB). — Band 5. — Berlin: Duncker & Humblot, 1961. — S. 526.
- (ням.) Lückerath C.A. Friedrich von Wettin // Lexikon des Mittelalters. — Bd. 4. — 1989. — Sp. 961f.
- (англ.) The Teutonic Order of Holy Mary in Jerudalem // World Orders of Knighthood & Merit / Ed. Guy Stair Sainty. — Wilmington, Delaware, USA: Burker's Peerage & Gentry LLC, 2006. — ISBN 9780971196674.